11. dalmatinska udarna brigada
Jedanaesta dalmatinska udarna brigada[1] bila je brigada 26. divizije Četvrte Jugoslavenske armije.
| Jedanaesta dalmatinska udarna brigada | |
|---|---|
| Osnovana | 2. oktobar 1943.[1] |
| Država |  Demokratska federativna Jugoslavija |
| Dio | Narodnooslobodilačka vojska Jugoslavije |
| Bitke | |
| Ordeni |
|
Osnivanje
urediBrigada je formirana od po jednog bataljona Makarskog, Imotskog i Neretvanskog NOP odreda, u selu Kozici na Biokovu (danas u općini Vrgorac u Hrvatskoj) 2.oktobra 1943. kao Biokovska brigada. Pri osnivanju imala je tri bataljona sa oko 800 boraca. 10. oktobra ušla je u sastav 26. divizije NOVJ kao 11. brigada.
Borbeni put
urediPosle žestokih odbrambenih borbi sa nadmoćnim njemačkim i ustaškim jedinicama, koje su prodirale u Makarsko primorje povukla se noću 15/16. novembra 1943. na Hvar. Imotski i Neretvanski NOP odred prebacili su se zajedno s brigadom i ušli u njen sastav kao 4. i 5. bataljon, čime je brigada povećala brojno stanje na oko 1500 boraca. U januaru se prebacila na Vis, gdje je dobila sektor odbrane koji je fortifikacijski uredila. U aprilu 1944. sa Visa učestvovala je u desantu na Mljet i Korčulu, a početkom juna u desantu na Brač i nanijela je osjetne gubitke dijelovima njemačke 118. divizije u rejonu Sumartina. Jedanaesta dalmatinska brigada 26. juna 1944. stekla je zvanje udarne brigade. U septembru 1944. učestvovala je u oslobađanju Pelješca, gdje je razbila 1. bataljon 369. puka 369. legionarske divizije. Sredinom oktobra zauzela je utvrđeni Ston gde je potpuno uništila 19/999 bataljon 369. legionarske divizije, zarobila cjelokupnu opremu i oko 250 njemačkih vojnika, a nekoliko dana kasnije presjekla je komunikaciju Dubrovnik — Metković i sa 1. dalmatinskom brigadom u žestokim višednevnim borbama razbila borbenu grupu Becker 369. divizije kod Vukovog klanca. Početkom novembra učestvovala je u uništenju jednog puka njemačke 264. pješadijske divizije na komunikaciji Šibenik— Drniš, razbila njemačku grupaciju Allermann u rejonu Konjevrata, a 4. novembra oslobodila Drniš.
Tokom kninske operacije vodila je višednevne žestoke borbe od 25. novembra do 3. decembra uništavajući uzastopne nemačke utvrđene položaje na središnjem napadnom pravcu. U mostarskoj operaciji februara 1945. Jedanaesta dalmatinska brigada učestvovala je u borbi za likvidaciju njemačkog i ustaškog uporišta u Širokom Brijegu. Tokom Ličko-primorske operacije sudelovala je krajem marta u oslobađanju Bihaća, a početkom aprila u oslobođenju Gospića. Istakla se u proboju neprijateljeve odbrane na prilazu gradu. Polovinom aprila učestvovala je u desantu na Krk. Vodila je ulične borbe prilikom oslobađanja Trsta. Od Brigade, ojačane artiljerijom i tenkovima, obrazovan je 3. maja u Bazovici motorizovani odred koji je poslije oslobođenja Trsta, od 4-15. maja marširajući pravcem Ajdovščina — Gorica — Tolmin — Kobarid izvršio prodor u Korušku. Na tom pohodu odred čije je jezgro bila ova brigada, oslobodio je 8. maja, poslije dvočasovne borbe, Kranjsku Goru, a 9. maja 3. i 4. bataljon brigade prebacili su se u Klagenfurt, učestvujući u likvidaciji njemačko-kvislinške grupacije koja se izvlačila u Austriju.
Brojno stanje
urediBrojno stanje: 31. decembra 1944. ukupno je 2.459 boraca, 3. maja 1945. ukupno je 3.500 boraca. Kroz brigadu je prošlo oko 5.000 boraca. Prema prikupljenim podacima, tokom borbi poginula su 533 borca ove brigade.
Odlikovanja
urediBrigada je odlikovana Ordenom zasluga za narod sa zlatnom zvijezdom i Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem.
Također pogledajte
urediLiteratura
uredi- Milan Rako: Jedanaesta dalmatinska (Biokovska) brigada - Institut za historiju radničkog pokreta Dalmacije, Split 1987
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina
Reference
uredi- ^ a b "11. dalmatinska udarna brigada". www.vojska.net. Pristupljeno 14. 7. 2023.
