Srpska akademija nauka i umjetnosti
Srpska akademija nauka i umjetnosti je najviša naučna i prosvjetna ustanova u Republici Srbiji sa sjedištem u Beogradu. Pod imenom Srpska kraljevska akademija (SKA) bila je od svog osnivanja 1886. do 1947, kada je preimenovana u Srpsku akademiju nauka (SAN). Kasnije, zakonom iz 1960. godine, naziv joj je promjenjen u Srpska akademija nauka i umjetnosti (SANU).
| Srpska akademija nauka i umjetnosti | |
|---|---|
 | |
| Skraćenica | SANU / САНУ |
| Datum osnivanja | 1841. |
| Vrsta | Nacionalna akademija |
| Glavno sjedište | Beograd, Srbija 44°49′5.4912″N 20°27′21.1176″E / 44.818192000°N 20.455866000°E |
| Predsjednik | Zoran Knežević |
| Budžet | 5,72 miliona EUR[1] |
| Veb-sajt | www |
U članstvu Akademije bili su nobelovci Ivo Andrić, Leopold Ružička, Vladimir Prelog, Glen T. Seaborg, Mihail Šolohov, Aleksandar Solženjicin i Peter Handke, kao i Josif Pančić, Jovan Cvijić, Branislav Petronijević, Vlaho Bukovac, Mihajlo Pupin, Nikola Tesla, Milutin Milanković, Mihailo Petrović-Alas, Meša Selimović, Danilo Kiš, Paja Jovanović, Dmitrij Mendeljejev, Victor Hugo, Lav Tolstoj, Jakob Grim, Antonin Dvořák, Henry Moore i mnogi drugi naučnici i umjetnici.[2]
Historija
urediSrpska kraljevska akademija osnovana je 1. novembra 1886. godine, Osnovnim zakonom Kraljevsko-srpske akademije koji je izglasala skupština a kralj Milan Obrenović obnarodovao u Nišu. Ovim zakonom je bilo određeno da prve akademike bira kralj, a da zatim akademici dalje sami biraju nove članove.
Prve akademike, njih 16, imenovao je kralj Milan 5. aprila 1887. Tada su postojala 4 odjeljenja akademije, tzv. "stručne akademije", i svaka je na početku dobila po 4 redovna člana.
Nakon 60 godina djelovanja pod imenom Srpska kraljevska akademija, ona zakonom od 30. juna 1947. mijenja ime u Srpska akademija nauka. Ovim zakonom promjenjena je i struktura akademije, tako da su od tada, umjesto 4 stručne akademije, postojala 6 odjeljenja:
- Odjeljenje prirodno-matematičkih nauka,
- Odjeljenje tehničkih nauka,
- Odjeljenje medicinskih nauka,
- Odjeljenje literature i jezika (kasnije: jezika i književnosti),
- Odjeljenje društvenih nauka i likovne i
- Odjeljenje muzičke umjetnosti.
Od 1998. godine akademija ima 8 odjeljenja jer se odjeljenje prirodno-matematičkih nauka podijelilo na dva odjeljenja:
- Odjeljenje za matematiku, fiziku i geo-nauke i
- Odjeljenje hemijskih i bioloških nauka,
a prije toga se odeljenje društvenih nauka podijelilo također na dva dijela,
- Odjeljenje društvenih nauka,
- Odjeljenje istorijskih nauka.
Akademija je od 1909. do 1952. godine bila smještena u Brankovoj ulici broj 15. u Beogradu. Kako je ova zgrada srušena 1963. godine, akademija je premještena u Knez Mihailovu 35, u centru grada, gdje se i sada nalazi.
Članovi
urediPredsjednici SANU
uredi
Od svoga osnivanja 1887. do danas, predsjednici Srpske kraljevske akademije, Srpske akademije nauka, te Srpske akademije nauka i umjetnosti bili su:
| Name | Period |
|---|---|
| Josif Pančić | 1887–1888 |
| Čedomilj Mijatović | 1888–1889 |
| Dimitrije Nešić | 1892–1895 |
| Milan Đ. Milićević | 1896–1899 |
| Jovan Ristić | 1899 |
| Sima Lozanić | 1899–1900 |
| Jovan Mišković | 1900–1903 |
| Sima Lozanić | 1903–1906 |
| Stojan Novaković | 1906–1915 |
| Jovan Žujović | 1915–1921 |
| Jovan Cvijić | 1921–1927 |
| Slobodan Jovanović | 1928–1931 |
| Bogdan Gavrilović | 1931–1937 |
| Aleksandar Belić | 1937–1960 |
| Ilija Đuričić | 1960–1965 |
| Velibor Gligorić | 1965–1971 |
| Pavle Savić | 1971–1981 |
| Dušan Kanazir | 1981–1994 |
| Aleksandar Despić | 1994–1998 |
| Dejan Medaković | 1998–2003 |
| Nikola Hajdin | 2003–2015 |
| Vladimir S. Kostić | 2015–2023 |
| Zoran Knežević | 2023–danas |
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "ЗАКОН О БУЏЕТУ РЕПУБЛИКЕ СРБИЈЕ ЗА 2020. ГОДИНУ" (PDF). parlament.gov.rs. Народна скупштина Републике Србије. Pristupljeno 20 February 2020.
- ^ "Članovi". Serbian Academy of Sciences and Arts. Pristupljeno 14. 9. 2020.
Vanjski linkovi
uredi