Bazooka
Bazooka je naziv za ručni raketni protivoklopni bacač razvijen u SAD-u tokom Drugog svjetskog rata. Ovo oružje je predstavljalo svojevrsnu inovaciju u protivoklopnoj i pješadijskoj borbi. Bacač je ispaljivao visoko eksplozivne protivoklopne granate namijenjene za uništavanje tenkova, oklopnih vozila, bunkera.
| Bazooka | |
|---|---|
 | |
| Upotreba | |
| U službi | 1942 - 1963 (SAD) |
| Korisnici |  SAD |
| Ratovi | Drugi svjetski rat, Kineski građanski rat, Korejski rat, Vijetnamski rat |
| Proizvodnja | |
| Varijante | M1, M1A1, M9, M20A1 |
| Opis oružja | |
| Težina | Vidi verzije |
| Dužina | Vidi verzije |
| Kalibar | 57 mm 90 mm |
| Domet | Vidi verzije |
| Brzina zrna | Vidi verzije |
Opis i razvoj uredi
Oružje je izmislio američki fizičar i inovator Robert Goddard za potrebe američke vojske kao bestrzajno protivoklopno oružje. Zapravo Goddard je ovaj sistem razvio za vrijeme Prvog svjetskog rata 1918. u čemu mu je također učestvovao dr. Clarence Hickman, međutim zbog završetka rata njihovo oružje nije uvedeno u operativnu upotrebu.
Razvoj kumulativne granate započeo je za vrijeme istraživanja američkog fizičara Charlesa Edwarda Munroea 1880. Ovo revolucionarno dijelo je bilo kuriozitet narednih 50-tak godina. Kasnije u međuratnom periodu amerikanci su razvijali protivoklopno oružje u vidu ručnih granata i tromblonskih mina koje su se ispaljivale s pušaka M1903 Springfield, M1 Garand, itd.[1] Ovaj sistem je uveden u operativnu upotrebu 1942. modifikacijom Edwarda Uhla koji je uveo kumulativnu granatu.
Upotreba uredi
Drugi svjetski rat uredi
Ovaj bacač je prvi put upotrijebljen tokom Operacije Baklja prilikom savezničkog iskrcavanja u Sjevernu Afriku, međutim general Dwight D. Eisenhower je bio razočaran zbog neiskustva vojnika s upotrebom ovakvog oružja.[2]
Tokom rata Njemci su zarobili nekoliko primjeraka ovog oružja od Crvene armije i prilikom operacije Baklja nakon čega su razvili vlastito oružje pod nazivom Panzerschreck koji je imao veći kalibar, znatno veći domet i poboljšanu granatu. Međutim amerikanci su imali priliku da istovremeno koriste i Panzerschreck i Bazooku protiv njemačkih tenkova Panter, kasnije su uvidjeli da je njemačko riješenje bilo znatno efikasnije od originalne Bazooke po pitanju uništavanja neprijateljskog oklopa. Posada koja se služila ovim oružjem bila je veoma ranjiva zbog izlaganja neprijateljskoj vatri, ali i nakon ispaljivanja zrna zbog velikih barutnih gasova koji su otkrivali njihov položaj.
U drugoj polovini rata američki vojnici su imali znatno više iskustva sa sistemom i razvili su uspješnu taktiku protiv neprijateljskih tenkova. Prilikom gađanja, posada ovog sistema je zauzimala znatno viši položaj u odnosu na neprijateljske tenkove, te su ih uništavali pogotkom u motor. Tokom bitke kod Arracourta u Francuskoj 1944. amerikanci montirala 2-3 Bazooke ispod krila školskog aviona Piper J-3 čime su uništili 6 njemačkih tenkova.
Korejski rat uredi
Po uzoru na njemački Panzerschreck, amerikanci su razvili novu verziju Super Bazooka kalibra 90 mm. Super Bazoooka je imala znatno veći domet, efikasnost ali bila je 20 % lakša od Panzerschrecka. Starije verzije M1 i M9 nisu bile uspješne protiv sjevernokorejskih T-34 tenkova. Sistem su tokom Korejskog rata koristili i Kinezi protiv aričkih M4 Sherman i M46 Patton tenkova.
Vijetnamski rat uredi
M20 Super Bazooka je korištena od strane američkih marinaca u početku rata, međutim kasnije je zamijenjena suvremenijim M67 bestrzajnim topovima i bacačima M72 LAW. Južnovijetnamske snage su koristile ovaj sistem do kraja 1960tih godina.
Ostali sukobi uredi
Bazooka je korištena tokom Portugalskog kolonijalnog rata ali i tokom francuskih kampanja u Indokini i Africi.
Verzije uredi
M1 "Bazooka" uredi
- Dužina cijevi: 1370 mm
- Kalibar: 57 mm
- Težina: 5.9 kg
- Efektivni domet: 140 m
- Maks. domet: 370 m
- Posada: 2 vojnika
M1A1 "Bazooka" uredi
- Dužina cijevi: 1370 mm
- Kalibar: 57 mm
- Težina: 5.8 kg
- Efektivni domet: 140 m
- Maks. domet: 370 m
- Posada: 2 vojnika
M9/M9A1 "Bazooka" uredi
- Dužina cijevi: 1550 mm
- Kalibar: 57 mm
- Težina: 6.5 kg
- Efektivni domet: 110 m
- Maks. domet: 460 m
- Posada: 2 vojnika
M20 "Super Bazooka" uredi
- Dužina cijevi: 1524 mm
- Kalibar: 90 mm
- Težina: 5.9 kg
- Efektivni domet: 180 m
- Maks. domet: 913 m
- Posada: 2 vojnika
Korisnici uredi
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ "Arhivirana kopija". Arhivirano s originala, 31. 7. 2008. Pristupljeno 5. 2. 2014.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link)
- ^ Green, Michael; Green, Gladys (2000), Weapons of Patton's Armies, Zenith Imprint Press, ISBN 978-0-7603-0821-9.
| Commons ima datoteke na temu: Bazooka |