Regija Banja Luka
Regija Banja Luka je jedna od nodalno-funkcionalnih regija Republike Srpske. Postoji više različitih regionalnih podjela Republike Srpske, a u gotovo svakoj od njih Banja Luka predstavlja centar jedne od regija.[1]
Teritorija
urediPrema Prostornom planu ova regija je definisana kao mezoregija i obuhvata sljedeće gradove i općine:[1]
Prirodno-geografske karakteristike
urediPrirodnu fizionomiju Banjalučke regije čine dva dijela, panonski i planinsko-kotlinski. Veći dio regije pripada Planinsko-kotlinskoj, a manji Panonskoj makromorfološkoj oblasti.
Sjeverni dio regije čine niski ravničarski prostori: Lijevče polje, dio Posavine, te donji tokovi Une, Sane i Vrbasa, sa niskim horst planinama: Kozarom, Prosarom i Motajicom. Ovaj dio regije predstavlja njeno glavno agrarno područje i jedno od najvrijednijih u Republici Srpskoj. Klima sjevernog dijela regije je umjerena. U većem dijelu godine maritimni uticaji sa zapada imaju dominaciju nad kontinentalnim sa istoka i sjevera. Ljeta su umjereno topla, sa srednjim temperaturama oko 21 °C, a zime umjereno hladne, sa srednjom temperaturom oko 0 °C. Srednja godišnja količina padavina se kreće oko 1000 milimetara.
Peripanonski obod predstavlja prelaz između sjevernog i južnog dijela regije, a čine ga srednje visoke planine: Manjača i Čemernica sa međuplaninskim kotlinama i riječnim dolinama. Južni, planinsko-kotlinski dio regije čine srednje visoke planine: Srnetica i Lisina, visoke planine: Klekovača i Vitorog, te međuplaninski kotlinski prostori između njih. Ovaj dio regije ima izrazito planinska klimatsko-vegetacijska obilježja, a glavno prirodno bogatsvo čine šume.
Društveno-geografske karakteristike
urediKoncentracija stanovništva i naselja je u niskom ravničarskom dijelu regije i u dolinama rijeka, a znatno manja u planinskom dijelu. Najgušće su naseljene općine Banja Luka i Prijedor sa preko 100 stanovnika na km2, dok su najrijeđe naseljene opštine na jugu regije.
Za razliku od sjevernog ravničarskog dijela regije i njegove primarne — agrarne funkcije, njen planinsko-kotlinski dio odlikuje tradicionalno stočarstvo. Industrija, koja se u gradskim sredinama u drugoj polovini dvadesetog vijeka dobro razvijala, sada je u stagnaciji, nakon propasti najvećih industrijskih kompleksa u uslovima općih privrednih problema, tranzicije sistema i posljedica rata.
Saobraćajni infrastrukturni sistem odlikuje nešto gušća mreža drumskih u odnosu na mrežu željezničkih komunikacija. Najznačajniji drumski pravci su Novi Grad — Prijedor — Banja Luka i Gradiška — Banja Luka — Mrkonjić Grad, dok željezničku mrežu regije čini pruga Dobrljin — Novi Grad — Prijedor — Banja Luka — Doboj.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ a b Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske. "Akcioni plan za izradu prostorno planske dokumentacije u opštinama i Gradovima" (PDF). Vlada Republike Srpske. Arhivirano s originala (PDF), 29. 11. 2022. Pristupljeno 11. 7. 2022.