Metil-pentanoat
Metil-pentanoat – općepoznat kao metil-valerat je metil ester pentanske kiseline (valerijanska kiselina) sa mirisom voća.
| Metil-pentanoat | |
|---|---|
 [1] | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Metil-pentanoat |
| Druga imena | Metil-valerat IUPAC ime: Metil-pentanot |
| Molekularna formula | C6H12O2 |
| CAS registarski broj | 624-24-8 |
| SMILES | O=C(OC)CCCC |
| InChI | 1/C6H12O2/c1-3-4-5-6(7)8-2/h3-5H2,1-2H3 |
| Osobine1 | |
| Agregatno stanje | Tečno |
| Gustoća | 0,89 g/cm3 |
| Tačka topljenja | <25 °C |
| Tačka ključanja | 126 |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  |
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Metilpentanoat se obično koristi u mirisima, kozmetičkim uslugama, sapunima i deterdžentima za pranje, na razini od 0,1-1%.
U vrlo čistom obliku (iznad 99,5%) upotrebljava se kao plasticizer u prouzvodnji raznih plastičnih proizvoda. Prema nekim izvorima upotrebljava se i kao insekticid.
Prirodni izvori i ispoljavanje uredi
U prirodi, ovaj ester se nalazi u malim količinama u zrelim ananasima.[2] i plodovima nangke.[3] Ispoljava se u dobrom prinosu kiselinskih katalizatora koji mogu sa metanolom reagovati putem esterifikacije valerijanske kiseline:
![{\displaystyle \mathrm {C_{4}H_{7}COOH\ +\ CH_{3}OH{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{(H_{3}O^{+})}}\ C_{4}H_{7}COOCH_{3}} }](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e2283c6277836010fc5a345970af2f2b86e2711d)
Upotreba uredi
Od 16. stoljeća, ovaj ester se koristi kao blagi sedativ, dijelom kao mješavina Validoluma sa kamforom. Mnogi izvori ne prave razliku između metil-estera valerijanske kiseline i sličnog metil-estera valerijanske kiseline, i estera valerijanske kiseline sa mentolom.[4] Od 19. stoljeća, Validol je služio i kao lijek za morsku bolest.[5][6] Većina proizvedenog etil-estera valerijanske kiseline upotrebljava se kao miris u industriji parfema.
Također pogledajte uredi
Vanjski linkovi uredi
| Commons ima datoteke na temu: Metil-pentanoat |
Reference uredi
- ^ MSDS for methyl pentanoate
- ^ J. Schormüller: Handbuch der Lebensmittelchemie. Springer-Verlag, 1965
- ^ A. Täufel, W. Ternes, L. Tunger, M. Zobel (Hrsg.): Lebensmittel-lexikon. Behr's Verlag, 2005, ISBN 978-3-89947-165-6
- ^ Pharmazeutische Zentralhalle für Deutschland. Theodor Steinkopff, 1914, Notizen: v.55 1914
- ^ Archiv fuer Schiffs- und Tropen-Hygiene. 1906, Notizen: v.10 1906
- ^ Excerpta Medica. C. Sallmann., 1904, Notizen: v.13 1903/1904