Zdravko Čelar
Zdravko Čelar (Rašinovac, Bosanski Petrovac, 15. septembra 1917 — Rakovac, Srbac, juli, 1942, Narodni heroj Jugoslavije, komandant Četrvrtog krajiškog proleterskog bataljona.[1]
| Zdravko Čelar | |
|---|---|
| Rođenje | 1917. Rašinovac, Bosanski Petrovac, Austro-Ugarska |
| Smrt | 1942. Rakovac, Srbac |
| Nacionalnost | Srbin |
| Služba | 1941-42. |
| Ratovi | Drugi svjetski rat |
| Vojska | Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije |
| Jedinice | Četrvrti krajiški proleterski bataljon |
| Komandovao | Komandant Četrvrtog krajiškog proleterskog bataljona |
| Odlikovanja | Orden narodnog heroja |
Biografija
urediOsnovnu i građansku školu završio je u Bosanskom Petrovcu, a Trgovačku akademiju u Banjoj Luci. Visoku komercijalnu školu upisao je u Zagrebu. Zbog teških materijalnih uslova morao je da napusti školovanje u Zagrebu i počeo da radi kao honorarni nastavnik u Građanskoj školi u Bosanskom Petrovcu. Na izborima 1938. godine agitovao je protiv režima, zbog čega je otpušten iz službe. Tokom 1939. godine osnovao je i vodio radničko-potrošačku zadrugu u Oštrelju.
Poslije kapitulacije i okupacije Kraljevine Jugoslavije u aprilu 1941., vratio se u Bosanski Petrovac, gde je radio na pripremama za ustanak. U julskom ustanku 1941. godine postao je komandir Štaba za petrovački kraj. Već u prvim borbama dolazi do izražaja njegova hrabrost i organizacione sposobnosti. Prilikom formiranja partizanske čete u selu Vođenici, postavljen je za komandira.
Prema planu CK KPJ i Vrhovnog komandanta NOP i DVJ Josipa Broza Tita, u sastav Prve proleterske udarne brigade trebalo je da uđe i jedan krajiški proleterski bataljon. Zdravko je, zajedno sa ostalim vojnim i partijskim rukovodiocima, dobio zadatak da izvrši pripreme i formira taj bataljon. Kada je bataljon formiran, 25. marta 1942. godine, u Čelincu, Zdravko je postavljen za komandanta.
Bataljon je krenuo u pravcu istočne Bosne, s namjerom da se tamo spoji sa Prvom proleterskom brigadom. Međutim, zbog jačanja četničkih snaga u centralnoj Bosni i previranja u četama Četvrtog krajiškog partizanskog odreda bataljon je ostao jedina partizanska jedinica na ovom terenu, izložena danonoćnim napadima četnika, ustaša i Nijemaca. Krajem maja i početkom juna 1942. godine bataljon je potisnut je na planinu Motajicu i u teškoj borbi bio desetkovan. Zdravko se, sa Štabom bataljona i grupom boraca, probio do sela Ilove, gde su upali u četničku zasjedu i bili uhvaćeni. Jedan dio bataljona je uspio da se probije iz obruča noću 14/15. juna i prebacio se preko Save u Slavoniju, gde je više od četiri mjeseca djelovao zajedno sa slavonskim partizanima. [2]
Četnici su u julu 1942. godine streljali Zdravka Čelara, u selu Rakovcu, kod Srpca. Ukazom Vrhovnog štaba NOP i DVJ, 7. avgusta 1942. godine, proglašen je za narodnog heroja, među prvim borcima NOV i POJ.
Srbijansko selo Čelarevo, kod Bačke Palanke, koje je se prije zvalo Čib, naseljeno je 1946. godine kolonistima iz Bosne i dobilo njegovo ime.
Literatura
uredi- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Reference
uredi- ^ "Ljubiša Ćurguz -Narodni heroj Zdravko Čelar". PETROVAC U NOB – ZBORNIK SJEĆANJA; knjiga 4. Arhivirano s originala, 19. 3. 2016. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ^ "Mane Kecman -Čelar i njegovi junaci". PETROVAC U NOB – ZBORNIK SJEĆANJA; knjiga 3. Arhivirano s originala, 19. 3. 2016. Pristupljeno 9. 2. 2016.