Cvjetko Rihtman
Cvjetko Rihtman rođen je 4. maja 1902. godine u Rijeci. Njegovo porijeklo je iz Hrvatske, a u Bosnu i Hercegovinu je došao u njegovim ranim tridesetim godinama i ostao do kraja života. U bosanskohercegovačkom kulturno-umjetničkom i naučnom prostoru zauzima posebno značajno mjesto, najprije kao etnomuzikolog, zatim kompozitor i muzički pedagog. Kao kompozitor djeluje prvenstveno na području vokalne muzike, sa malim brojem instrumentalnih djela. Iako je klavir često imao prateću ulogu u mnogim Rihtmanovim horskim ili solo-pjesmama, klaviru solo je posvetio vrlo malo.[1]
Cvjetko Rihtman | |
|---|---|
| Rođenje | 4. maj 1902. |
| Smrt | 1. decembar 1989 (87 godina) |
| Zanimanje | Etnomuzikolog, kompozitor i muzički pedagog |
Biografija
urediStudirao je teoriju muzike i kompoziciju na konzervatorijima u Leipzigu i Pragu. Tridesetih godina 20. stoljeća radio je kao horovođa sarajevskih kulturnih društava Gajret, Proleter i Sloga. U to vrijeme predavao je muziku u Učiteljskoj školi. Studij muzikologije i kompozicije nastavlja na Schola Cantorum u Parizu, gdje su mu profesori bili d’Indy i Gastoué. Za vrijeme studija u Parizu djelovao je kao orguljaš i voditelj hora.[2]
Nakon revitalizacije sarajevske Opere iza Drugog svjetskog rata, bio je njen prvi direktor (1946. - 1947), da bi 1947. osnovao Folklorni institut u sklopu Zemaljskog muzeja. Karijeru nastavlja kao profesor etnomuzikologije na Muzičkoj akademiji u Sarajevu, gdje je angažiran punih devetnaest godina, do 1974. kada odlazi u mirovinu. Dobitnik je 27-julske nagrade (1961), Ordena zasluga za narod sa zlatnim vijencem (1970), Nagrade ZAVNOBIH-a (1976), Ordena crvene zastave (1977). Bio je član Naučnog društva BiH od osnivanja, a od njegovog preimenovanja u Akademiju nauka i umjetnosti BiH (ANUBiH) i njen redovni član.[3]
Ogromne zasluge pripadaju mu i kao sakupljaču i neumornom istraživaču bosanskohercegovačkog folklora. Tokom brojnih terenskih istraživanja dokumentirao je preko 7000 tradicionalnih napjeva i igara, a dio njegove impresivne zbirke magnetofonskih snimaka i transkripcija danas je pohranjen u Muzikološkom institutu u Sarajevu.[2]
Rihtman je bio prvi etnomuzikolog koji je radio na polju sistematizacije muzičke tradicije Bosne i Hercegovine, a intenzivno se bavio proučavanjem polifonih vokalnih folklornih formi kakve su npr. ganga, rera, bećarac i dr.
Njegovom zaslugom moderniziran je način transkripcije folklornih napjeva na nivou cijele Jugoslavije, a zahvaljujući njemu, etnomuzikologija u Bosni i Hercegovini postaje prihvaćena nauka koja se ubrzano razvijala. Kao etnomuzikolog doživio je međunarodnu reputaciju, a iz njegove klase iznikle su Ankica Petrović i Dunja Rihtman koje su i same kasnije podučavale brojne generacije etnomuzikologa.[2]
Cvjetko Rihtman je imao četvero djece, kćerku Dunju (preminula je 2010. godine), te sinove Branka, Aleksandra i Ranka Rihtmana, poznatog bosanskohercegovačkog kompozitora i aranžera.
Preminuo je u Sarajevu 1. decembra 1989. godine.
Reference
uredi- ^ Čaušević, Merima (2016). Muzika za klavir u Bosni i Hercegovini 1945-1992 (jezik: bosanski jezik). Sarajevo: Pedagoški fakultet Univerziteta u Sarajevu. ISBN 978-9958-9461-9-6.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
- ^ a b c "Junaci bez ulica: Cvjetko Rihtman". radiosarajevo.ba. 25. 2. 2012. Pristupljeno 9. 10. 2024.
- ^ Čavlović, Ivan (2011). Historija muzike u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Muzička akademija Univerziteta u Sarajevu. ISBN 978-9958-689-05-5.