Matija Korvin
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Matija I Korvin (mađarski: Mátyás I Hunyadi; slovački: Matej I Korvín; češki: Matyáš I Korvín; 23. februar 1443. - 6. april 1490.) bio je kralj Ugarske od 1458. do 1490. Nakon smrti oca Janka Hunjadija 1456, Matija je zajedno sa starijim bratom Ladislavom bio zatvoren po naređenju ugarskog kralja Ladislava V. Pogubljenje njegovog brata Ladislava je izazvalo pobunu koja je prisilila kralja Ladislava V da napusti Ugarsku. Nakon kraljeve iznenadne smrti, Matijin stric Mihael Szilagyi je ubijedio skupštinu da jednoglasno proglasi Matiju kraljem 24. januara 1458. Nakon toga je započeo je svoju vladavinu pod starateljstvom svog strica, ali je nakon dvije sedmice preuzeo efektivnu kontrolu nad Ugarskom.
| Matija I Korvin | |
|---|---|
 | |
| Kralj Ugarske | |
| Vladavina | 24. januar 1458. - 6. april 1490. |
| Prethodnik | Ladislav V |
| Nasljednik | Vladislav II |
| Krunidba | 29. april 1464. |
| Supružnik | Elizabeta Celjska Katarina Podjebradska Beatrice Napuljska |
| Djeca | Janoš Korvin (vanbračni sin) |
| Dinastija | Hunjadi |
| Otac | Janko Hunjadi |
| Majka | Erzsébet Szilágyi |
| Rođenje | 23. februar 1443. Kluž-Napoka, Kraljevina Ugarska |
| Smrt | 6. april 1490 (47 godina) Beč, Sveto rimsko Carstvo |
| Mjesto sahrane | Stolni Biograd (mađ - Székesfehérvár) |
Kao kralj, Matija je vodio ratove protiv cara Svetog Rimskog Carstva Fridrika III i čeških plačenika koji su dominirali Gornjom Ugarskom (danas južni dio Slovačke i sjeverni dio Mađarske). Tokom ovog perioda, Osmansko Carstvo je zauzelo Srbiju i Bosnu, prekidajući tako zonu odbrambenih država duž južne granice Kraljevine Ugarske. Nakon potpisivanja mirovnog sporazuma sa Fridrikom III 1463, Matija I je sa vojskom prodro na teritoriju koje su nedavno okupirale Osmanlije zauzevši Jajce, sjedište Bosanskog kraljevstva. Ubrzo je shvatio da ne može očekivati nikakvu značajnu pomoć hrišćanskih sila, pa se odrekao svoje anti-osmanlijske politike.
Sljedeće godine, Matija I je objavio rat češkom kralju Juraju osvajajući Moraviju, Šlesku i Lužicu. To mu je omogućilo da se kruniše za češkog kralja 3. maja 1469, ali su ga češki gospodari odbili i nakon smrti češkog kralja Juraja 1471. Umjesto toga, izabrali su Vladislava Jagelona, najstarijeg sina poljskog kralja Kazimira IV. Nakon razaranja istočnih dijelova Ugarske od strane Osmanskog Carstva 1474, Matija je poslao pojačanja moldavskom knezu Stjepanu III kako bi odbio seriju osmanlijskih invazija. To je dovelo do zauzimanja Šabca, važne osmanlijske granične tvrđave. Nakon sklapanja mirovnog sporazuma sa Vladislavom Jagelonom 1478, Matija je predvodio rat protiv cara Fridrika III okupiravši Donju Austriju između 1482. i 1487. Tokom vladavine uspostavio je profesionalnu vojsku (Crna četa), reformisao sudsku administaciju, smanjio moć barona i promovisao karijeru talentovanih pojedinaca koje je birao po njihovim sposobnostima a ne po njihovom društvenom statusu. Bio je veliki pokrovitelj umjetnosti i nauke, uspostavivši Kraljevsku biblioteku koja je imala najveću zbirku knjiga u Evropi.
Nedovršeni članak Matija Korvin koji govori o biografijama treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
