Vahida Maglajlić
Vahida Maglajlić – jedina Bošnjakinja narodni heroj Jugoslavije – rođena je 14. aprila 1907. u Banjoj Luci. Vahida je bila najstarija kćerka među desetoro djece oca Muhameda i majke Ćamile. Porijeklom je iz bogate, dobro situirane porodice, ali je kao i njena braća svojim životnim putem pokazala borbu za ravnopravnost i antifašizam. Završila je Žensku stručnu školu u rodnom gradu.
Vahida Maglajlić | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 17. april 1907. Banja Luka, Austro-ugarska |
| Smrt | 1. april 1943 (35 godina) |
| Roditelji | otac Muhamed, majka Ćamila |
| Nagrade |  |
Rani život
urediU mladosti je pokazala afinitet u borbi za prava žena i za komunističku stranku. Uključila se u “Ženski pokret”, gdje je bila i rukovodilac. Godine 1938. pokreće peticiju za prikupljanje potpisa za Rezoluciju kojom se traži pravo glasa za žene.[1] Učestvovala je u sakupljanju sredstava za organizaciju “Crvena pomoć”. Bila je vrlo angažovana u muslimanskoj ženskoj organizaciji Gajret u kojoj intenzivno radi na opismenjavanju žena i njihovoj opštoj emancipaciji. Organizuje skupove djevojaka i žena u Gornjem Šeheru s kojima radi na razbijanju mnogih predrasuda te se angažuje u borbi protiv nepismenosti i rukovodi popisom nepismenih Muslimanki radi okupljanja na analfabetske kurseve.[1]
U članstvo Komunističke partije Jugoslavije primljena je maja 1941. Kuću svoga oca pretvara u centar za prikupljanje hrane, obuće, odjeće, sanitetskog materijala i oružja, ali i punkt za održavanje partijskih veza. Oktobra 1941, je uhapšena, mučena i određena za trajniji zatvor, ali je 20. decembra 1941. zajedno sa Danicom Marić, pobjegla iz zatvora. Krajem 1941. odlazi na na teritoriju oslobođenu od fašista u partizanski odred na planini Čemernici.[2]
Djelovala je među ženama Kozare, Grmeča i Cazinske krajine radeći na osnivanju Antifašističkog fronta žena u Podgrmeču. Na Prvoj konferenciji Antifašističkog fronta žena Jugoslavije, održanoj 6. decembra 1942. u Bosanskom Petrovcu, izabrana je u članstvo Centralnog odbora. Poginula je 1. aprila 1943. u selu Velika Rujiška, kod Bosanskog Novog. Poslije rata njeni posmrtni ostaci su preneseni na Partizansko spomen-groblje u Banjoj Luci. Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Republike Jugoslavije 20. decembra 1951. proglašena je za narodnog heroja. Njen brat Munib Maglajlić je poginuo 1943, a brat Šefket Maglajlić je bio narodni heroj.
Jedno vrijeme ime Vahide Maglajlić nosila je osnovna škola u naselju Arapuša kod Bosanske Krupe i Srednja medicinska škola u Banjoj Luci. Spomen-biste narodnih heroja Šefketa Maglajlića i Vahide Maglajlić nalaze se u Banjoj Luci u parku u centru grada, u blizini hotela "Bosna". U Sarajevu, u naselju Dobrinja kod OŠ Osman Nuri Hadžić nalazi se Ulica Vahide Maglajlić (ranije Ulica Žikice Jovanovića Španca, narodnog heroja ).
Hrabrost i samoodređenost Vahide Maglajlić inspirisale su Palestinca El Helou Mohameda da sastavi brošuru s njenim likom na naslovnici, kako bi služila kao primjer ženama Palestinskog oslobodilačkog pokreta.
Banjalučka ulica Vahide Maglajlić, od tranzitne ceste ka Jajcu i Gradiški do danas zapuštenog Partizanskog spomen groblja u Pobrđu, od 1992, ne nosi njeno ime.
Reference
uredi- ^ a b G. Ivić, J. Čaušević, S. Hadžihalilović (2021). Leksikon o ženama koje su pomjerila granice u svojim zajednicama u Bosni i Hercegovini. 100 žena - 100 ulica po ženama. Sarajevo-Bijeljina-Tuzla: Forum Ziviler Friedensdienst e.V. (forum ZFD), Fondacija "Lara" Bijeljina, Udruženje "HO Horizonti" Tuzla. str. 81.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
- ^ Beoković M. (1967 ): Žene heroji. Biblioteka „Oslobodilački rat“, Svjetlost, Sarajevo.
Vanjski linkovi
uredi- Šta je meni antifašizam, [1]
- Heroina Vahida Maglajlić kao uzor Palestinkama, [2]
- Pet narodnih heroina u Historijskom muzeju, [3][mrtav link]
- Medicinska škola Banja Luka, [4] Arhivirano 13. 2. 2021. na Wayback Machine