Theodore Herzl
Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
Theodor Herzl (ili Herzel) (2. maj 1860. - 3. juli. 1904.) je bio austrijski Jevrej, novinar, osnivač modernog političkog cionističkog pokreta.
Theodor Herzl | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | Benjamin Ze'ev Herzl 2. maj 1860. Budimpešta, Kraljevina Ugarska |
| Smrt | 3. juli 1904 (44 godine) Edlach, Austro-Ugarska |
| Zanimanje | Novinar, dramaturg, pisac, politički aktivista |
| Poznat(a) po | Osnivač modernog političkog cionističkog pokreta. |
Značajna djela | Jevrejska država. Pokušaj modernog rješenja jevrejskog pitanja (objavljen 1896. godine). |
Theodor je rođen u Budimpešti, a odrastao je njemačko-židovskom vremenu koje se naziva Haskalah.
Herzl je prvi put doživio antisemitizam na univerzitetu u Beču 1882, a kasnije od 1891. kada se nalazi u Parizu kao korespondent za jedne bečke liberalne novine. Do tada je Herzl smatrao jevrejski problem socijalnim problemom, 1894. je napisao i dramu u kojoj odbacuje asimilaciju i konverziju kao rješenje problema. Nadao se da će njegov rad stvoriti diskusiju koja će dovesti do zajedničke tolerancije i poštovanja između kršćana i Jevreja.
1894. se desila Afera Dreyfus u Parizu o kojoj je Herzl pisao za svoje novine. Kapetan Alfred Dreyfus je bio francusko-jevrejski oficir francuske vojske koji je nevin osuđen za izdaju. Tada je Herzl doživio najjače antisemitsko raspoloženje kada su mase ljudi uzvikivale "Smrt Židovima!", a slučaj je doveo do ogromne antisemitske propagande u Francuskoj. To ga je ubijedilo da jedino rješenje za Židove je masovno iseljenje u zemlju koju bi oni mogli zvati svojom. Zaključio je da će antisemitizam uvijek postojati, a to asimilacija nikada neće moći riješiti. Novija istraživanja smatraju da je antisemitski demagog Karl Luegers sa svojim uspješnim antisemitskim kampanjama je imao odlučujući uticaj na Theodora Herzla.
1896. izdao je knjigu Der Judenstaat (Židovska zemlja) u kojoj piše da Jevreji mogu biti prihvaćeni od svijeta ako postanu nacija i narod, a da je jedini odgovor antisemitizmu stvaranje jevrejske zemlje. Jevrejsko pitanje je smatrao međunarodnom političkom temom, a zalagao se da židovska zemlja bude moderna država koja bi bila bazirana na idealima evropske reformacije, a ne religije.
Prvi cionistički kongres je održan u augustu 1897. u Baselu u Švicarskoj, a Theodor Herzl je bio izabran za prvog predsjednika. Cilj je bio ujedinjenje Jevreja u zajednički rad za stvaranje židovske države u Svetoj Zemlji. Tako je stvorena Svjetska Cionistička Organizacija (WZO), a kongres se održavao svake godine.
Tako je politički cionizam bio rođen. Herzl je koristio ostatak svoga života putujući zemljama i sastajući se s vladarima državama kako bi pridobio njihovu političku i ekonomsku podršku za stvaranje jevrejske države. Umro je već 1904. u Beču od upale pluća i iznemoglosti. Njegovi ostaci su 1949. prebačeni na jedno brdo u Jerusalemu koje je potom dobilo ime planina Herzl.
Iako Herzl nije bio prvi sa snom o jevrejskoj zemlji, on je bio prvi koji je pokušao da ostvari svoj san, a pitanje židovskog naroda je podigao na međunarodni nivo.
Cionistički pokret se polako razvio u tri osnovna pravca: 1. Socijalistički cionizam (obrađivanje zemlje, kibuci), 2. religiozni cionizam (rabini, priprema za dolazak Mesije) i 3. kulturalni cionizam (židovska domovina, spiritualni i kulturni centar hebrejstva).
"Life Magazine" je proglasio Theodora Herzla kao jednim od stotinu najuticajnijih ljudi 20. vijeka.
Bibliografija uredi
Vanjski linkovi uredi
- Biografija (Jewish Virtual Library)
- Biografija (Jewish Zionist Education) Arhivirano 1. 10. 2006. na Wayback Machine
- Foto galerija (Jewish Zionist Education) Arhivirano 16. 12. 2004. na Wayback Machine
- "Altneuland"
- Cionizam i stvaranje modernog Izraela
- Biografija Theodora Herzla
| Theodor Herzl na Wikimedia Commonsu. |