Delaware (rijeka)
Rijeka Delaware je jedna od većih rijeka na Atlantskoj obali Sjedinjenih Američkih Država. Površina njenog sliva iznosi oko 36.570 km2 i prostire se na području pet saveznih američkih država: New York, New Jersey, Pennsylvania, Maryland i Delaware. Nastaje iz dva manja vodotoka koji izviru iz planina Catskill u saveznoj državi New York. Rijeka teče oko 674 km u zaliv Delaware, gdje se njene vode ulijevaju u Atlantski okean u blizini rta May u saveznoj državi New Jersey i rta Henlopen u saveznoj državi Delaware. Ne uključujući dužinu zaliva Delaware, dužina same rijeke, uključujući i njena dva izvorišna rukavca, iznosi 624 km.[1] Rijeka Delaware je jedna od 19 velikih voda koju je navela America's Great Waters Coalition.[2]
| Delaware (Delaware River) | |
| Rijeka | |
 Rijeka Delaware u srednjem toku, iznad zavoja Walpack
| |
| Država |  Sjedinjene Američke Države
|
|---|---|
| Savezna država | New York, New Jersey, Pennsylvania, Delaware |
| Pritoke | |
| - lijevo | Neversink (rijeka), Musconetcong (rijeka) |
| - desno | Lehigh (rijeka), Schuylkill (rijeka) |
| Grad | Port Jervis, Easton, Trenton, Camden, Philadelphia, Wilmington |
| Izvor | kod grada Jefferson, NY |
| - Nadmorska visina | 683 m |
| - Koordinate | 42°27′12″N 74°36′26″W / 42.45333°N 74.60722°W |
| Ušće | zaliv Delaware |
| - Nadmorska visina | 0 m |
| - Koordinate | 39°25′13″N 75°31′11″W / 39.42028°N 75.51972°W |
| Dužina | 624 km |
| Pražnjenje | |
| - Prosjek | 371 m3/s |
| - Maksimum | 9.316 m3/s |
| - Minimum | 122 m3/s |
| Površina sliva | 36.568 km2 |
Rijeka nastaje spajanjem dva glavna rukavca koji izviru na zapadnim obroncima planine Catskill u državi New York. Zapadni rukavac izvire u blizini grada Jefferson u okrugu Schoharie. Istočni rukavac izvire u blizini grada Roxbury u okrugu Delaware. Ova dva rukavca teku zapadno i spajaju se u blizini Hancocka u okrugu Delaware te od tog mjesta teku kao rijeka Delaware prema jugu. Dijelom svog toga rijeka formira dio granice između saveznih država Pennsylvania i New York, cijelu granicu između New Jerseyja i Pennsylvanije i veći dio granice između Delawarea i New Jerseyja. Uticaj mora i plimni valovi mogu se osjetiti sve do Trentona. Njen plovni dio služi i kao veza za transport koji pomaže razvoju industrijskih gradova poput Trentona, Camdena i Philadelphije. Prosječno pražnjenje slatke vode u estuarij zaliva Delaware iznosi 330 m3 u sekundi.
Rijeku Delaware je prvi put otkrila ekspedicija Holandske istočnoindijske kompanije 1609. godine na čelu sa Henry Hudsonom. Hudson, engleski pomorac, je unajmljen da otkrije zapadni prolaz do Kine, ali su njegova otkrića postavila temelje za holandsku kolonizaciju Sjeverne Amerike tokom 17. vijeka. Prvobitna holandska i švedska naselja su osnovana duž donjeg toka rijeke Delaware i na obalama zaliva. Obje kolonijalne sile su ovu rijeku zvale Južna rijeka za razliku od današnje rijeku Hudson koju su poznavali kao Sjevernu rijeku. Nakon što su Englezi otjerali Holanđane i preuzeli kontrolu nad kolonijom Novom Holandijom 1664, rijeka je dobila novo, današnje, ime Delaware po Sir Thomasu Westu, 3. baronu De La Warr, engleskom plemiću i prvom kraljevskom upravniku kolonije Virginia, koji je odbranio koloniju tokom prvog Anglo-Powhatan rata.
Reference
uredi- ^ U.S. Geological Survey. National Hydrography Dataset high-resolution flowline data. The National Map Arhivirano 23. 8. 2017. na Wayback Machine, pristupljeno 1. april 2011
- ^ National Wildlife Federation (18. 8. 2010). "America's Great Waters Coalition". Arhivirano s originala, 15. 8. 2011. Pristupljeno 20. 8. 2011.