1920-e

decenija
(Preusmjereno sa 1920te)
Mileniji:

| 2. milenij |

Vijekovi:

| 19. vijek | 20. vijek | 21. vijek |

Decenije:

| 1890-e | 1900-te | 1910-e | 1920-e | 1930-e | 1940-e | 1950-e |

Godine:

1920. | 1921. | 1922. | 1923. | 1924. | 1925. | 1926. | 1927. | 1928. | 1929.

1920-e ("dvadesete") bile su decenija koja je počela 1. januara 1920. i završila se 31. decembra 1929. U Americi se često naziva kao „burne dvadesete” ili „doba džeza”, dok se u Evropi taj period ponekad naziva „zlatnim dvadesetim”[1] zbog ekonomskog buma nakon Prvog svjetskog rata (1914–1918). Francuski govornici taj period nazivaju "Années folles" ('lude godine'),[2] naglašavajući društveni, umjetnički i kulturni dinamizam tog doba.

Razorni krah na Wall Streetu u oktobru 1929. općenito se smatra pretečom prosperiteta s kraja 1920-ih u Sjevernoj Americi i Evropi. U Sovjetskom Savezu, Novu ekonomsku politiku kreirali su boljševici 1921., da bi je zamijenio prvi petogodišnji plan 1928. 1920-ih godina došlo je do uspona radikalnih političkih pokreta, s trijumfom Crvene armije protiv snaga bijelog pokreta u ruskom građanskom ratu i pojavom krajnje desnih političkih pokreta u Evropi. Godine 1922, fašistički vođa Benito Musolini je preuzeo vlast u Italiji. Ostali diktatori koji su se pojavili bili su Józef Piłsudski u Poljskoj i Petar i Aleksandar Karađorđević u Jugoslaviji. Prvi talas feminizma je napredovao, sa ženama koje su dobile pravo glasa u Sjedinjenim Državama (1920.), Albaniji (1920.), Irskoj (1921.), a biračko pravo je prošireno u Britaniji na sve žene starije od 21 godine (1928.).

Karta svijeta iz 1920. godine, dvije godine nakon Prvog svjetskog rata

Događaji

uredi

Kultura

uredi

Ličnosti

uredi

Rođeni

uredi

Umrli

uredi

Reference

uredi
  1. ^ "The Roaring Twenties | The Lawless Decade By Paul Sann". www.lawlessdecade.net. Pristupljeno 2. 9. 2024.
  2. ^ Lamb, Andrew (1. 1. 2000). 150 Years of Popular Musical Theatre (jezik: engleski). Yale University Press. ISBN 978-0-300-07538-0.

Vanjski linkovi

uredi

Izvori

uredi

Literatura

uredi
  • Allen, Frederick Lewis. Only Yesterday: An Informal History of the 1920s (1931), classic popular history of United States; online free Arhivirano 6. 5. 2018. na Wayback Machine
  • Currell, Susan. American Culture in the 1920s (Edinburgh University Press, 2009), a British perspective.
  • Dumenil, Lynn. The modern temper: American culture and society in the 1920s (Macmillan, 1995).
  • Grossman, Mark. Encyclopedia of the Interwar Years: From 1919 to 1939 (2000). 400pp.
  • Jacobson, Jon. "Is there a New International History of the 1920s?." American Historical Review 88.3 (1983): 617–645. online
  • Johnson, GAynor, and Michael Dockrill eds. Locarno Revisited: European Diplomacy 1920-1929 (2004)
  • McAuliffe, Mary. When Paris Sizzled: The 1920s Paris of Hemingway, Chanel, Cocteau, Cole Porter, Josephine Baker, and Their Friends (2016) excerpt
  • Maier, Charles S. Recasting bourgeois Europe: stabilization in France, Germany, and Italy in the decade after World War I (Princeton University Press, 2015), scholarly analysis
  • Mowat, Charles Loch. Britain Between the Wars, 1918–1940 (1955), 690pp; thorough scholarly coverage; emphasis on politics also online free to read, scholarly survey of the era.
  • Sobel, Robert The Great Bull Market: Wall Street in the 1920s. (1968)
  • Uldricks, Teddy J. "Russia and Europe: Diplomacy, Revolution, and Economic Development in the 1920s." International History Review 1.1 (1979): 55–83.
  • Walters, Ryan S. The Jazz Age President: Defending Warren G. Harding (2022) excerpt also online review