Crkva rođenja presvete Bogorodice (stara crkva) u Mostaru

Crkva rođenja presvete Bogorodice (stara crkva), u općini Mostar, Bosna i Hercegovina, crkva je Srpske pravoslavne crkve, i pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Crkva je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Stara pravoslavna crkva u Mostaru

Lokacija

Smještena je na istočnim padinama grada, na lokalitetu Bjelušine i u kraju koji se zove Perkovina, odmah do Saborne crkve u Mostaru.

Historija

Starija crkva na istom mjestu potiče iz prve polovine 15. vijeka. Ona se zbog malih dimenzija zvala Ćelija. Razvijanjem grada ukazala se potreba za gradnjom većeg hrama koji je izgrađen 1834., a sadašnji igled crkve je iz 1863. godine što svjedoči i natpis iznad ulaznih vrata na kojima piše da je hram te godine obnovljen. U ratu devedesetih godina 20. vijeka je zapaljen i u požaru je potpuno stradao. Donacijom njemačke Vlade je obnovljen i posvećen 17. oktobra 2004. godine. Posvećenje je izvršio tadašnji vladika hercegovački Grigorije Durić sa još nekoliko vladika. Crkva je imala ikonu Bogorodice, drveni ikonostas sa raznim ruskim, venecijanskim i lokalnim ikonama, koje su datirale iz perioda od 15. do 18. vijeka.

Opis

U arhitektonskom smislu, crkva je tipično hercegovačko sakralno zdanje jednostavne pravougaone osnove, srazmjerno malih dimenzija, sa unutrašnjom polukružnom oltarskom apsidom. Ova skupina vjerskih objekata, nastala je na osnovu saradnje dubrovačkih graditelja i naručilaca iz Hercegovine, u osmanskom periodu.

Uulaz u crkvu nalazi se na zapadnoj, a apsida na istočnoj strani objekta. Vanjske dimenzije crkve su: dužina 13,20 m i širina 9,30 m. Pod crkve je za 1,5 m niži od kote okolnog terena, pa se iz prostora ulaznih vrata u glavni prostor crkve silazi niz osam polukružnih stepenika. U unutrašnjosti crkve se nalaze četiri stupa, tako da naos crkve izgleda kao da je podijeljen u jedan srednji i dva bočna broda.

Iznad zapadnog zida crkve urađen je zvonik na preslicu. Zvonik ovog oblika jedna je od glavnih karakteristika crkava u ovim krajevima. Desno od ulaza u objekat nalazio se manji trijem. Krov crkve je dvovodni i pokriven je kamenom pločom. Crkveno dvorište je prostrano i ograđeno visokim kamenim zidom.

Galerija

• 
  Pogled na crkvu
• 
  Ulaz u crkvu, natpis nad ulaznim vratima i tri zvona na preslicu
• 
  Grobovi pored crkve
• 
  Natpis na jednom od grobova
• 
  Neke crkve građene u vrijeme turske vladavine su morale biti djelomično ukopane u zemlju (kao u gradovima Solun, Niš...)
• 
  Zvonik crkve
• 
  Grobovi pored crkve