Podgradska džamija u Stocu
Podgradska džamija u Stocu , (poznata i kao džamija na Mejdanu, džamija u Maloj čaršiji, džamija Hadži Saliha Bure, Zulfikar-kapetanova džamija i džamija Alipaše Rizvanbegovića) nalazi se u Stocu, Bosna i Hercegovina. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1]
| Podgradska džamija | |
|---|---|
 | |
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Stolac, Bosna i Hercegovina |
| Religija | Islam |
| Administracija | Islamska zajednica u Bosni i Hercegovini |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Džamija |
| Arhitektonski stil | osmanlijski |
| Osnivač | Hadži Salih Buro |
| Dovršeno | 1732/33. |
| Specifikacije | |
| Munare | 1 |
Lokacija
urediNalazi se u Maloj Čaršiji, na lijevoj obali Bregave pored Podgradske ćuprije u Stocu. To je prva džamija na koju se naiđe kada se iz pravca Mostara i Čapljine dolazi u Stolac. Prostor između Podgradske ćuprije i Podgradske džamije zvao se Mejdan (trgovačko središte).
Historija
urediPrvu džamiju u Podgradskoj mahali sagradio je 1732./1733. godine hadži Salih Buro iz Mostara, što je bilo uklesano na natpisu ploče iznad ulaznih vrata džamije. Na hronogramu je stajao i podatak da je džamija sagrađena na adi između dva kraka Bregave. Ta džamija je tokom vremena dotrajala pa je na istom mjestu, 1812./1813. godine, po oporuci svoga oca Mehmed Zulfikar-kapetana, Ali-paša Rizvanbegović sagradio novu džamiju, što je bilo napisano na drugom hronogramu uklesanom u ploču nad ulaznim vratima. Iz trećeg natpisa ispisanog tušem, postavljenog ispod prva dva tariha, vidljivo je da je 1890./1891. godine, Mehmed Ali-paša Rizvanbegović popravio Podgradsku džamiju. Tom prilikom popravljena je krovna konstrukcija i prezidana munara.
Džamija je minirana i srušena 1993. godine, a obnovljena i zvanično otvorena u avgustu 2005. godine kada joj je vraćen prvobitni izgled zajedno sa munarom.
Opis
urediVanjskie gabaritne dimenzije su 9,41 x 9,74 m. Zidana je od tvrdog kamena krečnjaka. Džamija je pokrivena četverovodnim krovištem šatoraste konstrukcije (izvorno je pokrov bio od kamenih ploča, dok je u zadnje vrijeme objekat pokriven crijepom). Iz mahfila se pristupa munari. Baza munare je zidana pravilnim tesancima, visoka je 7,91 m i četverougaonog je presjeka. U enterijeru molitvenog prostora nalaze se: kameni mihrab sa stalaktitnim ukrasima, kameni mimber, drveni ćurs i mahfil u širini cijele džamije, na koji se ne može pristupiti iz unutrašnjosti džamije, nego sa sofa.
Džamija nema formiran harem, a ispred džamije se nalazila česma i manji uzdignuti prostor na podzidu na kome su četiri para nišana. Ispred džamije se nalazila Hadži Burina čatrnja koja se punila i koju su, do 1908. godine kada je izgrađen vodovod u Stocu, koristili stanovnici mahala Podgrad i Zagrad.
Literatura
uredi- Hamdija Kreševljaković, Kapetanije u Bosni i Hercegovini, IGKRO Svjetlost, Sarajevo 1977
- Mehmed Mujezinović, Islamska epigrafika u BiH, knjiga II – Istočna i Centralna Bosna, Sarajevo, 1998.
- Hivzija Hasandedić, El-Kalem, Sarajevo, 1990 –MUSLIMANSKA BAŠTINA U ISTOČNOJ HERCEGOVINI