Ulcinjska solana
Ulcinjska solana se nalazi na krajnjem jugu Crne Gore, na granici sa Albanijom. Udaljena je vazdušnom linijom 1 km od Ulcinja i isto toliko od granice sa Albanijom. Putem je od Podgorice udaljena 85 km, od Budve 68 km, a od Skadra u Albaniji 40 km.[2]
| Ulcinjska solana | |
|---|---|
IUCN kategorija V (zaštićeni krajolik / morski pejzaž) | |
 | |
  | |
| Najbliži grad | Ulcinj,  Crna Gora |
| Koordinate | 41°55′00″N 19°17′00″E / 41.91667°N 19.28333°E |
| Površina | 1.477 ha |
| Osnovano | 2019.[1] |
| Upravljačko tijelo | JP Nacionalni parkovi Crne Gore |
Historija uredi
Današnja solana počela se graditi u periodu 1926.do 1934. godine. Prva berba soli realizovana je 1935. godine i iznosila je 6.000 tona.[3] Rekordna berba od 41.882 tona zabilježena je 1952. godine, a 1959. solana se rekonstrukcijom proširuje na 9,3 km2. Razorni zemljotres 15. aprila 1979. godine jako je oštetio infrastrukturu. U procesu obnove, proširena je na 1.477 ha. Ulcinjska Solana je tada postalavjedna od deset najvećih i jedna od najmlađih solana na Mediteranu.
Solana je decenijama imala važan i veliki uticaj na privredu grada Ulcinja. U istoriji ovog najstarijeg ulcinjskog preduzeća zabeleženo je da samo dva puta nije bilo berbe soli. Jednom je to bilo 1943. godine, za vrijeme Drugog svetskog rata, a drugi put 1964. godine, kada je dugotrajna kiša sasvim istopila slane kristale. Poslije 80 godina proizvodnje, berba iz 2013. godine je bila posljednja, što je dovelo u opasnost cjelokupan ekosistem.
Fauna uredi
Vodozemci i gmizavci uredi
U staništima Ulcinjske solane nalazi se 12 vrsta vodozemaca i 28 vrsta gmizavaca. Vodozemci teško izdržavaju u slanoj vodi ili u slatkovodnim solanskim kanalima, gde su lak plijen brojnim pticama. Zato su okolne močvare za njih idealno stanište. Za gmizavce ovdje vladaju povoljniji uslovi zbog velikog broj ptica, njihovih jaja i ptića koji se pile na nasipima, kao i brojnih insekata. Najveći broj vrsta iz obe grupe, pripadaju kategorijama ranjivih, ugroženih ili kritično ugroženih vrsta.
Ptice uredi
Solana se nalazi između najznačajnijih ornitoloških lokaliteta na Jadranu, pa i šire. To su područja od međunarodnog značaja za boravak ptica: Velika plaža kod Ulcinja, Ada Bojana, Šasko jezero i Skadarsko jezero u Crnoj Gori i Velipoja u Albaniji.
Do sada je na prostoru solane registrovano više od 240 vrsta ptica, što je oko 50% od ukupnog ptičjeg fonda u Evropi. Ono što Solanu odvaja od svih ostalih sličnih staništa u okolini je kvalitet vrsta i njihova brojnost. Brojno stanje više od 10 vrsta koje se ovde gnijezde, zimuju ili svraćaju tokom jesenje ili proljećne seobe prelazi prag od 1% ukupne svjetske populacije.
_immature_(20633157536).jpg)
Pelikani uredi
U skladu sa podacima sakupljenim od 2003. godine, Solana Ulcinj pokazuje da ima odlične uslove za ishranu i odmor globalno ugroženih pelikana u period od avgusta do novembra. Jata koja dolijeću na Solanu najčešće broje oko 50 jedinki. Najveći broj od 96 jedinki registrovan je 2005. godine. Pelikani na Solani provedu obično 4 mjeseca. Bazeni na kojima se regrutuju pelikani su najrasprostranjeniji, bez tamarisa i trske u njima. Otvoreni pogled im omogućava zaštitu od predatora i uznemiravanja od strane čovjeka. Glavna hrana pelikana su ribe.
Flamingosi uredi
Flamingosi su još 2003. godine registrovani na području Solane. Tokom 2006. boravili su na Solani cijelo proljeće, od marta do maja, a u jesen iste godine registrovane su ptice sa delte rijeke Ebro u Španiji. Godine 2010. prvi put je zabilježen značajniji broj, kada je oko 180 jedinki ovdje provelo zimu. U novembru 2011. ornitolozi su zabilježili više od 450 flamingosa, novembra 2012. 735, da bi se u oktobru 2014. godine na solani registrovalo oko 2500 jedinki. Očitavanje prstenova ukazuje njihovu regionalnu povezanost sa Španijom, Francuskom, Italijom, Turskom, Tunisom i Alžirom. Najveći dio njihove ishrane čine sitni beskičmenjaci kao što je salamurski račić (latinski: Artemia sp.). Zimi, kada nema račića, oni se hrane crvima, larvama, malim puževima i školjkama sa cistama salamurskog račića.
Godine 2013. na solani se gnijezdilo svega oko 350 parova, zbog loših uslova gnežđenja, što podrazumjeva uznemiravanja, krađe jaja ili nedostatka vode u bazenima. Te godine desio se incident u kom su pokradena sva jaja flamingosa. Poslednjih godina uslovi za boravak flamingosa, kao i drugih vrsta ptica, na Ulcinjskoj solani se popravljaju, pa se ove ptice ponovo gnijezde i donose na svijet svoje piliće na ovom području.
Zaštićeno područje uredi
Solana je 24. juna 2019. godine proglašena parkom prirode.[4] Iste godine proglašena je močvarom od međunarodnog značaja i uvrštena na Ramsar svjetsku listu močvarnih područja.[5] Osim Solane u Crnoj Gori na Ramsar listu su upisani još i Nacionalni park Skadarsko jezero 1995. i Tivatska solila 2013. godine.[6]
Reference uredi
- ^ "Ulcinjska solana". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Parkovi prirode u Crnoj Gori". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ Vreme - digitalna.nb.rs - Pristupljeno 14.12.2021
- ^ "Odluka o proglašenju - Skupština Opštine Ulcinj - Pristupljeno 14.12.2021" (PDF). Arhivirano s originala (PDF), 11. 6. 2021. Pristupljeno 15. 12. 2021.
- ^ "Ulcinjska solila". Ramsar Sites Information Service - rsis.ramsar.org. Pristupljeno 9. 2. 2021.
- ^ "Park prirode Ulcinjska solana". Svjetska baza podataka zaštićenih područja - WDPA - www.protectedplanet.net. Pristupljeno 9. 2. 2021.
