Jovan Kamenijat

Jovan Kamenijat (9-10. vijek, Solun), bizantski pisac.

Jovan Kamenijat je solunski građanin. Kao i njegov otac bio je svećenik episkopske solunske crkve. Kada su Arabljani 904. osvojili Solun Jovan je sa porodicom odveden u zarobljeništvo u Tars u Siriji. Uzima se da je oslobođen u razmjeni zarobljenika 908. Arabljanski pirati sa Krita i iz Sirije krstarile su Egejskim morem početkom 10. vijeka, a među njima istaknutu poziciju imao je Gulam Zurafa (Lav Tripolitanac). On je osvojio Solun, drugi grad Bizantskog carstva. Uzima se da je Solun pao za tri dana krajem jula 904. godine.

Jedini spis Jovana Kamenijata nosi naslov O zauzeću Soluna od strane Arabljana 904. Jovan ga je napisao na zahtjev i želju Grigorija iz Kapadokije, koji mu je bio prijatelj, vjerovatno iz vremena zarobljeništva. U svome spisu Kamenijat opisuje svoj zavičaj, područje Soluna i njegove okoline, privrednu, vjersku i kulturološku sliku u početku 10. vijeka. Zatim opisuje upad arabljanskih gusara, zauzeće Soluna, te tešku sudbinu koju su preživjeli doživljavali, kakvu je i sam doživio.

Iako nije pisac obrazovanog i njegovanog književnog stila, već slabo obrazovan (na crkvenim spisima i Sv. pismu) i uskih svećeničkih i provincijskih pogleda, Kamenijat je imao urođeni talenat koji je pokazao u iznošenju proživljenih događaja. Zato se izdvaja od šablonskih pisanih historijskih djela među bizantskim piscima. U svome djelu Kamenijat opisuje i Slavene u okolini Soluna koji su kompaktno okruživali grad (Druguviti, Sagudati) i kod kojih je proces pokrštavanja bio završen. Posebno ističe vještinu Slavena u gađanju lukom i strijelom. Ipak, Kamenijat optužuje slavenske vođe da su pobjegli i utjecali na veću nesreću Solunjana.