Paraziti

Paraziti (grč. para = pored i sitos = hrana) su organizmi koji se hrane na račun drugog organizma (nazvanog domaćin) u toku dužeg vremenskog perioda. Kao posljedica specifičnog načina života kod parazita se javlja niz adaptacija koje se ogledaju u tome da neki organi zakržljaju ili nestanu, dok se na njihov račun razvijaju drugi. Posljedice prisustva parazita po domaćina mogu varirati od malih promjena u ponašanju, preko očitih patoloških promjena u tkivima, do smrti u nekim slučajevima.

Generalni ekološki odnosi parazita i domaćina se nazivaju parazitizam, a bolesti koje uzrokuju paraziti parazitske bolesti.

Podjela parazita

Prema broju domaćina u kojima parazitiraju, parazite možemo podijeliti na:

• monoksene parazite - koji parazitiraju samo u jednoj vrsti domaćina (kakva je npr. Ascaris lumbricoides)
• heteroksene parazite - koji žive na račun dva ili više domaćina pri čemu se razlikuju dva tipa domaćina :
  • stalni (definitivni) u kome parazitiraju odrasle jedinke
  • prelazni u kome žive larve
• autoheteroksene parazite - koji cijeli životni ciklus (jaje, larva, adult) provode u jednom domaćinu, kao što to čini npr. Trichinella spiralis

Odnos parazita prema domaćinu može biti:

1. uslovan (fakultativan) parazitizam kada mogu da žive slobodno ili parazitski i organizmu domaćina, a da ne nanose nikakvu štetu
2. pravi (obligatni) parazitizam kada žive na račun domaćina

U pogledu mjesta u domaćinu u kome parazitiraju dijele se na:

• ektoparazite koji žive na površini tijela ili u pristupačnim prirodnim dupljama (npr. šugarac)
• endoparazite koji žive duboko u šupljinama organizma domaćina, u njegovom tkivu ili krvi

Prema vremenu provedenom u domaćinu dijele se na:

• permanentne koji veći dio ili čitav životni vijek provode parazitirajući
• intermitentne (temporarni) koji u domaćinu provode samo određeno vrijeme potrebno da bi zadovoljili svoje potrebe

Također pogledajte

• Dikrocelioza