Džamija u Međurječju
Džamija u Međurječju ili Maldovan-pašina džamija, nalazi se u općini Čajniču, Bosna i Hercegovina. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] Osnivač džamije je Ali-paša Čeljić koji je ukopan u mezarju pored džamije.
| Maldovan-pašina džamija u Međurječju | |
|---|---|
  Položaj Maldovan-pašine džamije u Međurječju u Bosni i Hercegovini | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Međurječje |
| Geografske koordinate | 43°39′03″N 19°05′10″E / 43.650795°N 19.086057°E |
| Religija | Islam |
| Općina | Čajniče |
| Entitet | Republika Srpska |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski stil | bosanski stil |
| Osnivač | Ali-paša Čeljić |
| Dovršeno | oko 1763. godine |
| Specifikacije | |
| Kapacitet | 100 |
| Dužina | 8,40 m.[1] |
| Širina | 9,00 m.[1] |
| Munare | 1 |
Lokacija
urediNaselje Međurječje nalazi se na ušću planinskih rječica, Janjine i Batovke, koje s juga teku u pravcu Drine. Povezano sa Čajničem dolinom rijeke Janjine i nalazi se na oko 15 km sjeverno od grada. Džamija se nalazi sjeverno od seoskog puta koji vodi prema selu Batovo. Sjeveroistočno od džamije, uz sami zid harema, nalazi se devastirana imamska kuća, a istočno se nalazi objekat osnovne škole.
Historija
urediIzgradnja džamije u Međurječju (Maldovan-pašina džamija) vezana je za historiju rekonstrukcije jedne druge džamije (džamije Bajazida II u Samoboru) i za ime Maldovan-paše, koji je u historijskim spisima poznat i pod imenom Maldovan Ali-paša Čeljo.
Samoborski imam Mula-Mustafa napisao je 1763. molbu veziru u kojoj je tražio pomoć za obnovu džamije Bajazida II u Samoboru. Vezir je pozitivno odgovorio na molbu i preko Maldovan Ali-paše Čelje, rodom iz Međurječja, poslao novac za opravku. Umjesto da proslijedi novac za opravku džamije u Samoboru, paša je odlučio da taj novac utroši na izgradnju nove džamije u Međurječju. Mula-Mustafa iz Samobora je ovaj slučaj prijavio veziru koji je nakon toga kaznio Malovan Ali-pašu Čelju oduzimanjem džamije, ali i oduzimanjem određenih dobara. Od tih sredstava sultan je lično dao podići džamiju u Samoboru.
Džamija u Međurječju je prvi put zapaljena tokom prvog svjetskog rata. Ponovo je spaljena 1943. Tada je srušena kamena munara. Džamija je ponovo rekonstruisana 1946, kada je izvršena dogradnja spratnosti P+1, dužine 3,5 m i širine 8,4 m. Munara je urađena od drveta. Godine 1967. dogradnja s pročelja je uklonjena, ali je ostavljen trijem, odnosno natkrivene sofe i zidovi na bočnim stranama pročelja. Tada je uklonjena drvena munara i izgrađena od kamena.
Džamija je zapaljena 17. jula 1992. Obnova je trajala od 2011. do njenog ponovnog otvorenja 10. septembra 2022.
Komisija je donijela odluku 10. septembra 2008. u sljedećem sastavu: Zeynep Ahunbay, Amra Hadžimuhamedović, Dubravko Lovrenović i Ljiljana Ševo (predsjedavajuća). Nacionalni spomenik čini džamija i harem sa nišanima.
Opis
urediPrema konceptu prostorne organizacije, džamija u Međurječju (Maldovan-pašina džamija) je jednoprostorna, pokrivena četverovodnim krovom i sa kamenom munarom. Kvadratne je osnove 8,40m (dužina) x 9,00m (širina). Ulazni trijem je oslonjen na drvene stubove koji su na kamenim bazama.
Džamija je opasana neoštećenim zidom od slaganog kamena, čija se visina kreće od 1,15m do 1,80m, unutar kojih se nalazi harem džamije. Jedan mezar, po predaji, pripada osnivaču džamije Ali-paši Čeljiću.
Literatura
uredi- Husref Redžić - Studije o islamskoj arhitektonskoj baštini, Biblioteka Kulturno naslijeđe, Sarajevo, 1983.
- Evlija Čelebija - Putopis, Izdavačko preduzeće Sarajevo Publishing, Sarajevo, 1996.
- Hamdija Kreševljaković, Prilozi povijesti bosanskih gradova pod turskom upravom, 1951.
- Mustafa Imamović, Historija Bošnjaka, izdanje Bošnjačka zajednica kulture, Izdavačko preduzeće «Preporod», Sarajevo, 1997, str. 330.
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, Knjiga II, 3. izdanje, Biblioteka Kulturno naslijeđe, Sarajevo Publishing, 1998, str. 164.
- Madžida Bećirbegović, Džamije sa drvenom munarom u Bosni i Hercegovini, Sarajevo
Reference
uredi- ^ a b c "Džamija u Međurječju". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 5. 12. 2021. Pristupljeno 5. 3. 2018.
Vanjski linkovi
uredi- Obnova džamije u Međurječju
- Islamski kulturni sadržaji Čajniča
- Medžlis Islamske zajednice Čajniče
- Službeni sajt Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini
- Službeni sajt komisije nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine