Ostrvo Man
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Ostrvo Man (Ellan Vannin na manksu, Isle of Man na engleskom) je britanska krunska zemlja u Irskom moru.[1] Politički ostrvo nije dio Ujedinjenog Kraljevstva, ali vladar ostrva je kralj ili kraljica Ujedinjenog Kraljevstva s titulom gospodara Mana.
| Ostrvo Man Ellan Vannin Isle of Man |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Himna: "Arrane Ashoonagh" |
||||||
 Položaj ostrva Man
|
||||||
| Glavni grad | Douglas |
|||||
| Službeni jezik | manks i engleski | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Gospodar |
Elizabeta II | |||||
• Guverner |
Adam Wood | |||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | britanska krunska zemlja | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
572 km2 (191.) | |||||
| 0 | ||||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
80.058 (201.) | |||||
• Gustoća |
131,2/km2 | |||||
| Valuta | Manska funta i britanska funta | |||||
| Vremenska zona | UTC +0, ljeti UTC +1 | |||||
| Pozivni broj | +44 | |||||
| Internetska domena | .im | |||||
Historija
urediPrvo je bio vikinško kraljevstvo od 700. do 900. godine. Zatim je bilo kraljevina kojem je vladao kralj Norveške sve dok Magnus VI, kralj Norveške, nije ostrvo prepustio Škotskoj. Od 14. vijeka je pod vlašću egleskih gospodara koji su priznavali engleske kraljeve kao svoje suverene.[2] Godine 1765. Charlotte Murray, gospodarica Mana, prodaje ostrvo britanskoj kruni. Od tada britanski monarsi nose titulu gospodara Mana, bez obzira na spol. Trenutni gospodar Mana je kraljica Elizabeta II.
Od 1800. do 1845. godine, rad njegove skupštine je bio prekinut.
Vlada
urediGeografija
urediSmješten je u u Irskom moru, na pola puta između Irske i Britanije. Glavni grad je Douglas (na manskom: Doolish). Ostrvo Man zvanično je dio Britanskih ostrva, arhipelag je smješten uz sjeverozapadnu obalu kontinentalne Evrope, a otprilike je jednako udaljeno između Engleske, Škotske i Sjeverne Irske. Obuhvata mala, djelimično naseljena ostrva the Calf of Man, Chicken Rock i Ostrvo Svetog Patrika. Ostrvo karakteriše umjerena klima, sa hladnim ljetima i blagim zimama. Prosječna količina padavina je visoka u odnosu na većinu Britanskih otoka, zbog njegove lokacije na zapadnoj strani Velike Britanije i dovoljne udaljenosti od Irske gdje je vlaga akumulirala preovladujućim jugozapadnim vjetrovima. Prosječna količina padavina je najveća u Snaefell-u, gdje iznosi oko 1900 mm (75 inča) godišnje. Na nižim nivoima može pasti na oko 800 mm (32 inča) godišnje. Temperature su poprilično niske, sa zabilježenim maksimumom od 28,9°C na Ronaldswayu. Ostrvo Man je poznato po oblačnom nebu i rijetkim sunčanim danima.[1]
Stanovništvo
urediPrema popisu iz 2001. godine, ostrvo Man ima 76.315 stanovnika, od kojih 25.347 živi u Douglasu (Doolishu).
Jezik
urediStanovnici govore engleski, ali na tome ostrvu se govorio jedan keltski jezik - manski (manx). Zadnji izvorni govornik, Ned Maddrell, je umro 1974. godine, ali jezik su iz izumrlosti izvukle školske akcije za njegovim oživljavanjem. Sada se, na primjer, manski uči u školama, koristi se u Tynwaldu, a nove zakone u njemu čita "Yn Lhaihder" (čitač) i na manskom i na engleskom, a i novorođenu djecu odgajaju roditelji koji su govornici manskog jezika.
Također pogledajte
urediIzvori
uredi- ^ a b "Isle of Man - New World Encyclopedia". www.newworldencyclopedia.org. Pristupljeno 2025-01-05.
- ^ Isle of Man (jezik: engleski), Central Intelligence Agency, 2024-12-30, pristupljeno 2025-01-05 CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
Nedovršeni članak Ostrvo Man koji govori o geografiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
