Kora

Kora je jedan od vegetativnih organa (korijena i stabla) kopnenih biljaka, između centralnog cilindra i epiderme. Prema porijeklu, razlikuje se primarna i sekundarna kora. Primarna nastaje putem dioba i daljom diferencijacijom ćelija, koje potiču iz vršnih meristema; sekundarna kora nastaje perifernim odvajanjem ćelija kambija, u procesu sekundarnog debljanja biljnih organa. U kolokvijalnoj komunikaciji, pod korom se smatraju sva tkiva koja se nalaze periferno u odnosu na drvo, tj. sekundarna koru i izvedenice felogena (pluto, feloderm).

Kora zrelog stabla Mango-a (Mangifera indica) sa lišajevima

Kora japanskog javora

Kora je košleksno heterogen materijal u kojem su objedinjena sva tkiva stabljike, s vanjske strane kambija. Stvaranje kore počinje procesom ćelijske diobe kambija, u kojem nastaju ksilem – na drvenastoj, unutrašnjoj – strani i floem, primarno tkivo unutrašnje kore, na njenoj vanjskoj strani.

Morfologija kore Pyracantha coccinea

Unurašnja kora

Unutrašnja kora drveta stvara se kao tanki sloj fiziološki aktivnog tkiva, koje graniči s kambijem. Relativno je tanka i svijetlija od ostatka kore. Želije floema ili liko (lika) sačinjava cijelu unutrašnju koru, pa je tako taj sloj najbliži kambiju. Provodno tkivo floema sadrži sitaste ćelije i cjevčice, ćelije pratilice, ćelije lika, ćelije floemskog parenhima i parenhimske trake srčike. Sitasti elementi čine osnovni kanal silaznog kretanja biljnog soka i hranjivih tvari (asimilata) iz listova, nasuprot uzlaznom kretanju vode i mineralnih tvari iz korijena u ksilemu. Ćelije lika vrlo česte odrvene (ligniniziraju) u biljne žile koje flomu daju čvrstoću, a čine oko 35-45% unutrašnje kore drveta. U parenhimu floema talože se organske tvari, a trake srčike povezuju floem sa ksilemom, čime se omogućava kretanje rastvorenih tvari od kore prema drvenastom dijelu stabljike.

Vanjska kora

Kada se novi slojevi floema nižu iz godine u godinu, vanjski slojevi se zbijaju i sažimaju, a sitasti elementi i slične strukture propadaju. To tkivo tada prestaje sudjelovati u aktivnim fiziološkim procesima pa se preoblikuje u relativno inertnu, tamnu vanjsku koru, koja čini veći i složeniji dio kore drveta. Osnovu strukture vanjske kore čini drugi prstenasti kambijski sloj koji se naziva felogen ili plutni kambij.

• Endogenom aktivnošću felogena nastaje feloderma, a
• egzogeno djelovanje felogena stvara pluto

Kod većine drvenastih biljaka, prvobitno začeti felogen poslije izvjesnog perioda, prestaje funkcionirati jer se potpuno diferencira u pluto. Umjesto njega, u dubljim slojevima stvara se drugi felogen koji se kasnije, na isti način, pretvara u pluto, a potom treći, i tako dalje- Tri sloja vanjske kore sačinjavajuperiderm. Kao granica između unutrašnje i vanjske kore uzima se unutrašnji sloj periderme.

Fiziologija kore

Kora se stvara u slojevima, a svaki novi sloj oblikuje se ispod staroga u određenom vremenskom intervalu. Sva tkiva koja se nalaze izvan posljednjeg felogena isključena su od primanja hranjivih stvari pa odumiru stvarajući felem, u kojem prestaju fiziološki procesi. To je napuknuti ili krljuštasti krajnji vanjski sloj kore koji se obično formira na zrelim stablima starijima od sedan godina – tzv. mrtva kora. Ona se, za razliku od pluta, sastoji od raznorodnih histoloških elemenata koji su ranije pripadali drugim tkivima. Oni su različite boje, najčešće smeđi, što potiče od tanina i njihovih derivatasa antiseptičkim djelovanjem.

Posljedica sekundarnog rasta stabljike u debljinu i nemogućnosti dugog pasivnog istezanja elemenata felema, mrtva kora postepeno puca i odbacuje se u obliku prstenova, vlakana, krljušti ili ljuski. Kod nekih biljaka, kora se vrlo teško odbacuje, ali i u njoj nastaju pliće ili dublje pukotine.