Prašuma Lom
Prašuma Lom kao zaštićeno područje osnovano je 1956. godine. Nalazi se u masivu planine Klekovače, na grebenu Lom-planine, na teritoriji općine Petrovac, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina.[1].
| Prašuma Lom | |
|---|---|
  | |
| Najbliži grad | Petrovac (općinski centar) |
| Koordinate | 44°24′1″N 16°26′12″E / 44.40028°N 16.43667°E |
| Površina | 55,8 ha (strogi rezervat prirode), 297,8 ukupno |
| Osnovano | 1956.god. |
| Upravljačko tijelo | Gazdinska jedinica "Lom-Klekovača" |
Strogi rezervat prirode
urediPrve ideje o zaštiti predjela na planini Klekovači datiraju iz 1905. godine. To su najstariji napori te vrste na ovim prostorima, pa i šire. Prvi koraci napravljeni su 1910. god na skupštini Austrijskog zoološko-botaničkog društva.[2]
U vrijeme proglašenja zaštite Prašumskog rezervata Lom 1956. god, u Driniću je radila eksperimentalna stanica Instituta za šumarstvo i drvnu industriju iz Sarajeva. O tom vremenu svjedoči i sačuvana tabla stanice. I danas u Driniću ekologija ima svoje poklonike. Iako je malo mjesto, u njemu je veoma aktivno ekološko društvo.
U Bosni i Hercegovini se od 2008. god. sprovodi projekat Svjetske banke "Projekat zaštićenih područja šuma i planina Bosne i Hercegovine" čiji je opšti cilj ojačati institucionalne i tehničke sposobnosti za održivo upravljanje prirodnim resursima.
Prašuma Lom zauzima površinu od 297,8 hektara. Ima izdvojeno jezgro - strogi rezervat prirode, veličine 55,8 hektara, kategorija Ia po IUCN kategorizaciji. Status zaštićenog područja dobila je 23. maja 2013. god.[3]
Pripada Javnom preduzeću šumarstvo "Srpske šume", Šumskom gazdinstvu "Oštrelj-Drinić" iz Drinića, opština Petrovac, a nalazi se na teritoriji Gazdinske jedinice "Lom-Klekovača".[4]
Vegetacija
urediVegetacija lomske prašume sastoji se od tri grupacije:
- Najbrojniju vegetaciju sa 75% površine čini tipična šuma ovih dinarskih planina, zajednica bukve-jele-smrče (Piceo-Abieti-Fagetum illyricum). Geobotanički položaj prašume je na granici ilirske provincije, tako da se u njoj završava areal nekih ilirskih vrsta. Nalazi se u rasponu 1250–1420 m/nm, uglavnom na sjevernim i sjevero-zapadnim ekspozicijama.
- Slijedeću vegetaciju sa 18% površine čini Subalpska bukova šuma (Acerij-Fagetum-subalpinum), na sličnim ekspozicijama, različitih nagiba, na visini 1420–1522 m. nadmorske visine. U njoj je značajno učešće javora (Acer-pseudoplatanus).
- Preostalih 4% zauzima sekundarna zajednica jele i smrče (Abieti-Piceetum, 1350–1470 m. nadmorske visine).[5]
Udio vrsta u drvnoj masi rezervata je sljedeći: bukva 22%, jela 38%, smrča 40%.
Prisustvo gljiva na stablima je vidan dokaz da se radi o prašumi. Ukupno u prašumi ima 306 vrsta gljiva, više od 1000 biljnih vrsta, 59 vrsta ptica.[6]
Geologija i zemljište
urediGeološki supstrat prašume Lom čine krečnjaci. Zbog toga je reljef rezervata veoma razvijen, a mjestimično i jako karstifikovan. Prisutne su mnoge kraške pojave. Iako su krečnjaci vodopropusne stijene sa podzemnom hidrologijom, ipak se na području rezervata nalaze dva mala vrela. Ima i nekoliko pećina (neke sa vječnim snjegom koji se do prije par decenija organizovano isporučivao slastičarima).
Zemljišta na krečnjacima su uobičajeno gust mozaik inicijalnih litosola, plitkih crnica (kalkomelanosola), srednje dubokih smeđih krečnjačkih zemljišta (kalkokambisola) i dubokih ilimerizovanih krečnjačkih zemljišta (luvisola). Taj lanac karika jednog istog evolutivnog niza pruža veoma široku lepezu za razvoj biljaka.
Reference
uredi- ^ "Klekovača - Poznata po svojim prelijepim šumama - svjetlorijeci.ba, 2019". Arhivirano s originala, 4. 10. 2021. Pristupljeno 9. 10. 2021.
- ^ Strogi prirodni rezervat "Prašuma Lom": Akcioni plan - e-priroda.rs.ba/
- ^ Strogi rezervat prirode Prašuma Lom - Zaštićena područja RS, e-priroda.rs.ba/
- ^ "Prašuma Lom – netaknuta priroda - dat.rs/". Arhivirano s originala, 4. 10. 2021. Pristupljeno 9. 10. 2021.
- ^ "Zvanična stranica opštine Petrovac - Prašuma Lom". Arhivirano s originala, 4. 10. 2021. Pristupljeno 9. 10. 2021.
- ^ Prašuma Lom - lowerpower.forumsr.net
