Wahlundov efekt

Wahlundov efekt (Wahlundova varijansa) u populacijskoj genetici odnosi se na smanjenje heterozigotnosti (kad organizam ima dva različita alela u lokusu) u populaciji uzrokovano subpopulacijskom strukturom. Naime, ako dvije ili više subpopulacija imaju različite frekvencije alela, onda se ukupna heterozigotnost smanjuje, čak i kada su same subpopulacije u Hardy-Weinbergovoj ravnoteži. Uzroci ovog fenomena mogu biti geografske ili bilo koje druge barijere za protok gena i genetički drift u subpopulacijama. Wahlundov efekat je prvi put dokumentirao švedski genetičar Sten Wahlund 1928.

Primjer

Pretpostavimo populaciju $P$, s relativnim frekvencijama alela A i a datih kao $p$ i $q$, odnosno ($p+q=1$). Ako se ova populacija podijeli u dvije jednako velike subpopulacije $P_{1}$ i $P_{2}$ i svi A aleli ostanu u subpopulaciji $P_{1}$, a svi a aleli u subpopulaciji$P_{2}$ (gdje se može pojaviti genetički drift) tada nema heterozigota, iako su subpopulacije u Hardy-Weinbergovoj ravnoteži.

U generalizaciji gornjeg primjera, bilo bi $p_{1}$ i $p_{2}$ reprezenata alela A u $P_{1}$ i $P_{2}$, odnosno $q_{1}$ i $q_{2}$ predstavljaju a. Ako je frekvenciji alela u svakoj populaciji drugačija, tj. $p_{1}\neq p_{2}$ i retpostavimo li da je svaka subpopulacija u internom Hardy–Weinbergovom ekvilibriju, tada su genotipske frekvencije: AA, Aa i aa: p², 2pq, a q² respektivno u svakoj populaciji. Tada su heterozigoti ($H$) u sveukupnoj populaciji prosjek obje subpopulacije:

$H$	$={2p_{1}q_{1}+2p_{2}q_{2} \over 2}$
	$={p_{1}q_{1}+p_{2}q_{2}}$
	$={p_{1}(1-p_{1})+p_{2}(1-p_{2})}$,

kojih je uvijek manje od $2p(1-p)$ ( = $2pq$), izuzev kada je $p_{1}=p_{2}$.

Također pogledajte

• Genetička ravnoteža populacije
• Genetička struktura populacije
• Heterozigot
• Slučajno parenje