Antikoagulans ili antikoagulant je supstanca koja spriječava koagulaciju, tj. grušanje krvi.

Postoje antikoagulansi koji se koriste kao lijek u trombotičkim poremećajima, ali i oni koji se koriste u medicinskoj opremi, kao npr. u epruvetama, kesama za krv, opremi za hemodijalizu i sl.

Kumarini

uredi

Kao lijekovi, najčešće se koriste kumarini, antagonisti vitamina K. Ovi antikoagulansi se koriste u terapiji duboke venske tromboze, plućne embolije, fibrilacije pretkomora i kod vještačkih srčanih zalisaka.

U većim količinama kumarini se koriste kao rodenticidi (za ubijanje miševa i pacova).

Poznati Kumarini

uredi
  • Farin ili Martefarin (Varfarin)
  • Sintrom ili Sinthrome (Acenokumarol)
  • Marcumar, Falithrom ili Marcoumar (Fenprokoumon)

Heparin

uredi

Heparin je biološka supstanca, najčešće dobivena od svinjskih crijeva. Djeluje tako što aktivira antitrombin III, koji blokira da trombin učestvuje u procesu zgrušavanja. Osim u terapiji, heparin se koristi kao antikoagulans i u medicinskoj opremi (epruvete sa heparinom najčešće imaju zeleni čep).

Antikoagulansi izvan tijela

uredi

Pored heparina, u medicinskoj opremi se koriste brojni antikoagulansi i većina njih djelije tako što vezuje ione kalcijuma i time spriječava koagulaciju.

Najčešće se koriste EDTA, citrati, oksalati i dr.