Dositej Obradović

Dositej Obradović srpski je pisac koji se smatra najvažnijim predstavnikom srpskog prosvjetiteljstva. Najpoznatiji je po djelima Sovjeti zdravogo razuma i Život i priključenja.

Dositej Dimitrije Obradović
Rođenje	17. februar 1742? Čakovo, Habsburško Carstvo
Smrt	1811 Beograd, Karađorđeva Srbija

Biografija

Rođen je u Čakovu u Banatu (danas Rumunski Banat), u zanatlijskoj porodici. Još kao učenik osnovne škole odaje se sanjarenju i vjerskom zanosu. Poslije smrti njegovog oca, njegov tetak, da bi ga izliječio od sanjarenja i misticizma, ispisao ga je iz škole i poslao na zanat. Ali želja za naukom, koju je on gledao u crkvenim knjigama, nije nestala ni kasnije i čim se ukazala prilika, ostavio je zanat i rodbinu i pobjegao u fruškogorski manastir Hopovo.

Tu se zakaluđerio i počeo ozbiljno misliti o pustinjačkom životu. Ali, kad je bolje i bliže upoznao manastirski život i kaluđersko bratstvo, uvidio je da to ne odgovara životopisima svetaca i njegovim iluzijama. Pored toga, došle su mu do ruku i druge, "graždanske" knjige, iz kojih uviđa da izvan crkve postoji i druga mudrost, upravo ono za čim je žudio. Poslije 3 godine manastirskog života odlazi iz manastira, u koji se više nije vraćao. Od tog trenutka nastaju njegova neprekidna putovanja radi studija.

Kao učitelj ili kao manastirski gost obilazi skoro cijeli Balkan i Malu Aziju, zatim Italiju, Njemačku, Francusku, Englesku, Austriju i Rusiju. U Izmiru je proveo nekoliko godina, kao učenik čuvene grčke bogoslovske škole Jeroteja Dendrina. Tu i na Krfu je naučio grčki jezik, književnost i filozofiju. Poslije toga živi u Dalmaciji kao učitelj, zatim u Zadru i Trstu. Iz Trsta odlazi u Beč, gdje je proveo punih 6 godina u učenju njemačkog jezika i kulture. Kao učitelj jezika odlazi iz Beča u Karlovce i Moldaviju. Mantiju je skinuo tek u Halleu, kad se upisao na studij filozofije. Filozofske studije nastavlja u Leipzigu i tu počinje i sam pisati. 1783. štampa svoje prvo i najbolje djelo, Život i priključenija. Putovao je još u Pariz, London i Rusiju, gde je bio pozvan za nastavnika jedne vojne škole.

Vanjski linkovi

• Dositej, putnik prosvjećenosti, 1-3 epizode, Detinjstvo, Mladost i Školovanje na istoku, Grčka (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)
• Dositej, putnik prosvjećenosti: Obrazovanje na Zapadu, Beč - Halle (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)
• Dositej, putnik prosvjećenosti: Prva štampana knjiga, Leipzig (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)
• Dositej, putnik prosvjećenosti: Ključ Evrope, London (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)
• Dositej, putnik prosvjećenosti: Prvi udžbenici, Trieste - Venecija (RTS Obrazovno-naučni program - Zvanični kanal)
• Poštanska marka
• Задужбина "Доситеј Обрадовић"