Delta Aurigae (δ Aurigae, δ Aur) je zvjezdani sistem u sazviježđu Kočijaš. Ima prividan sjaj od 3,72 mag. Udaljena je 140 sg od Sunca. Ubraja se u divove spektralne klasse K0III.Sastoji se od četiri zvijezde.[1][2][3][5]

Delta Aurigae (Prijipati)
Podaci posmatranja
Epoha: J2000
SazviježđeKočijaš
Rektascenzija5° 59' 31,6"[1]
Deklinacija54h 17m 5s [1]
Vidljivi sjaj3,72[1] m
Tipizacija
Spektralna klasaK0III[1]
B-V indeks boje0,34[1]
Astrometrija
Radijalna brzina19,4[2] km/s
Udaljenost140[3] SG
(43 Pc)
Apsolutni sjaj0,6[a] MV
Vlastito kretanje
Rektascenzijski udio0,5[2] ×10-3 "/god
Deklinacijski udio0,49[2] ×10-3 "/a
Fizikalne osobine
Masa2[4] M
Radijus12[4] R
Luminozitet47[4] L
Temperatura4800[4] K
Procijenjena starost1,3 milijarde[4] g
Ostali nazivi
Oznaka po Bayer-uδ Aur[2]
Oznaka po Flamsteedu33 Aur[2]
Oznaka po BonneruBD+54 970[2]
Oznaka po BSKHR 2077[2]
Oznaka po Henry-Draper kataloguHD 40035[2]
Oznaka po SAO kataloguSAO 25502[2]
Oznaka po Tycho kataloguTYC 3750-1042-1[2]
Oznaka po Hipparcos kataloguHIP 28358[2]

Zvjezdani sistem

uredi

Dvostruka je zvijezda, mada novija mjerenja iz 2005. pokazuju da postoje još dvije zvijezde čime bi bila četvorostruka. Primarna zvijezda je div spektralne klase K. Sekundarna je udaljena oko 115 uglovnih sekundi i prividnog sjaja od 9,7 mag. Treća i četvrta zvijezda imaju prividan sjaj od 10 odnosno 11 mag, udaljene su međusobno tri uglovne minute.[4]

Kinematika

uredi

Kreće se brzinom 31,8˙km/s u odnosu na Sunce. Njena galaktocentrična udaljenost iznosi oko 19900-24300˙sg. Brzina na ekvatoru iznosi 1,7 km/s.[4][5]

Hemijski sastav

uredi

Prisustvo željeza iznosi oko 85,1% u poređenju sa Suncem.[5]

Etimologija

uredi

Njen tradicionalni naziv je Prijipati. Ovaj naziv koriste indijski astronomi od sankritske riječi Prajapati (bs. "stvoritelj" ili "gospodar stvaranja").[3]

Napomene

uredi
  • a m = prividan sjaj, M = apsolutni sjaj, d = udaljenost u Pc; "Proračun na osnovu jednačine m - M = 5 *log(d/10) , vidi Apsolutna magnituda"

Reference

uredi
  1. ^ a b c d e f C.Kronberg Zvijezde u sazviježđu Kočijaš iz Arhivirano 4. 3. 2016. na Wayback Machinemaa.mhn.de pristupljeno 30.5.15 (de)
  2. ^ a b c d e f g h i j k l SIMBAD baza podataka, Strazburški centar astronomskih podataka (CDS), Strazburg, δ Aur pristupljeno 30.5.15 (en)
  3. ^ a b c Sazviježđe Kočijaš izconstellation-guide.com pristupljeno 30.5.15 (en)
  4. ^ a b c d e f g Jim Kaler, Delta Aur iz stars.astro.illinois.edu, objavljeno 2.1.2008, pristupljeno 30.5.2015 (en)
  5. ^ a b c HIP 28358 Arhivirano 10. 3. 2015. na Wayback Machine iz astrostudio.org pristupljeno 30.5.15 (en)

Vanjski linkovi

uredi