Željeznice Republike Srpske
Ovaj članak zahtijeva čišćenje. |
Željeznice Republike Srpske (Željeznice RS) je bosanskohercegovačko preduzeće za promet sa sjedištem u Doboju. Preduzeće je osnovano 1992. godine kao dioničko preduzeće. ŽRS su nasljednik dijela Željeznica Jugoslavije, koje su 1992. godine prestale postojati na teritoriji Bosne i Hercegovine. Prvobitno ime korišteno tokom rata u BiH je Železnice RS. Ime je u 1995 godini promjenjeno u Željeznice RS, koje zajedno sa Željeznicama FBiH čini Željeznice Bosne i Hercegovine. ŽRS obavlja domaći i međuentitetski, te međunarodni saobraćaj sa Hrvatskom i Srbijom. Sjedište Željeznica Republike Srpske nalazilo se u Banjoj Luci od 1992. do 1996. godine, kada je sjedište premješteno u Doboj.
| Željeznice Republike Srpske akcionsko društvo Doboj | |
|---|---|
 | |
| Vrsta | Akcionarsko društvo |
| Osnovano | 24. maj 1992 |
| Osnivač(i) | Vlada Republike Srpske |
| Prihod | 19 miliona KM (2014) |
| Neto dobit |  -33,8 miliona KM (2012) |
| Vlasnik | Vlada RS 60% dioničari 20% penzioni fond 10% fond za recituciju 5% |
| Zaposleni | 3662 |
| Veb-sajt | http://www.zrs-rs.com/ |
Članica je Međunarodne željezničke unije od 1998. godine[1]
Razvoj
urediHistorija
uredi1992. godine Vlada Republike Srpske osnovala je Željeznice Republike Srpske, 12. maja te godine za to je pokrenuta incijativa, a 24. maja 1992. godine zvanično su osnovane Željeznice Republike Srpske. Tokom rata u Bosni i Hercegovini većina infrastukture ŽRS bila je uništena ili oštećena, ali je ona do danas većinom popravljena te se koristri za promet.
Najznačenije dosadašnje popravke i modernizacije ŽRS-a su[2]:
- 2002. godine završena je ranije započeta izgradnja željezničke stanice u Banjoj Luci sa površinom od 4700m², sa vrijednošću radova od 6 miliona KM
- Dovršenje radova na prugi Tuzla - Zvornik započeti još prije ratnih sukoba u Bosni i Hercegovini
- Od 2003. do 2007. godine remontirana je pruga od Jošavke do Banje Luke
- popravljen most na rijeci Uni
- rekonstrukcija više željezničkih zgrada, najviše je uloženo u stanicu Doboj, gdje su izgrađeni peroni i pothodnici
- 2004. godine je započeta obnova uskotračne turističke pruge Višegrad - Vardište dužine od 18 kilometara koštale su 12 miliona KM i smatraju se jednom od najskupljih investicija u infrastrukturu željeznica u Republici Srpskoj
- Remont pruge Jošavka - Kostajnica (Doboj) 2010-2012. u dužini od 67 kilometara.
Nakon Dejtonskog sporazuma 1995. godine, imovina priješnih Željeznica Jugoslavije podjeljena između Željeznica Republike Srpske, koje su dobile 40%, i Željeznica Federacije Bosne i Hercegovine (Željeznice BiH i Željeznice Herceg-Bosne), koje su dobile 60% imovine JŽ-a. Prema planu se previđa da će ŽRS tek 2020. godine dostići nivo obim robe i tehničke opremljenosti iz prijeratnog vremena (Stanje 2012), što pokazuje da su nove investicije neuphodne za dalji razvoj.
U planu su sljedeće nove investicije u ŽRS (Stanje 2012)
- Remont pruge Banja Luka – Dobrljin
- Remont pruge Doboj – Bosanski Šamac
- Remont pruge Doboj – Dobrovo
- Remont pruge Doboj – Bosansko Petrovo Selo
- Elektrifikacija pruge Doboj – Zvornik
- Nabavka novih vagona uz rekonstrukciju starih
Trenutno stanje
urediŽeljeznice Republike Srpske se nalaze u teškom stanju:[3] Broj putnika od 1996. do 2011. godine pao je na petinu,[4] 2012 godine taj broj iznosio je 321.000, što iznosi 1,4% ukupnog broja putnika koji koriste gradski i drumski prevoz. U 2014. godini ŽRS ostvarile su gubitak od 33,8 milijona KM, čime akumilirani gubitak iznosi čak 263,3 miljuna KM.[5] Prosjećna zarada na putniku iznosila je u 2007. godini 1,17 Eura. Najveću dobit Željeznice Republike Srpske ostvaraju kroz robni promet, koji je u periodu od 1996. do 2011. godine povećan 40 puta. Prosječni obim robe trenutno iznosi 5 miliona tona, što iznosi 72,8% ukupnog obima robe, od toga se više od dva miliona tona odnosi na željeznu rudu Rudnika Omarska, koja je u vlasništvu ArceloorMittal-a. U 2013. godini oko 36.000 vagona prevozili su željeznu rudu iz ovoga rudnika.
Kapaciteti
urediDužina pruga
urediU 2012. godini ukupna dužina pruga u Republici Srpskoj iznosila je 425 kilometra, od toga se 327 km koristi.
Lokomotive i vagoni
urediŽeljeznice Republike Srpske u upotrebi imaju 33 lokomotive, kao i 133 putničkih i 1430 vagona za robni promet.
Radionice
urediŽRS raspolažu sa tri radionica za popravku, održavanje i rekonstrukcijiu lokomotiva i vagona. Nalaze se u Doboju, Prijedoru i Banja Luci.
Organizacija
urediUprava Željeznica Republike Srpske sastoji se od generalnog direktora i izvršni direktor poslova infrastrukture, operacija ekonomskih i pravnih poslova. Nadležnosti uprave su organizacija i vođenje poslovanja Društva, izrađenje i realizovanje planova poslovanja, dostavljenje prijedloga Nadzornom odboru za poslovanje Društva i izvještanje Nadzornog odbora o poslovanju i ostalim pitanjima, ali i nadziranje nad zaposlenima u primjenama zakona te vršenje drugih poslova utvrđenim zakonom, Statutom i aktima Društva.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ "IUR- Članice". uic.org. Arhivirano s originala, 21. 12. 2017. Pristupljeno 5. 1. 2018.
- ^ "20 Godina Zeljeznice Republike Srpske". youtube,com.
- ^ "Počinje bitka za "Željeznice RS"". Radio Televizija BN. Pristupljeno 9. 1. 2016.
- ^ "Željeznicom RS putuje svega jedan posto od ukupnog godišnjeg broja putnika". 6yka.com. Pristupljeno 9. 1. 2016.
- ^ "Usprkos katastrofalnom stanju željeznice u BiH izvan kontrole države". www.poslovni.hr. Pristupljeno 9. 1. 2016.
Vanjski linkovi
uredi
- 20 Godina Zeljeznica Republike Srpske
- Počinje bitka za “Željeznice RS” - Radio Televizija BN
- Gubitak "Željeznica Srpske" 263,3 miliona - Radio Televizija BN
- Usprkos katastrofalnom stanju željeznice u BiH izvan kontrole države - Poslovni dnevnik
- Željeznicom RS putuje svega jedan posto od ukupnog godišnjeg broja putnika - BUKA Magazin
- Željeznice Republike Srpske - Početna