Leopold I, car Svetog Rimskog Carstva

Leopold I
Leopold I
Car Svetog Rimskog carstva
Vladavina	18. juli 1658. - 5. maj 1705.
Prethodnik	Ferdinand III
Nasljednik	Josip I
Supružnik	Margareta Terezija Austrijska; Klaudija Felicita Austrijska; Eleonora Magdalena Nojburška
Djeca	Marija Antonija, izbornica Bavarije; Josip I, car Svetog Rimskog Carstva; Marija Elizabeta, guvernerica Holandije; Marija Ana, kraljica Portugala; Karlo VI, car Svetog Rimskog Carstva; Marija Magdalena; dalje
Dinastija	Habsburg
Otac	Ferdinand III, car Svetog Rimskog Carstva
Majka	Marija Ana Austrijska
Rođenje	9. juni 1640. ; Beč
Smrt	5. maj 1705.; Beč

Leopold I (njemački: Joseph Ignaz Joseph Balthasar Felician; 9. juni 1640 – 5. maj 1705) bio je car Svetog Rimskog Carstva, kralj Njemačke, Ugarske, Hrvatske, Češke, te vladar ostalih habsburških posjeda. Kao mlađi sin Ferdinanda III, cara Svetog Rimskog carstva, i njegove prve supruge (ujedno i prve rodice), Marije Ane Austrijske, postao je nasljednik nakon smrti starijeg brata Ferdinanda. Njegova vladavina je poznata po sukobima sa Francuskom i Osmanskim Carstvom.

Dolazak na vlast

Bio je predodređen za karijeru u Crkvi i dobro obrazovan. Međutim, iznenada je postao očev preestolonasljednik 1654, po smrti starijeg brata, koji je vladao kao ugarski kralj Ferdinand IV, od boginja.

Godine 1655. izabran je za ugarskog kralja, sljedeće godine za češkog kralja, a 1657. je postao i hrvatski kralj. U julu 1658, skoro godinu dana poslije očeve smrti, konačno je izabran za cara Svetog Rimskog Carstva u Frankfurtu, uprkos nastojanjima kardinala Julesa Mazarina da ukloni Habsburgovce s prijestolja Svetog Rimskog Carstva.

Ratovi

Leopold I 1667.

Iako je proveo veći dio svoje vladavine ratujući, Leopold nije volio ratove i nikada nije lično učestvovao u bici. Prvi rat je vodio sa Švedskom, kasnije i s Osmanskim Carstvom, a gotovo tokom cijele vladavine je bio u sukobu sa Francuskom. U Ugarskoj, vlastitom kraljevstvu, bio je prisiljen suzbijati pobune plemića. Posebno mnogo problema je imao u Ugarskoj, gdje su njegova nastojanja da suzbije protestantizam izazivala pobune velikih razmjera.

Od velike je važnosti i Leopoldovo sudjelovanje u Ratu za špansko naslijeđe, koji je uslijedio po smrti njegovog rođaka Karla II, španskog kralja iz dinastije Habsburg, 1700. Godine 1703. svoje pretenzije na špansko prijestolje prepustio je mlađem sinu Karlu.

Leopold je bio religiozan rimokatolik. U svojim zemljama je protjerivao protestante i Jevreje; jedan distrikt Beča (Leopoldstadt) dobio je ime po njemu u znak zahvalnosti Austrijanaca za protjerivanje Jevreja iz tog dijela grada. Na njega su utjecali Isusovci, a bio je i veliki zagovornik protivreformacije.

Ostavštvina

Leopold je umro 5. maja 1705. Za života je uspio osigurati svojoj dinastiji zakonsko pravo na nasljeđivanje ugarske i hrvatske krune, odnosno automatske nasljeđivanje tih kruna od strane svojih muških potomaka u muškoj liniji. Sa svojim sinovima je potpisao i sporazum kojim je dogovorena da će, u slučaju izumiranja dinastije Habsburg u muškoj liniji, vlast nad habsburškim nasljednim posjedima naslijediti kćeri njegovog najstarijeg sina Josipa, a nakon njih i njihovog potomstva kćeri mlađeg sina Karla, a nakon njih i njihovog potomstva njegove vlastite kćeri.

Leopold je komponovao muziku i bio sponzor muzičara. Obogaćivao je muziku dvora zapošljavajući glasovite muzičare kao što su Antonio Bertali, Giovanni Bononcini, Johann Kaspar Kerll, Ferdinand Tobias Richter, Alessandro Poglietti, i Johann Fux. Među Leopoldovim preživjelim djelima su ona napisana u čast njegove prve supruge, carice Margarete Terezije, te djela stvorena za sahranu njegove druge supruge, carice Klaudije Felicije.

Brakovi i potomci

Leopoldova prva supruga, Margareta Terezija Kastiljska, bila je centralna figure slike Las Meninas, slikara Diega Velázqueza. Ima potomstva preko kćeri Marije Antonije.

Car Leopold I se ženio tri puta. Njegova prva supruga bila je kastiljsko-aragonska infanta i austrijska nadvojvotkinja Margareta Terezija, kćerka njegove sestre Marijane i njegovog daidže, kastiljsko-aragonskog kralja Filipa IV. S njom je imao četvero djece:

Ferdinand (1667-1668)
Marija Antonija (1669-1692), izbornica Bavarije
Ivan Leopold (1670)
Marija Ana (1672)

Carica Margareta Terezija je umrla u 21. godini života. Njegova druga supruga bila je njegova rodica, nadvojvotkinja Klaudija Felicita Austro-Tirolska. Oženio ju je 15. oktobra 1673. Rodila mu je dvije kćerke:

Ana Marija Sofija (1674)
Marija Josipa (1675-1676)

Carica Klaudija Felicija je umrla u 22. godini života. Iste godine je oženio Eleonoru Magdalenu Nojburšku, s kojom nije bio u tako bliskom srodstvu kao s prvim dvjema suprugama. S njom je imao desetero djece: