Zoran Tegeltija
Zoran Tegeltija (Mrkonjić Grad, 29. septembar 1961) jest bosanskohercegovački i srpski političar, doktor ekonomskih nauka i bivši ministar finansija i trezora Bosne i Hercegovine. Od 2019. do 2023. obnašao je funkciju predsjedavajućeg Vijeća ministara Bosne i Hercegovine. Funkcioner je Saveza nezavisnih socijaldemokrata (SNSD).[1]
| Zoran Tegeltija | |
|---|---|
.jpg) | |
| Ministar finansija i trezora | |
| Vrijeme na dužnosti 25. januar 2023 – 15. juni 2023. | |
| Prethodnik | Vjekoslav Bevanda |
| Nasljednik | Srđan Amidžić |
| Predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine | |
| Vrijeme na dužnosti 23. decembar 2019 – 25. januar 2023. | |
| Prethodnik | Denis Zvizdić |
| Nasljednik | Borjana Krišto |
| Ministar finansija Republike Srpske | |
| Vrijeme na dužnosti 29. decembar 2010 – 18. decembar 2018. | |
| Prethodnik | Aleksandar Džombić |
| Nasljednik | Zora Vidović |
| Načelnik općine Mrkonjić Grad | |
| Vrijeme na dužnosti 2. oktobar 2004 – 29. decembar 2010. | |
| Nasljednik | Divna Aničić |
| Lični podaci | |
| Rođenje | Zoran Tegeltija 29. septembar 1961 Mrkonjić Grad, SFRJ |
| Etnicitet | Srbin |
| Politička stranka | SNSD |
| Obrazovanje | Univerzitet u Sarajevu (Ekonomski fakultet) |
| Vjera | Pravoslavlje |
Tokom svoje karijere obnašao je funkciju načelnika općine Mrkonjić Grad, ministra finansija Republike Srpske i predsjednika Košarkaškog saveza Republike Srpske. Bio je na raznim funkcijama u Upravama javnih prihoda i carina Republike Srpske (danas Uprava za indirektno oporezivanje Bosne i Hercegovine) i Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine.
Raniji život
urediTegeltija je rođen 29. septembra 1961. u Mrkonjić Gradu. Nakon završetka osnovne škole i gimnazije u rodnom gradu, upisuje Ekonomski fakultet Univerziteta u Sarajevu, gdje je 1986. diplomirao. Obrazovanje je nastavio 2007. godine kada je postao magistar nauka međunarodne ekonomije. Poslije toga, 2008. uspješno je završio doktorat ekonomskih nauka.
Nakon završetka Elekonomskog fakulteta, Tegeltija započinje radni odnos u Rafineriji nafte Bosanski Brod, gdje je radio do 1989. godine, kada je počeo raditi u Republičkoj upravi javnih prihoda Bosne i Hercegovine. Sa početkom rata u Bosni i Hercegovini 1992, Tegeltija prelazi u institucije samoproglašene Republike srpskog naroda u Bosni i Hercegovini, počevši raditi u Republičkoj upravnih javnih prihoda RS, a od 1994. u Republičkoj upravi carina, koja je i nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma 1995. nastavila djelovati kao entitetska institucija. Bio je na funkciji načelnika i šefa. Bio je zaposlen sve do izbora za načelnika Mrkonjić Grada 2004. godine.
Politička karijera
urediGodine 1998. Zoran Tegeltija se učlanuje u Savez nezavisnih socijaldemokrata, da bi 2000. postao predsjednik općinskog odbora te, tada manje političke stranke u Bosni i Hercegovini, u Mrkonjić Gradu. Iste godine je na lokalnim izborima izabran za odbornika u Skupštinu općine, a paralelno sa tim je izabran i za zastupnika SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske, gdje mu je mandat trajao do 2002. godine. 2001. je izabran i u Glavni odbor SNSD-a.
Nakon što mu je istekao mandat odbornika Skupštine općine Mrkonjić Grad, Tegeltija je se 2004. na lokalnim izborima uspješno kandidovao za općinskog načelnika, osvojivši 3056 glasova. Četiri godine kasnije, uspio je osvojiti i drugi mandat. Na lokalnim izborima 2008. u prvom krugu je osvojio 46,75% ili 4341 glasova, da bi onda u drugom krugu ubjedljivo pobjedio protukandidata Dragana Ilića (SDS) sa 67,28% ili 6116 glasova.[2][3]
Ministar finansija Republike Srpske
urediNakon pobjede SNSD-a na Općim izborima 2010. i formiranja nove Vlade Republike Srpske predvođene Aleksandrom Džombićem, Tegeltija je 29. decembra 2010. imenovan za novog ministra finansija, čime je nasljedio Džombića na toj funkciji. Istovremeno je odstupio sa mandata načelnika Mrkonjić Grada. Najveći problem tokom njegovog ministarskog mandata činille su kriza u Bobar banci, Balkan Investment Banci i Banci Srpske 2014. i 2015, koje su, uprkos pomoći od strane Vlade Republike Srpske, propale, ali i i problemi u Fabrici gline Birač, koju su 2013. godine uzrokovali stečaj tog preduzeća.[4][5]
Predsjedavajući Vijeća ministara Bosne i Hercegovine
urediNakon Općih izbora u Bosni i Hercegovini 2018. godine iz njih su kao pobjednici izašli Stranka demokratske akcije (SDA), Savez nezavisnih socijaldemokrata i Hrvatska demokratska zajednica Bosne i Hercegovine (HDZ BiH). Međutim, ni nakon godinu dana od izbora Vijeće ministara nije moglo biti formirano. Razlog tome je bilo što su, nakon aktiviranja Akcionog plana za članstvo (MAP) Bosni i Hercegovini od strane NATO-a, predstavnici stranaka iz Republike Srpske odbili inicirati slanje Godišnjeg nacionalnog plana (ANP), jer se protive članstvu BiH u toj organizaciji. S druge strane, predstavnici SDA su odbili formiranje Vijeća ministara bez pristanka SNSD-a za slanje tog plana, čije su odbijanje smatrali kršenjem državnog zakona o odbrani, koji propisuje rad na integraciji Oružanih snaga BiH u NATO. Ta politička kriza je riješena tek krajem novembra 2019, kada je nađen kompromis da se umjesto ANP-a pošalje izmjenjeni plan pod nazivom "Program reformi Bosne i Hercegovine". 23. novembra 2019. Predjedništvo je na svojoj sjednici i službeno donijela ovu odluku, zajedno sa imenovanjem Zorana Tegeltije za mandatara novog saziva Vijeća ministara. 23. decembra Parlament Bosne i Hercegovine je potvrdilo novi saziv Vijeća ministara.[6][7]
Samo dva mjeseca nakon imenovanja novog Vijeća ministara, ponovo je došlo do političke krize u Bosni i Hercegovini i blokiranja rada institucija. Razlog toga je odluka Ustavnog suda BiH o proglašenju Zakona o zemljištu Republike Srpske neustavnim, jer njim po sili zakona državna imovina postaje imovina Republike Srpske. Ova odluka je izazvala negodovanje među članovima političkih predstavnika iz RS-a. Nakon što je Narodna skuptina Republike Srpske 17. februara 2020. donijela zaključak da članovi državnih institucija iz Republike Srpske treba da obustave rad, oni su blokirali daljnje funkcioniranje državne vlade, uvjetovajući nastavak rada odlaskom stranih sudija u Ustavnom sudu Bosne i Hercegovine.[8]
Reference
uredi- ^ "Predsjedavajući Vijeća ministara". vijeceministara.gov.ba. Vijeće ministara Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ "Načelnici opština u Republici Srpskoj" (PDF). izbori.ba. Centralna izborna komisija Bosne i Hercegovine. 9. 11. 2004. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ Popović, Vesna (4. 9. 2008). "Tegeltija vs. Ilić - borba za mjesto načelnika". mrkonjic-grad.com. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ "RS: Izabrana nova Vlada". vijesti.ba. Vijesti.ba. 29. 12. 2010. Arhivirano s originala, 2. 12. 2020. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ Veselinović, Gojko (21. 11. 2019). "Zoran Tegeltija, karijera ispunjena neuspjesima". slobodnaevropa.org. Radio Slobodna Evropa. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ "Oslobođenje - Zoran Tegeltija mandatar, BiH umjesto ANP-a šalje Plan reformi". www.oslobodjenje.ba. Oslobođenje. 19. 11. 2019. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ "Oslobođenje - Imenovano novo Vijeće ministara: Parlament BiH potvrdio ministre i zamjenike". www.oslobodjenje.ba. Oslobođenje. 23. 12. 2019. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ "Oslobođenje - Odluka Ustavnog suda BiH o poljoprivrednom zemljištu u RS-u stupila na snagu". www.oslobodjenje.ba. Oslobođenje. 7. 3. 2020. Pristupljeno 18. 4. 2020.