Adenozin-monofosfat
Adenozin monofosfat (AMP) – sistemsko ime 5'-adenilna kiselina – je nukleotid, jedan od gradivnih blokova RNK. Ovaj organski spoj je ester fosforne kiseline i nukleozid adenozina. Sastoji se od fosfatne grupe, šećera riboze, i nukleobaze adenina.[1][2][3]
| Adenozin-monofosfat (AMP) | |
|---|---|
  | |
| Općenito | |
| Hemijski spoj | Adenozin-monofosfat (AMP) |
| Druga imena | IUPAC-ime 5'-Adenilna kiselina |
| Molekularna formula | C10H14N5O7P |
| CAS registarski broj | 61-19-8 |
| SMILES | O=P(O)(O)OC[C@H]3O[C@@H](n2cnc1c(ncnc12)N)[C@H](O)[C@@H]3O |
| InChI | 1/C10H14N5O7P/c11-8-5-9(13-2-12-8)15(3-14-5)10-7(17)6(16)4(22-10)1-21-23(18,19)20/h2-4,6-7,10,16-17H,1H2,(H2,11,12,13)(H2,18,19,20)/t4-,6-,7-,10-/m1/s1 |
| Osobine1 | |
| Molarna masa | 347,22 g/mol |
| Rizičnost | |
| NFPA 704 |  0
0
0
|
| 1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima. | |
Kao supstituent on se označava prefiksom adenilil-.
Sinteza i degradacija uredi
AMP može nastati tokom sinteze adenozin trifosfata (ATP) uz katalizu enzimom adenilat kinaza, kada se kombiniraju dvije molekule adenozin difosfata (ADP)[4]:
- 2 ADP → ATP + AMP
Alternativno, AMP se proizvodi hidrolizom jedne visokoenergijske fosfatne ADP veze:
- ADP → AMP + Pi
AMP se također formira i hidrolizom ATP u AMP i pirofosfat[5]:
- ATP → AMP + PPi
Prilikom razlaganja RNK u živim sistemima, formiraju se nukleozid monofosfati, poput adenozin monofosfata.
AMP se regenerira u ATP na sijledeći način:
- AMP + ATP → 2 ADP (adenilat kinaza u suprotnom pravcu)
- ADP + Pi → ATP (ovaj korak je najčešće u aerobnim putevima ATP sintaze tokom oksidacijske fosforilacije)
U IMP, AMP se pretvara enzimom mioadenilat deaminaza, uz otpuštanje jedne amino grupe.
U kataboličkim putevima, adenozin monofosfat se pretvara u uričnu kiselinu, koja se izlučuje iz tijela.
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN 9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Kapur Pojskić L. (2014). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN 978-9958-9344-8-3.
- ^ Međedović S., Maslić E., Hadžiselimović R. Biologija 2. Svjetlost, Sarajevo. ISBN 9958-10-222-6.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Rosano TG, Clayson KJ, Strandjord PE (juli 1976). "Evaluation of adenosine 5'-monophosphate and fluoride as adenylate kinase inhibitors in the creatine kinase assay". Clin. Chem. 22 (7): 1078–83. PMID 179733.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Kunitz M (mart 1962). "Hydrolysis of adenosine triphosphate by crystalline yeast pyrophosphatase. Effect of zinc and magnesium ions" (PDF). J. Gen. Physiol. 45(4)Pt 2: 31–46. PMC 2195188. PMID 14460583.
Vanjski linkovi uredi
- Adenosine monophosphate na US National Library of Medicine Medical Subject Headings (MeSH)