Vera Šnajder
Vera Šnajder (rođ. Popović) bila je prva naučnica matematičarka u Bosni i Hercegovini.
Vera Šnajder | |
|---|---|
| Rođenje | 2. februar 1904. |
| Smrt | 14. februar 1976 (72 godine) |
| Zanimanje | Matematičarka |
| Supružnik/ci | Marcel Šnajder |
| Djeca | Milica Šnajder |
Pripada porodici važnih djelatnika u historiji Bosne i Hercegovine. Dala je znatan doprinos razvoju matematike kao moderne fundamentalne discipline i Odsjeka za matematiku Prirodno-matematičkog fakulteta Univerziteta u Sarajevu.
Biografija
urediRođena je u Reljevu kod Sarajeva. U Reljevu je tada bila pravoslavna bogoslovija, na čijem je čelu, kao rektor, bio njen otac. Osnovnu školu i klasičnu gimnaziju završila je u Sarajevu 1922. Zatim je završila studij na Filozofskom fakultetu u Beogradu (grupa primijenjena matematika, teorijska matematika i eksperimentalna fizika) 1928.
Bila je profesorica u Ženskoj gimnaziji u Sarajevu. Zatim kao stipendistica Vlade Francuske odlazi u Pariz na usavršavanje (1929/30. na Institutu "Henri Poincaré"). Bila je honorarna saradnica u Laboratoriji za hidrodinamiku na Sorboni do kraja 1932. Tokom studijskog boravka u Parizu objavila je svoj prvi naučni rad, koji je ujedno bio i prvi naučni rad iz matematike koji je objavio autor rođen u Bosni i Hercegovini. Nuđen joj je angažman za rad za potrebe Ministarstva zrakoplovstva Francuske, ali nije pristala.
Od kraja 1932. opet je profesorica u Ženskoj gimnaziji u Sarajevu. Njen suprug, Marcel Šnajder, jedan od prvih doktora filozofije u Bosni i Hercegovini, inače, profesor filozofije i matematike, bio je Jevrej i stradao je od nacista odmah na početku Drugog svjetskog rata.
Od juna 1945, postavljena je za direktoricu Druge ženske gimnazije, a u martu 1946. postala je jedan od prvih profesora u Višoj pedagoškoj školi u Sarajevu. Sljedeće godine postavljena je za savjetnicu u Ministarstvu prosvjete. U junu 1948. vratila se u Višu pedagošku školu.
Učestvovala je u osnivanju Filozofskog fakulteta u Sarajevu 1950, naročito u formiranju Katedre za matematiku, gdje je djelovala u zvanju vanrednog profesora do 1960, kada Katedra prerasta u Odsjek za matematiku i prelazi na novoosnovani Prirodno-matematički fakultet. Predavala je diferencijalnu geometriju i racionalnu mehaniku, linearnu algebru i uvod u algebru.
Bila je dekanica Filozofskog fakulteta u Sarajevu u dva navrata. Izborom za dekanicu 1951. ušla je u historiju kao prva žena dekan jednog od prvih bosanskohercegovačkih fakulteta i jednog od jugoslavenskih fakulteta.[1]
Bila je članica brojnih institucija i komisija: Univezitetskog vijeća, Vijeća za prosvjetu BiH, predsjednica Komisije Vijeća Narodne viblioteka, članica Komisije za davanje zvanja naučnih saradnika, tj. zvanja prosvjetnih savjetnika, predsjednica Komisije za polaganje profesorskih ispita. Bila je i dugogodišnja predsjednica Društva Jugoslavija–Francuska itd.
Naročitu aktivnost ispoljila je kao predsjednica Društva matematičara, fizičara i astronoma Bosne i Hercegovine, a bila je i glavna organizatorica Četvrtog kongresa matematičara, fizičara i astronoma Jugoslavije, održanog u Sarajevu 1965. U njenu čast ustanovljena je i Nagrada "Vera Šnajder", koja se svake godine dodjeljuje u obliku putne pomoći izvanrednom studentu prirodnih ili tehničkih nauka u Bosni i Hercegovini (dodiplomski, magistarski ili doktorski studij).[2]
Njena kćerka Milica Šnajder, do 1992. profesorica (jedno vrijeme i dekanica) Muzičke akademije u Sarajevu, živi u Ljubljani. Njeni unuci su Dragan i Andrej Huterer. Dragan je doktor fizike, bavi se kosmologijom, a živi i radi u Sjedinjenim Američkim Državama.
Bibliografija
uredi- "Sur l'extension de la méthode de Hele Shaw aux mouvements cycliques", Comptes Rendus de l'Académie des Sciences, Pariz, sv. 192 (1931), 1703–1706.
- Hamiltonov princip u racionalnoj mehanici i njegova geometrijska interpretacija, Beograd, 1957.
- "Quelques remarques sur le principe de Hamilton dans la Mécanique classique", Publication de l'Institut mathématique de l'Académie Serbe des Sciences et des Arts, Beograd, sv. XIV (1960), 67–82.
- Predavanja iz racionalne mehanike s uvodom u tenzorski račun, Univerzitet u Sarajevu, Sarajevo, 1963.
Reference
uredi- ^ Mirjana Vuković, Vera (Popović) Šnajder, redovni profesor, str. 539.
- ^ Nagrada "Vera Šnajder"
Literatura
uredi- Mirjana Vuković, Vera (Popović) Šnajder, redovni profesor[mrtav link]