Ugljikovodik

(Preusmjereno sa Ugljikovodici)

Ugljikovodici su organski hemijski spojevi ugljika i vodika. Sastoje se od "kostura" atoma ugljika na koje su vezani atomi vodika (i nekih drugih elemenata).

Metan - predstavnik alkana
Eten - predstavnik alkena
Etin - predstavnik alkina
Benzen - predstavnik arena

Podjela

uredi

Glavna podjela ugljikovodika je prema obliku ugljikovog "kostura". Dalje se dijele uglavnom po zasićenosti.

  • aciklički (alifatski) - atomi ugljika čine lančaste molekule.
    • zasićeni - alkani - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
    • nezasićeni
      • alkeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka kovalentna veza.
      • alkini - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i trostruka kovalentna veza.
  • ciklički - atomi ugljika čine prstenaste molekule.
    • karbociklički - prsten je građen samo od atoma ugljika.
      • zasićeni - cikloalkani - atomi ugljika su vezani samo jednostrukom kovalentnom vezom.
      • nezasićeni - cikloalkeni - osim jednostruke, između atoma ugljika postoji i dvostruka kovalentna veza.
      • aromatski - areni - u prstenu su jednostruka i dvostruka kovalentna veza poredane naizmjenično.
    • heterociklički - u prstenu postoje i drugi atomi (koji se nazivaju heteroatomima) osim atoma ugljika (npr. atom kisika, azota, sumpora, itd.).

Aromatski ugljikovodici

uredi

Naziv dolazi od grčkog aroma (miris). U 19. vijeku Kekule otkriva strukturu benzena. Molekulska formula benzena je C6H6, a izvori su katran kamenog uglja, nafta.

Poznatiji aromatski ugljikovodici: antracen i naftalen.

Reakcije ugljikovodika

uredi
  • Supstitucija - reakcije supstitucije ili zamjene su reakcije zasićenih i aromatskih ugljikovodika pri čemu se atom vodika iz molekule zamjenjuje atomom drugog elementa ili drugom grupom.

Također pogledajte

uredi