Mihailo Apostolski
Mihailo Apostolski (makedonski: Михаило Апостолски), Novo Selo, kod Štipa, 8. novembar 1906 — Dojran, 7. august 1987) bio je učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Makedonije, general-pukovnik JNA, historičar i narodni heroj Jugoslavije.
Mihailo Apostolski | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mihailo Apostolski | ||||||||||||||
| Rođenje | Mihailo Mitić 8. novembar 1906.} | |||||||||||||
| Smrt | 7. august 1987 (80 godina) | |||||||||||||
| Nacionalnost | Makedonac | |||||||||||||
| Zanimanje | vojno lice, historičar | |||||||||||||
| Poznat(a) po | Narodni heroj Jugoslavije | |||||||||||||
| Nagrade |
| |||||||||||||
Biografija
urediRođen je 8. novembra 1906. godine u Novom Selu, kod Štipa, kao Mihailo Mitić, od oca Apostola.[1]
Obrazovanje
urediVojnu akademiju upisao je 1924. godine kao pitomac 57. klase. Školovanje je završio 1927. godine i unaprijeđen je u čin potporučnika. Višu vojnu akademiju je završio 1933. godine kao pripadnik 35. klase slušalaca, a 1938. i Generalštabnu akademiju Kraljevine Jugoslavije. Kao generalštabni major Jugoslavenske vojske, postavljen je za pomoćnika načelnika Štaba Drinske divizije u Ljubljani.[2]
Drugi svjetski rat
urediU kratkotrajnom Aprilskom ratu, bio je u Štabu Triglavske divizije pod komandom divizijskog generala Dragiše Pandurovića i ova divizija bila je sastavu Sedme armije pod komandom divizijskog generala Dušana Trifunovića. Tokom sukoba učestvovao je u pregovorima svojih pretpostavljenih komandanata sa banom Dravske banovine Markom Natlačenem, da se jedinice Jugoslovenske vojske, koje se nalaze na teritoriji Slovenije, koja je proglašena 10. aprila za samostalnu državu, prvo proglase za Slovenačku narodnu vojsku i da zatraže primirje. Poslije kapitulacije, 13. aprila zarobljen je od Italijana i odveden u logor Vestone. Potom je prebačen u Rijeku, gdje je sa grupom Makedonaca pušten, predstavljajući se kao Bugarin porijeklom. Tada je odlučio da više ne koristi svoje prezime na rođenju, već novo Apostolski.[1][3] Poslije povratka u Makedoniju, povezao se sa Lazarom Koliševskim, koji ga je uključio u Narodnooslobodilački pokret (NOP). Septembra 1941. godine izabran je za člana Pokrajinskog šataba NOP odreda Makedonije, juna 1942. godine postavljen je za komandanta Glavnog štaba NOV i PO Makedonije. Od februara do augusta 1944. godine pod Mihailovom komandom su se, pored 33 makedonske brigade, našle i brigade Operativnog štaba za Kosovo i Metohiju i Operativnog štaba za južnu Srbiju. Februara 1945. godine postavljen je za načelnika Vrhovnog štaba NOV i POJ, odnosno Generalštaba Jugoslovenske armije. Na Drugom zasjedanju AVNOJ-a, novembra 1943. godine, izabran je za člana Predsjedništva AVNOJ-a, a na Prvom zasjedanju Antifašističkog sobranja narodnog oslobođenja Makedonije (ASNOM), augusta 1944. godine, za člana Predsjedništva ASNOM-a.
Poslijeratni period
urediPoslije oslobođenja Jugoslavije, obavljao je razne odgovorne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA). Penzionisan je 1958. godine u činu general-pukovnika JNA. Bavio se i naučnim radom, posebno radovima o historiji jugoslovenskih i balkanskih naroda i radovima važnim za vojnu historiju. Godine 1967. prilikom formiranja Makedonske akademije nauka i umetnosti (MANU) postao je njen prvi redovni član, a 1968. je izabran za dopisnog člana Srpske akademije nauka i umjetnosti (SANU). Kasnije je izabran i za člana Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti (JAZU), slovenske (SAZU), kao i Akademije nauke i umjetnosti Bosne i Hercegovine. Od 1976. do 1983. bio je predsjednik Makedonske akademije nauka i umetnosti, a od 1978. do 1981. godine predsjednik Savjeta akademija nauka i umetnosti SFRJ. Bio je i član Savjeta federacije. Godine 1978, dodeljena mu je Nagrada AVNOJ-a, najviša jugoslovenska nagrada. Godine 1986, postao je predsjednik Saveza društava historičara Makedonije. Preminuo je 7. augusta 1987. godine u Dojranu. Vojna akademija Armije Republike Severne Makedonije, osnovana 1995. godine, u Skoplju nosi njegovo ime.
Nagrade
urediNosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvijezde prvog reda, Orden Republike prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda, Orden narodne armije prvog reda i Orden za hrabrost. Nosilac je i sovjetskih Ordena Suvorova drugog stepena i Ordena Aleksandra Nevskog. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 9. oktobra 1953. godine.
Publikacije
uredi- Mihajlo Apostolski, Blagoja Simonovski, Пет години слободно Скопје, Градски одбор на народен фронт, 1949, Skopje.
- Mihajlo Apostolski, 40 години од формирањето на крупните воени единици во Македонија, ИСТОРИЈА, 19, 1 (1983), str. 43-51.
Reference
uredi- ^ a b Bjelajac i Trifunović 1997, str. 235.
- ^ Bjelajac 2004, str. 324.
- ^ Bjelajac i Trifunović 1997, str. 243-244.
Literatura
uredi- Vojna enciklopedija tom I. Beograd. 1970. * Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Makedonska enciklopedija (knjiga prva). „MANU“, Skoplje 2009. godina.
- Bjelajac, Mile; Trifunović, Predrag (1997). Između vojske i politike. Beograd, Kruševac: Institut za noviju istoriju Srbije, Narodni muzej Kruševac. ISBN 86-7005-020-X. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) CS1 održavanje: ref=harv (link) * Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) CS1 održavanje: ref=harv (link)
Vanjski linkovi
uredi