Dužina
Dužina je mjerna veličina koja definiše razliku položaja dvije tačke u prostoru, tj. njihovu udaljenost ili put koji između njih treba prijeći pri pravolinijskom kretanju. Uobičajeni znak za dužinu je l, a mjerna jedinica je metar.
Kod mjerenja prostornih dimenzija tijela naziv dužina se koristi samo za jednu (obično najdužu [1]) od pravouglog koordinatnog sistema, dok se za ostale dvije koriste nazivi širina i visina. Širina se obično označava s ”b“, a visina sa ”h“, mjerna jedinica je također metar (m). Ove tri karakteristike se nazivaju dimenzije.
Historija
urediMjerenja dužine su postala jako važna za čovjeka pojavom prvih sjedilačkih naselja. Tada je došlo promjene načina života drevnih ljudi koji su od nomada-sakupljača postali poljoprivrednici. Intenzivirana je izgradnja nastambi, pojavila se potreba za premjeravanjima zemljišta, a pojava trgovine je potcrtala potrebu preciznog načina mjerenja roba koji su služili za razmjenu. Razvojem društva rasli su i zahtjevi za većom preciznošću prilikom mjerenja, a broj jedinica mjere u upotrebi je bio nepregledno veliki.[2]
Mjerne jedinice
urediKroz historiju su postojale različite jedinice za mjerenje dužine. Često se dešavalo da je gotovo svaki region određene zemlje imao svoju jedinicu, što je dovodilo do apsurdnih situacija da su čak i susjedni gradovi različito obilježavali udaljenost. Jedinica mjere koja je najzastupljenija u današnje doba je SI jedinica mjere 1 metar (1m), definisan kao dužina puta koji pređe svjetlost kroz vakum tokom vremenskog intervala od 1/299,792,458 sekundi [3]. Pored toga navodimo neke od ranije korištenih jedinica, kao i jedinica koje su još uvijek u upotrebi.
SAD
urediAstronomija
urediFizika
urediPosebne dužine
uredi- Dubina je mjera vertikalne udaljenosti ispod horizontalne ravni.
- Visina je sličan pojam, ali iznad horizontalne ravni.
- Poluprečnik (radijus) je udaljenost središta kružnice ili sfere od bilo koje tačke na periferiji.[5]
- Prečnik je dužina tetive i tetiva krive ili površi koja prolazi njenim središtem simetrije.[6]
- Prijeđeni put je fizička veličina jednaka dužini putanje između početnog i krajnjeg položaja materijalne tačke [7]
- Slobodni put je udaljenost koju pojedina čestica u sistemu čestica (na primjer u plinu) prevali između dva uzastopna sudara s okolnim česticama.[8]
- Talasna dužina je udaljenost nakon koje se oblik talasa ponavlja [9]
- Visina je mjera vertikalne udaljenosti. Mjeri se po vertikalnoj osi od početne do željene tačke.
- Daljina, u astronomiji, geodeziji i pomorstvu, je razmak između posmatrača i tijela (objekta) posmatranja na Zemljinoj površini [10]
- Fokusna dužina f u optici je udaljenost od fokusa F do glavne tačke optičkog sistema koja se nalazi na osi površi u kojoj se sijeku paralelne zrake prije loma i konvergentne ili divergentne zrake nakon loma
Također pogledajte
urediDužina u matematici
uredi- Dužina objekta je najveće rastojanje izmeću njegovih ivica [11]
- Visina je mjera vertikalne udaljenosti. Mjeri se po vertikalnoj osi od početne do željene tččke.[12]
- Širina je veličina kojom se određuje udaljenost između dvije tačke u prostoru sa strane od dužine.
- Udaljenost je dužina između dvije tačaka na pravoj [13]
Reference
uredi- ^ Princeton.edu
- ^ History of Length Measurement, National Physical Laboratory
- ^ "17th General Conference on Weights and Measures (1983), Resolution 1". Pristupljeno 19. 9. 2012.
- ^ Cardarelli 2003, str. 29–30
- ^ Poluprečnik
- ^ Prečnik
- ^ Prijeđeni put
- ^ Slobodniput
- ^ talasna dužina
- ^ Daljina
- ^ Dužina
- ^ Visina
- ^ Udaljenos t
Nedovršeni članak Dužina koji govori o fizici treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.