Zapad ili okcident jedna je od glavnih strana svijeta ili tačke kompasa i na suprotnom je smjeru od istoka i pravac je u kojem Sunce zalazi na Zemlji.

Ruža kompasa gdje je zapad označen crveno.
uredi

Da biste išli na zapad pomoću kompasa za navigaciju (na mjestu gdje je magnetni sjever isti smjer kao pravi sjever) potrebno je postaviti smjer od 270°.

Zapad je smjer suprotan smjeru Zemljine rotacije oko svoje ose, i stoga je opći smjer prema kojem Sunce izgleda da neprestano napreduje i na kraju zalazi. Ovo nije slučaj na planeti Veneri, koja rotira u suprotnom smjeru od Zemlje (retrogradna rotacija). Za posmatrača na površini Venere, Sunce bi izlazilo na zapadu i zalazilo na istoku[1] iako Venerini neprozirni oblaci sprečavaju posmatranje Sunca sa površine planete.[2]

Kontinuirano kretanje prema zapadu prati krug geografske širine.

Prema konvenciji, zapad se na mapama nalazi na lijevoj strani, ako to nije drugačije označeno, i označava se sa 270° ili 9 sati. Na suprotnoj je strani u odnosu na istok i okomit na pravac sjever-jug.

Najčešća oznaka za zapad na kartama i kompasima je engleska oznaka W (West).

Vrijeme

uredi

Zbog smjera Zemljine rotacije, na mnogim mjestima u srednjim geografskim širinama (tj. između 35 i 65 stepeni geografske širine) preovlađuje vjetar sa zapada, poznat kao zapadni.[3][4]

U kulturi

uredi

Termin "Zapad" se često koristi kao odrednica na zapadni svijet, koji uglavnom uključuje države zapadne Evrope i Sjeverne Amerike.

Koncept zapadnog dijela Zemlje ima svoje korijene u Zapadnom rimskom carstvu i zapadnom kršćanstvu. Tokom hladnog rata termin "Zapad" se često koristio za države članice NATO-a, nasuprot tada postojećem Varšavskom paktu i Pokretu nesvrstanih. Termin je preživio i do danas ali sa nešto dvosmislenijim značenjem.

Reference

uredi
  1. ^ "Space Topics: Compare the Planets". The Planetary Society. Arhivirano s originala, 18 February 2006. Pristupljeno 12 January 2016.
  2. ^ Serge Brunier (2002). Solar System Voyage. Prevod: Dunlop, Storm. Cambridge University Press. str. 40. ISBN 978-0-521-80724-1.
  3. ^ Glossary of Meteorology (2009). "Westerlies". American Meteorological Society. Arhivirano s originala, 2010-06-22. Pristupljeno 2009-04-15.
  4. ^ Sue Ferguson (2001-09-07). "Climatology of the Interior Columbia River Basin" (PDF). Interior Columbia Basin Ecosystem Management Project. Arhivirano s originala (PDF), 2009-05-15. Pristupljeno 2009-09-12.