Obrada digitalne slike

Obrada digitalne slike je postupak mijenjanja detalja na nekoj digitalnoj fotografiji. Za tu svrhu se koriste posebni programi koje nazivamo vektorski i rasterski grafički softver koji služe kao alat za mijenjanje, štimanje, poboljšavanje i razmjeranje slike. Obrada digitalnih slika se koristi u nauci, medicini i forenzici.

Osnove obrade

Rasterske slike se u računaru pohranjuju kao mreže piksela. Pikseli sadrže informacije o boji, svjetlini i ostalim postavkama neke digitalne slike. Grafički programi mogu mijenjati te piksele, odnosno čitave slike, da bi se neka digitalna slika promijenila ili poboljšala na mnogo načina. Za to služe rasterski grafički programi, dok imamo i vektorske grafičke programe koji su više stvoreni za pravljenje novih i drukčijih slika u vektorskoj grafici.

Grafički programi

Postoji čitav niz raznih grafičkih programa, od onih jednostavnih (kojima je moguće vršiti okretanje ili razmjeranje slike) pa sve do veoma detaljnih programa koji imaju jako detaljne algoritme sa mnogo opcija za rukovanje digitalnom slikom. Poznati rasterski grafički programi su Adobe Photoshop, Paint Shop Pro i potpuno besplatni GIMP.

Sažimanje digitalne slike

Mnogi formati slika koriste tehniku sažimanja za smanjivanje veličine grafičkog podatka. Primjer sažetog formata je JPEG format koji pokušava smanjiti veličinu podatka uz neprimjetne gubitke kvalitete slike što uvijek nije slučaj (zavisi od nivoa sažimanja). Postoje i algoritmi sažimanja koji ne umanjuju kvalitet slike, takav je PNG format. Veoma često se prave kompromisi na ovom polju, tako da se na internet obično postavlja sažeta grafika koja je često slabijeg kvaliteta nego original.

Mogućnosti grafičkih programa

Ispod ćete vidjeti neke najpoznatije mogućnosti koji mogu izvoditi grafički programi nad digitalnim slikama.

Označavanje dijela

Označavanjem jednog dijela slike te radom na tom dijelu ne utičete na ostatak slike

Osnovna funkcija svakog grafičkog programa je mogućnost odabira ili isjecanja označenog dijela slike. Tako je moguće napraviti promjene na samo jednom dijelu slike koji neće uticati na čitavu sliku. Postoji nekoliko alata pomoću kojih se ovo radi, to su marqee alat, lasso, virtuelne olovke, maskiranje, alfa sačinjavanje, kanalno-bazirano vađenje, kao i vađenje na osnovu boje.

Slojevi

Jedna od važnijih osobina svakog grafičkog programa jesu slojevi (layer). Doslovno jedan grafički program može imati neodređeni broj slojeva od kojih se sačinjava cjelina odnosno slika. Grafički program je u mogućnosti sakriti jedan sloj slike, promijeniti samo jedan da ne utiče na drugi, te stopiti dva sloja u jedan, grupisati ih i tako dalje. Ovo je jedna od najvažnijih mogućnosti jer omogućuje lagano i efikasno rukovanje slikom bez da se učini neka nepovratna akcija koja će uništiti cijelu sliku. Također je moguće dodatno isprobavanje raznih efekata i promjena bez diranja same slike, taj se sloj kasnije može ukloniti ili ostaviti, ovisno o kvaliteti kako je odrađen.

Prikaz rada sa slojevima u grafičkom programu Photoshop, pokazane tehnike stapanje jednog sloja sa drugim kao i sakrivanja pojedinačnog sloja

Mijenjanje veličine

Skoro sav grafički softver može mijenjati veličinu ili rezoluciju neke slike. Većinom se to koristi kod smanjivanja slika koje su velike rezolucije, jer nema smisla postavljati veliku sliku na internet jer se u protivnom slika sporije učitava kod korisnika sa sporijom vezom, a i sama slika je nepregledna jer prelazi dimenzije monitora i njegove prirodne rezolucije. U uređivanju grafike nekih novina ili časopisa zahtjeva uvećavanje slike, jer pikseli nisu iste jedinice kao uobičajene metričke (kao što je centimetar). Za obični A4 papir koji se koristi u časopisima je potrebna računarska rezolucija od 2480x3508, kao i prateće slike i grafika u većim rezolucijama nego što smo navikli, zbog toga veličina takvih dokumenata (jedne stranice) iznosi skoro 50 Megabajta u svom originalnom formatu. Zato grafičari cijene digitalne fotoaparate koji mogu proizvesti veću sliku, što se očitava u megapikselima (mpx), a nerijetko se dešava da je fotoaparat u nemogućnosti prozivesti dovoljno veliku sliku pa se slika dodatno uvećava u grafičkom programu što umanjuje kvalitet slike.

Izdvajanje dijela

Pomoću grafičkih programa moguće je doslovno izrezati dio jedne slike koji će kasnije i sam postati nezavisna slika. To se koristi i kod rezanja neželjenog dijela jedne slike. Pomoću ove tehnike se poboljšava kompozicija slike.

Cjelovita slika

Ljiljan isječen iz slike

Histogram

Grafički programi imaju i slikovni histogram neke digitalne slike. Histogram prikazuje vrijednost osvijetljenja pojedinačnog piksela. Algoritmi u grafičkim programima omogućuju štimanje svjetline svakog piksela. Tako je moguće postići bolje rezultate i kvalitet slike.

Isječena slika suncokreta

Histogram

Otklanjanje nečistoća

Grafički programi su nekoj mjeri u mogućnosti otkloniti smetnje sa neke slike. Najčešće takve slike bude popunjene takozvanim tačkicama (noise) koje su rezultat slikanja u slabo osvjetljenju. Više na Objašnjenje

Uklanjanja neželjenih dijelova

Pomoću grafičkih programa moguće je ukloniti neželjene dijelove neke slike, koristeći se "clone" alatom ali i pomoću ručnog samostalnog rada.

Original

Uklonjeno grmlje sa vrha slike

Promjena određene boje

Grafički programi mogu promijeniti određenu boju nekog predmeta u slici.

Primjer mijenjanja određene boje, orginalne koja se nalazi na desnoj strani

Položaj slike

Grafički programi su u mogućnosti štimati slika da se ona okreće u bilo kojem uglu i položaju. Slike se mogu prevrtati i preslikavati. Također moguće ih je zakrivljavati, te im mijenjati perspektivu.

Primjeri okretanja slike

Spajanje slika

Moguće je spajati 2 ili više nezavisnih slika ili dijelova slika u jednu cjelinu.

John i Bertha Phillips - 1910

Specijalni efekt

Skoro svi grafički programi mogu stvarati neke specijalne i neobične efekte koje rezultiraju zanimljivim ishodima. Program može primijeniti umjetničke, geometrijske, teksturne itd. efekte.

Primjer specijalnih efekta koji se mogu dodati na sliku ili sloj

Mijenjanje dubine boje

Moguće je i promijeniti dubinu boja, najčešće su one sa 2, 16, 256 boja, te one sa 16 miliona boja. JPEG i PNG slike su u mogćnosti imati 16,7 miliona boja. Također je moguće pretvoriti sliku u 8 bitnu - crnobijelu.

Primjer pretvaranja slike u crnobijelu

Kontrast i svjetlina

Ove opcije imaju i najjednostavniji grafički programi, pomoću njih se povećava ili smanjuje svjetlina ili kontrast neke slike.

Izoštravanje i glađenje

Pomoću grafičkih programa je moguće izoštravati i mutiti sliku na više načina. To se koristi kod glađenja portreta, odnosno pozadinu portreta da bi se osoba na slici istakla. Veoma je lako i odstranjivanje efekta crvenog oka.

Štimanje boja

Štimanje boja je jedna od najosnovnijih opcija, pomoću ove tehnike se može unaprijediti kvalitet slike kao njen tonski balans. Imamo i komplikovanije procedure kao što je miješanje boja.

Također pogledajte

• Rasterski grafički programi
• Digitalno slikanje
• Rasterska grafika
• Grafički format
• Računarska grafika

Vanjski linkovi

• Odlična učila i savjeti za rad u Photoshop grafičkom programu za 2D grafiku