Hadži Velijjudina Bakrača (Dugalića) džamija
Hadži Velijjudina Bakrača (Dugalića) džamija nalazi se u Nevesinju i ona je druga najstarija džamija u Hercegovini poslije Careve džamije u Nevesinju. Građena je od tesanog kamena i po svojoj vanjskoj formi je neobična i jedinstven primjer u Hercegovini.[1] Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika je na sjedinici održanoj 2005. godine donijela odluku kojom se mjesto i ostaci graditeljske cjeline Dugalića džamije (Džamija hadži Velijjudina Bakrača ili Velagina džamija) sa historijskom građevinom sahat-kule u Nevesinju proglašavaju se nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.[2]
| Hadži Velijjudina Bakrača (Dugalića) džamija | |
|---|---|
| Osnovne informacije | |
| Lokacija | Nevesinje, Bosna i Hercegovina |
| Religija | Islam |
| Arhitektonski opis | |
| Arhitektonski tip | Džamija |
| Arhitektonski stil | osmanlijski |
| Osnivač | hadži Velijjudin ef. Bakrač |
| Dovršeno | 1515. |
| Specifikacije | |
| Munare | 1 |
Historija
urediDžamiju je sagradio ugledni i bogati građanin Nevesinja hadži Velijjudin ef. Bakrač 1515. godine. Pored ove džamiju sagradio je i mekteb i medresu. Mekteb je radio sve do Austrougarske okupacije 1878. godine, a nije poznato kada je medresa srušena. Za održavanje ove džamije Veli-aga je uvakufio nekretnine i novac. Veliaga je imao nekoliko sinova. Prvi sin nepoznatog imena je u Nevesinju sagradio hamam i han i uvakufio tri dućana i kafanu, a drugi sin Šaban ef. (-1659.) je 1616. godine otišao u Istanbul gdje se obrazovao i bio muderris u medresama, a kasnije i kadija.[3] Džamija pripada jednoprostornim džamijama sa otvorenim trijemom i kamenom munarom. U džamiji se nalazi drveni mahfil i mihrab sa dekoracijama.[2] Osmanski putopisac Evlija Čelebija prolazeći ovim krajevima 1664. godine navodi podatak da se u Nevesinju nalazi 11 islamskih bogomolja, a da je Velagina džamija "jednostavna starinska džamija pokrivena običnim olovom; na jugoistočnoj kapiji ima ovaj natpis: Kad dobrotvor i asketa Veli-aga podiže ovu džamiju, Oni koji su to čuli odlučiše da joj slože hronostih: Visok je ovaj hram, dom poklonika Bogu. 921. godine" (1515.).[4]
Džamija je više puta obnavljanja. Tokom Hercegovačkog ustanka, u augustu 1875. godine, Crnogorci su napali Nevesinje i tom prilikom porušili ovu džamiju i ubili nekoliko muslimana. Mutevelija vakufa Velagine džamije Mula Hadžo Dugalić je oko 1880. godine obnovio ovu džamiju. Tada je ostala bez šerefe. Poslije ove obnove džamija je po njemu ostala poznata kao Dugalića džamija. Obnovljena je ponovo 1934. godine, a zatvorena je neposredno pred početak Drugog svjetskog rata. Uz džamiju se nalazi manje groblje od kojih su većina nišana uništena. Nakon Drugog svjetskog rata džamija je služila kao skladište raznim firmama.[5] Džamija je potpuno uništen 1992. godine u toku rata u Bosni i Hercegovini.[2] Džamija je u obnovi.
Reference
uredi- ^ Hasandedić, Hivzija, (1990), Muslimanska baština Bošnjaka u istočnoj Hercegovini, str. 135
- ^ a b c "Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika". old.kons.gov.ba. Arhivirano s originala, 6. 12. 2017. Pristupljeno 29. 6. 2022.
- ^ Hasandedić, Hivzija, (1990), Muslimanska baština Bošnjaka u istočnoj Hercegovini, str. 135-137
- ^ Evlija Čelebija, (2012), Putopis, preveo Hazim Šabanović, str. 139, Sarajevo
- ^ Hasandedić, Hivzija, (1990), Muslimanska baština Bošnjaka u istočnoj Hercegovini, str. 136-137