Milan Prebanda
Milan Prebanda (Šibenik, 11. oktobar 1907. – Sarajevo, 16. januar 1979.) je porijeklom iz Hrvatske, ali je polovinu svog života proveo u Bosni i Hercegovini djelujući kao kompozitor i muzički pedagog. U svojim ranim tridesetim godinama došao je u BiH kao nastavnik muzike i od 1943. na raznim dužnostima ostao u BiH. On je jednaku važnost pridavao muzičkoj pedagogiji kao i kompoziciji, pa se paralelno sa kompozitorskom djelatnošću bavio i prvobitno započetim pedagoškim radom. Takvo muzičko djelovanje je bilo moguće i zbog muzičkog obrazovanja stečenog na Muzičkoj akademiji u Zagrebu iz oblasti solo pjevanja i kompozicije, gdje je temeljito izučio teoretske predmete. Iako je kao kompozitor djelovao prvenstveno na polju vokalne muzike, stvarao je i instrumentalna kamerna i solistička djela.[1]
Milan Prebanda | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 11. oktobar 1907. |
| Smrt | 16. januar 1979 (71 godina) |
| Zanimanje | Kompozitor i muzički pedagog |
Biografija
urediNakon završetka osnovne i srednje škole u rodnom Šibeniku, 1931. nastavio je školovanje na Muzičkoj akademiji u Zagrebu. Diplomirao je solo pjevanje u klasi Lava Vrbanića 1938. Pohađao je nastavu kompozicije u klasi Franje Dugana. Za vrijeme studija poseban afinitet je imao prema teorijskim predmetima pa se kraće vrijeme izdržavao dajući instrukcije svojim kolegama studentima. Kao muzički pedagog najprije je počeo djelovati u Derventi (1940), zatim u Vinkovcima i Banja Luci. Godine 1943. postaje rukovodilac Centralne pozorišne grupe ZAVNOBIH-a, a odmah po završetku Drugog svjetskog rata, 1945., postaje dirigent u Narodnom pozorištu u Sarajevu. Također, radio je i kao nastavnik solo pjevanja i muzičko-teorijskih predmeta u Srednjoj muzičkoj školi i profesor muzike u Višoj pedagoškoj školi.[2][3]
Život i djelo
urediPrebanda je napisao nekoliko udžbenika u oblasti solfeđa i elementarne teorije muzike za osnovne i srednje muzičke škole. Uporedo s dirigentskim i pedagoškim radom bavio se i komponovanjem. Komponovao je uglavnom male vokalne i vokalno-instrumentalne forme. Najznačajnije radove dao je na području solo pjesme, a zatim i horske pjesme. Od instrumentalnih kompozicija treba istaći minijature za klavir i kamerne sastave za flautu i klavir, za violinu i klavir i sl. S tog područja naročito se ističe Bosanski pastorale za flautu i klavir (1963). Komponovao je muzičku bajku za pozorište lutaka Zlatna ribica.[2]
U djelu Četiri minijature za klavir na način bosanskog i dalmatinskog folklora, Prebanda prenosi folklorni tonski jezik bosanskog, ali i rodnog dalmatinskog podneblja u vlastiti muzički stil, koji iz pojedinačnog zvuka folklora stvara cjelinu kompozicije.[4]
Njegov stil solo pjesme reflektira se iz folklornog bosanskog, uglavnom sevdalinskog idioma, malih formi, čiste melodije, funkcionalne klavirske pratnje, jasnog harmonijskog značenja i lahke komunikacije s publikom. Zbog tih osobina njegova solo pjesma i danas ima istaknuto mjesto na koncertnim podijima i u muzičkoj pedagogiji u BiH i Hrvatskoj.[2]
Preminuo je u Sarajevu, 16. januara 1979.
Reference
uredi- ^ Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992 (jezik: bosanski jezik). Sarajevo: Pedagoški fakultet Univerziteta u Sarajevu. ISBN 978-9958-9461-9-6.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ a b c Čavlović, Ivan (2011). Historija muzike u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Muzička akademija Univerziteta u Sarajevu. ISBN 978-9958-689-05-5.
- ^ Čaušević, Merima. „Pedagoška djelatnost bosanskohercegovačkih kompozitora u periodu od 1945- 1992.“ Naučni skup Muzička pedagogija u Bosni i Hercegovini, Sarajevo, 10-11. 12. 2015.
- ^ "Održan koncert na festivalu VaClaF 2018 u Varešu". bartolomejstankovic.com. 23. 9. 2018. Pristupljeno 15. 10. 2024.