Wikipedia

Ajdovščina

gradić u Sloveniji

Ajdovščina (njemački: Haidenschaft, italijanski: Aidussina) naseljeno je mjesto i općina na sjevernom Tršćanskom krasu od 6.843 stanovnka[1], te službeni grad u Sloveniji, u Goriškoj regiji.

Ajdovščina
Grad
Občina Ajdovščina
pogled na Ajdovščinu i Trnovski gozd
pogled na Ajdovščinu i Trnovski gozd
Službeni grb Ajdovščina
Grb
Ajdovščina nalazi se u Slovenija
Ajdovščina
Ajdovščina
Lokacija u Sloveniji
Koordinate: 45°53′13″N 13°54′36″E / 45.88694°N 13.91000°E / 45.88694; 13.91000Koordinate: 45°53′13″N 13°54′36″E / 45.88694°N 13.91000°E / 45.88694; 13.91000
Država Slovenija
Statistička regijaGoriška
Vlada
 • GradonačelnikTadej Beočanin (SD)
Površina
 • Općina245,20 km2
 • Naselje6,951 km2
Najveća nadmorska visina105 m
Stanovništvo (2021)
 • Općina19.704
 • Općina (gustoća)80,36 /km2
 • Naselje6.922
 • Naselje (gustoća)995,83 /km2
Vremenska zonaCET (UTC+1)
 • Ljeti (DST)CEST (UTC+2)
Poštanski broj5270 Ajdovščina
Pozivni broj(+386) 5
Veb-sajtOpćina Ajdovščina
Ostaci kasnoantičkog castruma Ad Fluvium Frigidum

GeografijaUredi

Ajdovšina leži na Krasu, na sjevernom dijelu kraškog polja Vipavska dolina, na cesti između Postojne i Nove Gorice od koje je udaljena manje od 20 km, a od Jadranskog mora (Tršćanski zaliv) 14 km zračne linije.

Ajdovščina se nalazi na ušću potoka Lokavščak u Hublju,.koji se malo dalje ulijeva u rijeku Vipavu.

HistorijaUredi

Rimljani su preko te doline izgradili cestu Via Gemina koja je povezivala rimsku Aquileju sa Emonom, pa uz nju izgradili malo odmorište poznato kao Fluvio Frigido. Oni su negdje oko 270. započeli graditi svoj castrum kao dio obrambenog sistema utvrda i bedema Julijski zid - Claustra Alpium Iuliarum, koje su trebale braniti istočne granice carstva koji se u ovom dijelu Krasa naziva i Ajdovski put. Od tada se mjesto zove Castra Ad Fluvium Frigidum (Logor kod studene vode).

Kod zidina castruma se između 5 i 6. septembra 394. vodila Bitka kod Frigide između vojski Istočnog i Zapadnog Rimskog Carstva. Pobjedio je bizantski car Teodosije I koji je lično vodio vojsku Istočnog carstva i porazio uzurpatora Evgenija i njegova magistera milituma Arbogasta. Castrum su 451. razorili Huni predvođeni Atilom[2]

Nakon burnih vremena barbarskih provala, grad je tokom svoje milenijske historije bio jedno vrijeme posjed Akvilejske patrijarhije, a nakon tog Mletačke Republike, Habsburgovaca, Francuskog Carstva, Austro-Ugarske i Kraljevine Italije. U Ajdovščini je u Bratinovoj dvorani, pri samom kraju Drugog svjetskog rata - 5. maja 1945.osnovana prva slovenska narodna vlada, Danas je to dan općine, kao uspomena na taj događaj.

Do teritorijalne reorganizacije u Sloveniji nalazila se u sastavu stare opštine Ajdovščina.

ZnamenitostiUredi

Najpoznatiji spomenik Ajdovščine su ostatci Rimskog Castruma Ad Fluvium Frigidum. U neposrednoj okolici grada nalazi se pitoreskni gradić Vipavski Križ i 5 vojničkih groblja poginulih austrougarskih vojnika za vrijeme Prvog svjetskog rata.

StanovništvoUredi

Ajdovščina (naseljeno mjesto)Uredi

Broj stanovnika po popisima[3]
1948 1953 1961 1971 1981 1991 2002 2011 2021
2.444 2.894 3.309 4.126 5.581 6.116 6.373 6.656 6.922
Poplava 1928.

Napomena: U 1953. povećano za naselja Gradišče i Šturje koja su ukinuta, za koja sadrži podatke u 1948. U 2002. povećano za dio naselja Grivče. U 2009. izvršena je manja razmjena teritorija između naselja Ajdovščina i Grivče.

Teritorijalna organizacija i pripadnost naseljaUredi

Ajdovščina[3]
Godina popisa Država / Republika Okraj (srez) / Općina Naselja i dijelovi naselja (br. stanovnika)
1948 FNRJ / NR Slovenija Gorica / MNO Ajdovščina Ajdovščina (1.971), Gradišče (32), Šturje (441)
1953 FNRJ / NR Slovenija Gorica / Općina Ajdovščina Ajdovščina (2.894): Ajdovščina (2.864), Gradišče (30)
1961 FNRJ / NR Slovenija Gorica / Općina Ajdovščina Ajdovščina (3.309)
1971 SFRJ / SR Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (4.126)
1981 SFRJ / SR Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (5.581)
1991 SFRJ / SR Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (6.116)
2002 Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (6.373)
2011 Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (6.656)
2021 Slovenija Ajdovščina Ajdovščina (6.922)

Napomena: MNO je skr. za Mjesni narodni odbor.

Opština AjdovščinaUredi

 
Otliško okno (Otlica) na rubu Trnovskog gozda, pogled na Vipavsku doliinu i selo Lokavec

Geografske karakteristikeUredi

Teren općine Ajdovščina, leži u kraškom zaleđu Trsta na slovensko - talijanskoj granici. Ona ima površinu od 245.2 km² na kojoj leži 45 naselja, organiziranih u 26 oblasnih zajednica (krajevna skupnost).

Općina Ajdovščina leži na zapadu Slovenije, nedaleko od talijanske granice. Kroz centralni dio općine teče rijeka Vipava i formira svoju dolinu, koju sa sjevera obrubljuje planina Trnovski Gozd, a sa istoka planina Nanos.

NaseljaUredi

Ajdovščina, Batuje, Bela, Brje, Budanje, Cesta, Col, Črniče, Dobravlje, Dolenje, Dolga Poljana, Gaberje, Gojače, Gozd, Grivče, Kamnje, Kovk, Kožmani, Križna gora, Lokavec, Male Žablje, Malo Polje, Malovše, Otlica, Plače, Planina, Podkraj, Potoče, Predmeja, Ravne, Selo, Skrilje, Stomaž, Šmarje, Tevče, Ustje, Velike Žablje, Vipavski Križ, Višnje, Vodice, Vrtovče, Vrtovin, Zavino, Žagolič, Žapuže

1. januara 2021. općina Ajdovščina je imala 19.704 stanovnika, od čega u samoj Ajdovščini 6.922.

StanovništvoUredi

Broj stanovnika po popisima[3]
1991 2002 2011 2021
17.441 18.095 18.939 19.704

Napomena: Nastala iz stare općine Ajdovščina.

  • gradski detalj

  • gradska arhitektura

  • kuće

  • detalj

  • tvornica "Fructal"

  • biciklistička trka

  • željeznička stanica

ReferenceUredi

  1. ^ Prema podacima Statističnog urera RS za 2020.
  2. ^ „Zgodovina” (slovenski). Občina Ajdovščina. pristupljeno 5. februara 1922.
  3. ^ a b c Statistični urad Republike Slovenije

Vanjski linkoviUredi


  Nedovršeni članak Ajdovščina koji govori o gradu u Sloveniji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.

Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Ajdovščina&oldid=3405844"