Karađorđevići

Karađorđevići su bili srpska kneževska i kraljevska, a kasnije i jugoslovenska kraljevska dinastija.

Karađorđevići
DržaveSrbija, Jugoslavija
OsnivačKarađorđe
Posljednji vladarPetar II, kralj Jugoslavije
Trenutni poglavarAleksandar Karađorđević
Osnovana1811.

Historija

uredi

Dinastija potječe od Karađorđa, vođe Prvog srpskog ustanka. Prvi srpski ustanak je bio uspješan i Đorđe Petrović, odnosno Karađorđe, je uspio uspostaviti svoju vladu u Beogradu. Godine 1811. priznat je za vladara, a njegovoj porodici su priznata nasljedna prava. Međutim, Osmanlije su ponovo osvojile Srbiju 1813. godine, te su Karađorđe i njegova porodica napustili Srbiju. Karađorđe je ubijen po naredbi Miloša Obrenovića, što je uzrokovalo dugotrajni sukob između porodica Obrenović i Karađorđević. Sukob je okončan tek izumiranjem dinastije Obrenović nakon što je njen posljednji član, Aleksandar Obrenović, ubijen od strane pristalica Petra Karađorđevića.

Petar Karađorđević je tako postao srpski kralj Petar I, te je kao takav bio i okrunjen. Petar I je kasnije postao i prvi kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca.

Posljednji vladar iz dinastije Karađorđevića bio je Petar II, kralj Jugoslavije. On je svrgnut u novembru 1945. godine kada je komunistička partija preuzela vlast.

Titule i članstvo

uredi

Prema Porodičnom pravilniku za članove kraljevskog doma iz 1909. članovi kraljevskog doma su: kralj Petar I, njegovi sinovi - prestolonasljednik Aleksandar i kraljević Đorđe; njegova kći Jelena, do udaje njene; njegov brat knez Arsen Karađorđević sa sinom knezom Pavlom Karađorđevićem; potomstvo prijestolonasljednika Aleksandra, kraljevića Đorđa i kneza Pavla (član 1). Prema članu 4 istog pravilnika članovi kraljevskog doma iz kuće kralja vladara i prijestolonasljednika imaju titulu Kraljevskog Visočanstva, a ostalim članovima kraljevskog doma pripada titula Visočanstva. Prema Porodičnom pravilniku za članove kraljevskog doma iz 1930. članovi kraljevskog doma su: kraljica, živi preci kraljevi u pravoj liniji, a iz iste dinastije sa svojim suprugama, živi potomci kraljevi u pravoj liniji, sa svojim suprugama; rođena braća kraljeva i njihovi potomci sa svojim suprugama; sestre kralja vladara i svi ženski potomci do udaje; amidža kralja Aleksandra I knez Arsen; knez Pavle sa suprugom i potomcima, ženskim potomcima do udaje. Prema članu 4 sinovi kralja vladara su kraljevići, a svi ostali članovi kraljevskog doma su kneževi i kneginje od Jugoslavije. Svi nose titulu Kraljevskog Visočanstva. Pravilnici iz 1909. i 1930. su jedini koji su ikada donijeti.

Dinastija danas

uredi

Današnji poglavar dinastije je Aleksandar Karađorđević, sin posljednjeg jugoslovenskog kralja Petra II, koji pretenduje na srpsku krunu.

Nasljedni niz

uredi

Nasljedna prava imaju muški patrilinearni potomci kralja Petra I i njegovog brata, kneza Pavla, po načelu primogeniture, s tim da Petrovi patrilinearni potomci imaju prednost nad Pavlovim.

  1. Petar Karađorđević (1980-) - najstariji sin prijestolonasljednika
  2. Filip Karađorđević (1982-) - sin prijestolonasljednika
  3. Aleksandar Karađorđević (1982-) - sin prijestolonasljednika
  4. Nikola Karađorđević - patrilinearni unuk kralja Aleksandra
  5. Đorđe Karađorđević - patrilinearni unuk kralja Aleksandra
  6. Mihajlo Karađorđević - patrilinearni unuk kralja Aleksandra
  7. Karl Vladimir Karađorđević - patrilinearni unuk kralja Aleksandra
  8. Dimitri Karađorđević - patrilinearni unuk kralja Aleksandra
  9. Aleksandar Karađorđević - sin kneza Pavla
  10. Dimitri Karađorđević - sin prethodnog
  11. Mihajlo Karađorđević - brat prethodnog
  12. Sergije Karađorđević - brat prethodnog
  13. Dušan Karađorđević - brat prethodnog

Literatura

uredi
  • Milutinović, Miroslav (2014). Automobili i dinastija Karađorđević 1908-1941. Službeni glasnik. str. 271. ISBN 978-86-519-1507-2.CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

uredi