Aleksandar Karađorđević (knez)

Aleksandar Karađorđević
Aleksandar Karađorđević
Knez Srbije
Vladavina	14. septembar 1842. - 23. decembar 1858.
Prethodnik	Mihailo Obrenović
Nasljednik	Miloš Obrenović
Supružnik	Persida Nenadović
Djeca	Petar I, kralj Srbije; Arsen Karađorđević
Dinastija	Karađorđevići
Otac	Karađorđe Petrović
Majka	Jelena Jovanović
Rođenje	11. oktobar 1806. ; Topola, Osmansko Carstvo
Smrt	3. maj 1885 (78 godina); Temišvar, Austro-Ugarska
Mjesto sahrane	Crkva svetog Đorđa

Aleksandar Karađorđević (ćirilica: Александар Карађорђевић; 11. oktobar 1806. - 3. maj 1885.) je bio knez Srbije od 1842. do 1858. i sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa. Poslije propasti Prvog srpskog ustanka, Aleksandar je sa ocem napustio Srbiju. Vratio se 1839. kada je postao ađutant kneza Mihaila Obrenovića. Na prijestolje su ga doveli ustavobranitelji poslije svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića. Njegovu vladavinu je obilježio uticaj ustavobranitelja, po čemu se cijeli ovaj period naziva režim ustavobranitelja. Tokom ovog perioda pokrenute su ozbiljne reforme i modernizacija zemlje.

Rani život

Bio je sin Đorđa Petrovića Karađorđa i Jelene Jovanović. Rođen je u Topoli 11. oktobra 1806. Oženio se 1830. Persidom Nenadović, kćerkom vojvode Jevrema Nenadovića. Imali su devetoro djece, od kojih su tri sina - Aleksij, Svetozar i Andrej - umrli u djetinjstvu.

Nakon uvođenja turskog ustava u Srbiju, te abdikacije kneževa Miloša Obrenovića i Mihaila Obrenovića 1842, Aleksandar je došao na vlast. Ispravnost njegovog izbora osporile su Rusija i Osmansko Carstvo, tražeći da se glasanje ponovi. Glasanje je ponovljeno i gotovo svi poslanici su izabrali ponovo Aleksandra.

Aleksandar se prihvatio teške dužnosti, ali je bio čovjek sa velikim iskustvom i duboko upućen u međunarodnu politiku. Imao je snažnu podršku takozvanih "ustavobranitelja". Tako su nazvani jer su se zalagali za duboko poštovanje ustava, koji su za Srbiju napravile Rusija i Osmansko Carstvo.

Za vrijeme vladavine kneza Aleksandra napravljene su brojne reforme. Zaostala Srbija je modernizovana po evropskim standardima; doneseni su zakoni o građanskoj imovini, izgrađena je sudska mreža i škole. U ovo doba formirana je i prva srpska stajaća vojska, koja postaje važan elemenat u državi. Aleksandar je došao u veliki sukob sa članovima Sovjeta, pa je protjeran 1858. Na prijestolje Srbije, po drugi put, dolazi Mihailo Obrenović.

Aleksandar je umro u Temišvaru, 3. maja 1885.

Literatura

Stevanović, Miladin (2008). Knez Aleksandar Karađorđević. Službeni glasnik. str. 209. ISBN 978-86-7549-631-1.CS1 održavanje: ref=harv (link)
Jovanović, Nebojša (2010). Knez Aleksandar Karađorđević - biografija (1806-1885). Albatros plus. str. 318. ISBN 978-86-6081-049-8.CS1 održavanje: ref=harv (link)^{[mrtav link]}
Jovanović, Nebojša (2010). Dvor kneza Aleksandra Karađorđevića (1842 -1858). Laguna. str. 424. ISBN 978-86-521-0526-7.CS1 održavanje: ref=harv (link)
Antić, Čedomir (2004). Velika Britanija, Srbija i Krimski rat 1853-1856 - neutralnost kao nezavisnost. Zavod za udžbenike. str. 193. ISBN 86-17-12139-4.CS1 održavanje: ref=harv (link)
Ljušić, Radoš (1998). Srbija 19. veka (1-3). Vojnoizdavački zavod. str. 1260.CS1 održavanje: ref=harv (link)
Jovanović, Slobodan (1912). Ustavobranitelji i njihova vlada (1838-1858). Državna štamparija. str. 280.CS1 održavanje: ref=harv (link)
Milićević, Milan Đ. (2006). Kneževina Srbija (reprint izdanja iz 1876). Book. str. 1278. ISBN 86-7748-030-7.CS1 održavanje: ref=harv (link)

Vanjski linkovi

Commons logo

Commons ima datoteke na temu: Aleksandar Karađorđević (knez)