Dinastija Bahri
Dinastija Bahri (turski: Bahri Hanedanı) je bila memlučka dinastija koja je vladala egipatskim Memlučkim sultanatom u periodu od 1250. do 1382. godine. Uglavnom su je činili predstavnici porijeklom od turkmenskih naroda Kumani i Kipčaci. Nasljednica je Ejubidske dinastije a njenim padom naslijedila ju je druga memlučka dinastija, Burdži dinastija.
.PNG)
Naziv dinastije "Bahriyye" znači "od rijeke", referirajući se pri tome na lokaciju prvobitnog naselja Al-Rodah Island kraj rijeke Nil, izgrađenog od strane ejubidskog sultana al-Saliha Ayyuba.
Historija
urediMemluci su formirali jedno od najbogatijih i najmoćnijih carstava koje je trajalo u periodu između 1250. i 1517. godine. Rasprostiralo se na teritoriji od današnjeg Egipta, u Sjevernoj Africi do Levanta odnosno Bliskog istoka.
Nastanak i razvoj
urediKada je ejubidski sultan al-Salih Ayyub umro, Memluci su ubili njegovog sina i vladara Turanšaha, sultana Egipta. Njegova supruga se udala za atabega i emira Aybaka koji je nakon njenog abdiciranja postao sultan. Vladao je u periodu od 1250. do 1257. godine.[1]
Memluci su konsolidovali svoju moć u tih desetak godina i na kraju osnovalia Bahri dinastiju. Pomogli su mongolsku opsadu Bagdada i njegovo razaranje 1258. godine što je dovelo do pada Abasidskog halifata. Nakon toga Kairo postaje istaknutiji i postaje glavno središte i memlučki glavni grad.
Memluci su imali jaku vojsku, pogotovo ratnike konjanike koji su posjedovali optimalnu kombinaciju odličnih osobina turkmenskih naroda stepe i organizacijsku i tehnološku sofisticiranost Arapa kao i odličnu vještinu jahanja. 1260. godine Memluci su porazili Mongole u bitci kod Ajn Džaluta, na prostoru današnjeg Izraela pri čemu su ih prisilili da se povuku na prostore današnjeg Iraka.[2] Poraz koji su nanijeli Mongolima podigao je ugled Memlucima među narodima Južnog Sredozemlja.[3][4] Bajbars, jedan od vođa te odlučujuće bitke postaje novi sultan nakon ubistva Qutuza na putu od bojnog polja kući.[5][6]
Bajbars je takođe bio jedan od glavnih vojskovođa muslimana koji su 1250. godine branili Mansuru od krstaša Luja IX, kralja Francuske i vođe krstaša tokom sedmog krstaškog rata.
Luj IX će u bitci za Mansuru biti poražen a nakon zarobljavanja i otkupljen a krstaši koje je predvodio doslovno razbijeni. Bajbars je takođe učestvovao u memlučkom zauzimanju Egipta. 1261. godine nakon što je postao sultan, uspostavio je marionetski abasidski halifat u Kairu, dok su se Memluci borili protiv ostataka krstaških teritorija na području današnje Palestine i konačnog pada tih teritorija zauzimanjem grada Akre.
Tatari
uredi
Mnogi Tatari su se nastanili u Egiptu i bili zaposleni u službi Bajbarsa.[7] On je porazio Mongole u bitci kod Elbistana,[8] 1266. devastirao Armensko kraljevstvo i 1268. oslobodio Antiohiju od krstaša.[9][10] Osim toga, također je produžio prisustvo muslimanskih snaga u Nubiji, po prvi put prije svoje smrti 1277. godine.
Sultan Qalawi je ugušio pobunu u Siriji koju je vodio Sunq al-Ashq 1280. godine i odupro se drugoj mongolskoj invaziji 1281. godine. Nakon smrti Qalawija, njegov sin Al-Ašraf Halil, osmi sultan Egipta, je 1291. godine zauzeo posljednje kršćansko uporište na Bliskom istoku, grad Akru.[11]
Mongoli su obnovili invaziju muslimanskih teritorija 1299. ali su ponovo poraženi 1303. godine. Egipatskii memlučki sultan je uspostavio odnose sa Zlatnom hordom čiji pripadnici su prešli na islam i uspostavio primirje sa Mongolima 1322. godine.
Sultan Al-Nasir Muhammed, koji se oženio mongolskom princezom, je organizovao ponovno kopanje kanala 1311. koji je povezivao Aleksandrija sa rijekom Nil. Ovaj sultan je umro 1341. godine.
Disolucija
urediKonstantna promjena sultana je dovela do velikih poremećaja u provincijama sultanata. U međuvremenu, 1349. Egipt i Levant je zahvatila crna smrt, koja je odnijela mnoge živote.[12]
1382. godine, posljednji sultan dinastije Bahri, Hadži II je svrgnut a vlast nad sultanatom je preuzeo čerkeski emir Barquq. On je protjeran 1389. godine, ali se vratio na vlast već sljedeće godine kao predstavnik dinastije Burždi.[13]
Vojna organizacija
urediOpćenito posmatrajući, vojska dinastije Bahri može se podijeliti prema sljedećim nivoima:
- Memluci: činili su srž kako političkog tako i vojnog dijela dinastije. Dalje su bili podijeljeni na: Kasake (nalik na carsku gardu), vladarske Memluke (koji su se nalazili pod direktnom komandom sultana) i redovne Memluke (obično potčinjeni lokalnim emirima),
- Al-Halqa: prvenstveno slobodne profesionalne snage, pod direktnom komandom sultana,
- Wafiyya: Turci i Mongoli koji su migrirali s pograničnih teritorija nakon mongolske invazije. Obično su im dati zemljišni posjedi u zamjenu za vojnu službu.
- Ostali nivoi: Prvenstveno se misli na beduinska plemena ali u različitim prilikama i na različite grupe Turkena i Arapa.
Reference
uredi- ^ (Al-Maqrizi pp. 444-494. vol/1 ) (Abu Al-Fida, pp.66-87/ Years 647H - 655H ) (Ibn Taghri/vol.6 - Year 646H )
- ^ Abu Al-Fida, pp.66-87/ Taking of Aleppo's Castle by the Mongols and new events in the Levant.
- ^ Shayyal, p. 123/vol.2
- ^ The victory of the Mamluks against the Mongols brought an end to the Ayyubid's claim in Egypt and the Levant . Ayyubid Emirs recognized the Mamluk Sultan as their sovereign. (Shayyal, p.126/vol.2 )
- ^ (Al-Maqrizi, p.519/vol.1 ) - (Ibn Taghri/ vol.7 )
- ^ Qutuz was assassinated near al-Salihiyah, Egypt. Those murdered him were emir Badr ad-Din Baktut, emir Ons and emir Bahadir al-Mu'izzi. (Al-Maqrizi, p. 519/vol.1 )
- ^ Ibn Taghri/ vol. 7
- ^ (Abu Al-Fida, pp. 66–87/Year 675H- Al-Malik Al-Zahir entering land of the Roum) - (Ibn Taghri/ vol. 7)
- ^ (Abu Al-Fida, pp. 66-87/ Soldiers entering the land of the Armenians) - (Ibn Taghri/ vol. 7)
- ^ Cilician Armenia was devastated by Sultan Baibars's commander Qalawun upon the Battle of Mari in 1266. The Principality of Antioch was destroyed by Sultan Baibars in 1268.
- ^ Abu Al-Fida, pp. 66-87/ Year 690H
- ^ Shayyal, p.194/vol.2
- ^ Al-Maqrizi, pp.140-142/vol.5