Nekropole stećaka u Foči
Nekropole stećaka u Foči, u općini Foča, Bosna i Hercegovina.
Nekropola sa stećcima i nišanima Borjanice–Marevska kosa u Malom Marevu
urediNaselje Malo Marevo je od Foče, centralnog dijela grada, udaljeno 9, 72 km vazdušne linije u pravcu sjeverozapada. Nekropola je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[1] Nacionalni spomenik čini nekropola sa 81 stećkom u formi sanduka, 19 nišana i 3 kamena santrača. Od ukupog broja stećaka 19 ih je u cjelosti utonulo, vidljivi su njihovi obrisi, zbog čega su samo evidentirani, ali ne i tehnički obrađeni. Ukrasi su evidentirani na tri stećka; uzdužna linija u vidu reljefnog ispupčenja, motiv krsta, rađen u visokom reljefu i povijena lozica sa trolistovima, rađena tehnikom udubljivanja.
Na udaljenost od 100 metara je muslimansko groblje[2]. U groblju se mogu ustanoviti tri osnovne varijante nišana; nišan u formi stele, muški nišan sa turbanom u gužve, ženski nišan bez i sa kapom. Ukrasni motivi na nišanima su bogati i raznovrsni: luk i strijela, sablja, polujabučica, buzdovan (čomaga ili kijača), sjekira, kružna rozeta i kratki mač, rađeni u visokom reljefu i tehnikom udubljivanja. Mogu se datirati u period druge polovine XV i prve polovine XVI vijeka, kojem pripadaju i najraniji primjeri nišana u Bosni i Hercegovini.
Nekropola sa stećcima i nišanima na lokalitetu Crljanke u Putojevićima
urediProglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[3] Nacionalni spomenik čini nekropola sa 42 stećka i 10 nišana.
Nekropola sa stećcima na lokalitetu Bor u Hrđavcima
urediNekropola je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.[4] Nacionalni spomenik čini nekropola sa 28 stećaka, svi u formi sanduka, osim jednog sljemenjaka. Stećci su u dobrom stanju, rađeni od dvije različite vrste kamena. Ukrašen je jedan stećak sa motivima dviju svastika[5] i tri križa[6]. Ukras je rađen u vidu reljefnog ispupčenja i udubljenja.
Nekropola Crkvina
urediU Foči je i Nekropola Crkvina, koja se nalazi na listi UNESCO-a.[7][8]
Literatura
uredi- Desanka Kovačević-Kojić, Arhivsko-istorijska istraživanja Gornjeg Podrinja. Sarajevo: Naše starine XIV-XV, 1981.
- Šefik Bešlagić, Sarajevo: “Veselin Masleša“, 1982. STEĆCI – KULTURA I UMJETNOST
- Šefik Bešlagić, Sarajevo: Veselin Masleša, 1971. STEĆCI, KATALOŠKO-TOPOGRAFSKI PREGLED
Reference
uredi- ^ "Nekropola stećaka u Malom Marevu". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 13. 12. 2016.
- ^ "Šefik Bešlagić NIŠANI XV I XVI VIJEKA U BOSNI I HERCEGOVINI". ANUBIH – Sarajevo, 1978. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ^ "Nekropola stećaka u Putojevićima". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 13. 12. 2016.
- ^ "Nekropola stećaka Bor". kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 4. 8. 2022. Pristupljeno 13. 12. 2016.
- ^ "Marian Wenzel, Ukrasni motivi na stećcima". Sarajevo: Veselin Masleša, 1965. Pristupljeno 9. 2. 2018.
- ^ "Drago Vidović: SIMBOLIČNE PREDSTAVE NA STEĆCIMA". Pristupljeno 9. 2. 2018.[mrtav link]
- ^ "Državna komisija". Arhivirano s originala, 17. 1. 2020. Pristupljeno 22. 11. 2018.
- ^ "Stećci Medieval Tombstone Graveyards". UNESCO, WORLD HERITAGE LIST. Pristupljeno 13. 9. 2018.
