Jelačići

Jelačići su stara hrvatska plemićka porodica čiji su pojedini članovi imali značajnu ulogu u odvijanju presudnih političkih i vojnih događaja u historiji Hrvatske. Nosili su plemićku titulu Jelačići od Bužima ili Jelačići Bužimski, prema naselju koje je nekad bilo na području takozvane Turske Hrvatske (pojmu koji otprilike odgovara današnjoj teritoriji Bosanske krajine), a danas je na krajnjem sjeverozapadu Bosne i Hercegovine, uz granicu s Republikom Hrvatskom.

Prvi trag o Jelačićima nalazi se u 14. vijeku, i to na području današnjeg centralnog dijela teritorije Bosne i Hercegovine. U 16. vijeku ime Jelačić javlja se oko rijeka Une i Kupe. Godine 1550. u Topuskom se pominje Mihajlo Jelačić, a 1551. Marko Jelačić. Markova djeca Ivan, Juraj, Nikola, Petar, Gabrijel i Ana, zbog svojih zasluga u borbi s Osmanlijama, dobivaju 1579. plemićku titulu i grb.

S nadiranjem Osmanlija Jelačići se povlače iz Pounja u regione Turopolja, Hrvatskog zagorja i Like, kontinuirano učestvujući u borbama protiv agresivnog i nadmoćnog neprijatelja. Historijski izvori bilježe, na primjer, da je Janko Jelačić poginuo 1566. godine u bitki kod Sigeta zajedno s Nikolom Šubićem Zrinskim.

Tokom 18. vijeka porodica se sve više širi, podijelivši se u više grana, davši niz oficira i drugih državnih funkcionara. Iz jedne od grana proizašao je i Franjo Jelačić, sin Antuna i Bare rođ. Grošić, rođen u Petrinji 1746. godine, istaknuti ratnik, koji je stekao čin generala habsburške carske vojske i titulu barona (1797). Jedan od njegovih sinova, Josip, rođen 1801. u Petrovaradinu u braku s Anom rođ. Portner, postao je 1848. god. hrvatski ban i svojim vojnim uspjesima stekao slavu jednog od najvećih vojskovođa u hrvatskoj historiji. On je najzaslužniji što su Jelačići dobili 1854. godine titulu grofa od cara i kralja Franje Josipa I.

Jelačići

Također pogledajte

Vanjski linkovi