Azizija džamija (Brčko)
Azizija je džamija u Brezovu Polju, općina Brčko, Bosna i Hercegovina. Zajedno sa haremom proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] Srušena je tokom rata u Bosni i Hercegovini, 21. maja 1993, a broj džematlija se prepolovio.
| Džamija Azizija | |
|---|---|
 Vanjski izgled džamije Azizija | |
  Položaj džamije Azizija u Bosni i Hercegovini | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Brezovo Polje |
| Geografske koordinate | 44°50′51″N 18°57′21″E / 44.847397°N 18.955935°E |
| Religija | Islam |
| Općina | Brčko |
| Distrikt | Brčko distrikt |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Oznaka baštine | Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski stil | barokni stil |
| Dovršeno | 1862. |
| Specifikacije | |
| Kapacitet | 250 |
| Dužina | 14,50 m[1] |
| Širina | 18,50 m[1] |
| Visina (maks) | 17,00 m |
| Kupole | 1 |
| Munare | 1 |
Lokacija
urediAzizija džamija smještena je oko 14 km istočno od središta Brčkog, na putu Brčko – Bijeljina, u naselju Brezovo Polje, u Savskoj ulici.
Historija
urediKrajem 1862. počelo je organizirano iseljavanje muslimana iz Srbije. Veliki broj izbjeglica dolazi u Bosnu, najvećim dijelom uz južnu obalu Save (Brčko, Bijeljina, Bosanski Brod, Bosanska Kostajnica). Izgrađena su i dva nova naselja na Savi, Gornja i Donja Azizija, današnji Šamac i Orašje.
Azizija podignuta je 1862. sredstvima iz carskog trezora. Naziv nosi prema tadašnjem sultanu Abdulazizu. U njegovo doba, iz državne blagajne građene su tri džamije (Azizija u Brezovom Polju – 1862, Azizija u Orašju – 1863, Azizija u Bosanskoj Kostajnici – 1862). U nekim naseljima nove džamije grade izbjeglice vlastitim sredstvima.
U oktobru 1943. bila je gotovo uništena, a u potpunosti je srušena miniranjem 21. maja 1993. tokom rata u Bosni i Hercegovini, a ostaci džamije kao i Begove džamije koja se nalazi u ovom naselju su odvezeni sa tog mjesta bagerima, traktorima kako bi se dograđivale kuće i garaže lokalnih mještana od strane Vojske Republike Srpske.[1][2]
Vlada Brčko Distrikta je u obnovu, koja je završena 2016, uložila 1.650.000 KM, dok su džematlije i drugi donatori prikupili oko 300.000 KM. Obnovljena je u svom autentičnom izgledu.[3]
Opis
urediAzizija džamija je jedina džamija u BiH izgrađena u baroknom stilu, sa besprijekornom simetrijom. Na izgled džamije nije utjecao isključivo turski barok (u Osmanlijskom carstvu barokni period traje od 1757. do 1808. godine), već i zakašnjeli utjecaji baroka iz Austrije i Mađarske.
Nad centralnim dijelom je kupola, koja leži na osmougaonom tamburu, sa natkrivenim sofama i kamenom munarom.[4] Dimenzije su 14,50 m x 18,50 m. Na tamburu je osam prozora. Visina džamije, mjerena od poda džamije do vrha tjemena kupole iznosi 17 m.
Harem džamije
urediUz Aziziju džamiju nalazi se mezarje sa većim brojem nišana koji datiraju počev od kraja 19. stoljeća. Među njima se svojom veličinom i obradom ističe nišan Mustafe-age Hadžegrića, prognanika iz Šapca, datiran 26. septembra 1902. godine.
Literatura
uredi- Mustafa Imamović, Historija Bošnjaka, izdanje Bošnjačka zajednica kulture, Izdavačko preduzeće «Preporod», Sarajevo, 1997, str. 330.
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, Knjiga II, 3. izdanje, Biblioteka Kulturno naslijeđe, Sarajevo Publishing, 1998, str. 164.
- Mehmed Mujezinović, "Kulturno naslijeđe", Sarajevo – Publishing, 3. Izdanje strana 300, 1998. - Islamska epigrafika Bosne i Hercegovine, knjiga 3
- Madžida Bećirbegović, Džamije sa drvenom munarom u Bosni i Hercegovini, Sarajevo Publishing, 1999, str. 39, 52.
Reference
uredi- ^ a b c d "Azizi džamija". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 5. 2021. Pristupljeno 10. 9. 2017.
- ^ "Džemat Brezovo Polje". Medžlis Islamske zajednice Brčko. Pristupljeno 15. 5. 2024.
- ^ "Svečano otvorena Azizija džamija u Brezovom Polju". dzematrahic.ba. Pristupljeno 1. 12. 2017.
- ^ "M. Bećirbegović - Džamije sa drvenom munarom". Pristupljeno 9. 2. 2016.
Vanjski linkovi
uredi
- Službeni sajt Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini
- Službeni sajt komisije nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine