Sedmi krstaški rat
Sedmi krstaški rat (1248. – 1254.) je bio jedan u nizu ratova koje su poveli evropskih katolički kršćani protiv muslimana. Pohod je poveo Luj IX, kralj Francuske a trajao je od 1248. do 1254. godine. Završen je neuspjehom pri čemu je ejubidska vojska predvođena Turanšahom, zajedno sa Bahri memlučkom vojskom porazila krstaše, zarobivši Luja IX i nekoliko hiljada njegovih vojnika.[2][3][4]
| Sedmi krstaški rat | |||
|---|---|---|---|
| dio Krstaških ratova | |||
| Datum | 1248–1254 | ||
| Lokacija | Mansura, Egipat | ||
| Ishod | Odlučna muslimanska pobjeda | ||
| Promjene teritorija | Bez većih teritorijalnih promjena | ||
| Sukobljene strane | |||
| |||
| Komandanti | |||
| |||
| Vojne jedinice | |||
| |||
| Žrtve | |||
| |||
Pohod
urediU vrijeme sedmog krstaškog rata Kraljevina Francuska je bila jedna od najjačih država u Evropi a Katarskim krstaškim ratom, vođenim u periodu između 1209. i 1229. godine, pod nadzor Francuske stavljena je i Provansa.
Provincijom Poitou u to doba je vladao brat Luja IX, Alfonso od Poitoua, koji mu se pridružio na krstaškom pohodu 1245. godine. Kraljev drugi brat, Čarls I Anjou, također se pridružio Luju IX. Naredne tri godine, kralj Luj IX je prikupljao crkvenu desetinu, a 1248. godine njegova vojska je brojala oko 15.000 vojnika uključujući oko 3.000 vitezova i oko 5.000 samostreličara. Otplovili su u 36 brodova iz luka Marsej i Aigues-Mortesna, koja je specijalno izgrađena za potrebe krstaških ratova.[1] Luj IX se vrlo dobro finansijski pripremio za krstaški rat a bio je i u mogućnosti da podigne oko 1.500.000 livri. Međutim, mnogi plemići koji su se pridružili Luju IX u ovom pohodu su posudili novac iz kraljevske riznice tako da se ispostavilo da je ovaj rat u konačnici bio vrlo skup.
Krstaši su prvo otplovili na Kipar gdje su proveli zimu i iskoristili priliku da dogovore savezništvo sa različitim silama tog doba na istoku. 1249. su se iskrcali na egipatsku teritoriju i to u okolini grada Damietta koji se nalazi na rijeci Nil. Zbog egipatskog bogatstva i opskrbe hranom, Luj IX je računao da bi mu Egipat bio dobra baza na napad na Jerusalem.
Krstaši su zauzeli Damiettu 6. juna 1249. uz blagi otpor Egipćana koji se se dodatno povukli uz Nil. Iako poplave Nila nisu predstavljale smetnju, krstaši su se zadržali u Damietti šest mjeseci gdje su vitezovi uživali u ratnom plijenu. Luj IX je ignorisao dogovor postignut tokom petog krstaškog rata prema kojem je Damietta trebala pripasti Kraljevini Jerusalem, te je grad korišten kao baza za direktne vojne operacije protiv muslimana Sirije. U novembru iste godine, Luj IX je započeo s maršom prema Kairu, gotovo u isto vrijeme kada je preminuo ejubidski sultan Egipta, Salih-Ayyub.
Templari i krstaške snage predvođene od strane Roberta od Artoa su napale egipatski logor u Gideili i nastavili s napredovanjem ka Mansurahu gdje su potučeni u bici kod Mansuraha a sam Robert je tom prilikom ubijen. U međuvremenu, glavne snage kralja Luja napale su snage memlučkog Bajbarsa, komandanta muslimanske vojske i budućeg 4. sultana Egipta. I u ovom okršaju Lujove snage su poražene, ali se nisu povukli ka Damietti, preferirajući opsadu Mansuraha, koja je usljed gladi i smrti okončana poraznije za krstaše već za muslimane.
.svg){kind=small}
Kakva je agonija vladala među krstašima pokazuje jadikovka jednog templara:
"Bijes i tuga su se nastanile u mom srcu ... tako čvrsto da sam se jedva usudio ostati živ. Čini se da Bog želi da podrži Turke kako bi mi izgubili ... ah, Gospodaru (Bože) ... teško meni, Istočno kraljevstvo je tako teško poraženo da nikada neće biti u stanju da se ponovo uzdigne. Oni će od samostana Svete Marije napraviti džamiju, a od te krađe udovoljiće njenog sina, koji bi trebao da oplakuje ovo a mi smo prisiljeni da se pridržavamo ... Svako ko želi da se bori protiv Turaka je lud, za Isusa Hrista se ne bori niko više. Oni su pobijedili, oni će pobjediti. Svaki dan nas napadaju, znajući da je Bog, koji je probuđen, sada spava a Muhammed postaje moćan"[5]
Marta 1250. godine, kralj Luj IX je konačno pokušao da se vrati u Damiettu, ali je u bici kod Fariskure zarobljen a njegova vojska uništena. Obolio je od dizenterije ali je izliječen od strane jednog arapskog liječnika. U maju je otkupljen za 800.000 bezanta, od čega je polovina isplaćena prije nego je kralj napustio Egipat, a Damietta je prema ugovoru pripala muslimanima. Nakon toga, kralj je odmah napustio Egipat i pošao ka Akri, jednom od rijetkih preostalih uporišta krstaša u Siriji.[3][6]
Posljedice
urediNakon što je doživio neuspjeh na egipatskom tlu, Luj IX je sklopio savez sa Memlucima, koji su u to vrijeme bili rivali sultanata Damask, poslije čega je iz svoje nove baze u Akri počeo obnavljanjem drugih krstaških gradova, posebno Jaffe i Saide.[7] Iako je Kraljevine Kipar imala nominalnu vlast nad tim gradovima, Luj IX je de facto bio vladar tih teritorija. 1254. godine, nakon što mu je ponestalo novca javila se i potrebe njegovog prisustva u Francuskoj gdje mu je nedavno umrla majka, Blanka Kastiljska. Prije odlaska, uspostavio je francuski garnizon u Akri, glavnom gradu Kraljevine Jerusalem nakon pada njenog glavnog grada Jerusalema. Francuska kruna je vladala tim gradom do njegovog pada 1291.[8] Njegov krstaški rat (sedmi po redu ukupno) je doživio neuspjeh pa i pored toga mnogi su ga smatrali svecom, a njegova slava mu je podarila još veći autoritet u Evropi, čak veći od autoriteta cara Svetog rimskog carstva. I 1270. je pokušao još jedan krstaški rat koji je također završio neuspjehom.
Reference
uredi- ^ a b J. Riley-Smith, The Crusades: A History, 193
- ^ Abu al-Fida
- ^ a b Al-Maqrizi
- ^ Ibn Taghri
- ^ Howarth,p.223
- ^ Watterson, Barbara. The Egyptians. Blackwell Publishing, 1998. page 261
- ^ Joinville and Villehardouin: Chronicles of the Crusades, translated by M.R.B. Shaw, pages 295-316, Penguin Classics: New York, 1963
- ^ Keen, p. 94
Primarni izvori
uredi- Abu al-Fida, Kratka historija čovječanstva.
- Al-Maqrizi, Al Selouk Leme'refatt Dewall al-Melouk, Dar al-kotob, 1997. Bohn, Henry G., Put do znanja o povratku kraljeva, Hronike krstaških ratova, AMS Press, 1969.
Sekundarni izvori
uredi- Keen, Maurice (editor). Srednovjekovno ratovanje Oxford University Press, 1999. ISBN 0-19-820639-9
- Konstam, Angus (2002). Historijski atlas krstaških ratova. Thalamus Publishing.
Vanjski linkovi
uredi
