Simpatički nervni sistem
Simpatički nervni sistem (SNS) ili simpatikus (grč. συμπαϑής – simpaikus = koji suosjeća) je funkcijska i anatomska cjelina nervnog sistema, čiji se središnji dio nalazi u lateralnom stubu kičmene moždine, a periferni čini niz međusobno povezanih ganglija i vlakana. Postganglijska vlakna se pružaju do efektornih (izvršnih) organa uz krvne sudove , moždane i spinalne živce ili direktno. Prilikom podraživanja simpatičkoga simpatikusa:
- rad srca se ubrzava i pojačava,
- krvni sudovi unutar organa i kože se sužavaju, a srčani šire,
- zjenice se šire,
- metabolizam se ubrzava.
| Simpatički nervni sistem (Pars sympathica divisionis autonomici systematis nervosi) | |
|---|---|
 Simpatički nervni sistem se proteže od grudnih do slabinskih pršljenova i povezan je sa grudnim i karličnim pleksusom | |
| Identifikatori | |
| MeSH | D013564 |
| TA98 | A14.3.01.001 |
| TA2 | 6601 |
| FMA | 9906 |
| Anatomska terminologija | |
Simpatički nervni sistem, prema tome, ima bitnu ulogu u iznenadnim (stresnim) životnim situacijama. Simpatički i parasimpatički nervni sistem djeluju antagonistički: sve što jedan ubrzava – drugi usporava, i obratno. Simpatički nervni sistem je jedan od tri dijela autonomnog nervnog sistema, zajedno sa enteričnim i parasimpatičkim sistemom. Opća uloga mu je da mobilizira tjelesne resurse pod stresom i da inducira odgovor po modelu borba ili bežanje. Neprestano je aktivan na osnovnoj razini koja je potrebna za održavane homeostaze.[1]
Pregled
urediU sudjejstvu sa dvijee druge komplementarne komponente autonomnog nervnog sistema, simpatički nervni doprinosi kontroli većine tjelesnih unutrašnjih organa. Na stres – u slučaju odgovora borba ili bježanje – može gledati kao neutralizaciju parasimpatičkog sistema, koji općenito djeluje u održavanju tjelesnih funkcija u mirovanju. Funkcije ova dva sistema nisu tako jednostavne, a nihovo antagonističko djelovanjepravilo je funkcijski usklađeno.[2][3]
U prenošenju signala u simpatičkom nervnom sistemu, djeluju dvije vrste neurona: pre- i post-ganglijski . Kraći preganglijski neuroni polaze iz kičmene moždine (grudni T1 - do slabinskog L2) i putuju u gangliju, često jednu od parakičmenih, gdje formiraju sinapse sa postganglijskim neuronima. Odatle se dugi postganglijski neuroni šire skoro kroz cijelo tijelo.[4]
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Brodal, Per (2004). "The Central Nervous System: Structure and Function" (3 izd.). Oxford University Press US. str. 369–396. ISBN 0-195-16560-8. Vanjski link u parametru
|title=(pomoć) - ^ Sherwood, Lauralee (2008). "Human Physiology: From Cells to Systems" (7 izd.). Cengage Learning. str. 240. ISBN 0-495-39184-0. Vanjski link u parametru
|title=(pomoć) - ^ Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Mitchell, Adam W.M., ured. (2005). "Gray's Anatomy for Students" (1 izd.). Elsevier. str. 76–84. ISBN 0-443-06612-4. Vanjski link u parametru
|title=(pomoć)CS1 održavanje: ref=harv (link) - ^ Drake, Richard L.; Vogl, Wayne; Mitchell, Adam W.M., ured. (2005). "Gray's Anatomy for Students" (1 izd.). Elsevier. str. 76–84. ISBN 0-443-06612-4. Vanjski link u parametru
|title=(pomoć)
Vanjski linkovi
uredi