Cel ili Celus (latinski Caelus) je rimski bog zvjezdanog neba. On je jedan od primordijalnih rimskih bogova. U grčkoj mitologiji mu je jednak Uran. Cel je tipičan primjer Oca Neba, muškog nebeskog božanstva.

Cel i Terra sa djecom, Cel ima zodijak, rimski mozaik

Opis i mitovi

uredi

Cel je bio prvi vladar svemira. Ime mu znači "nebo". Njegova je žena Terra, Majka Zemlja (u Grčkoj je to Geja). Cel je sin Nox, božice noći, ili Etera. Sa Terrom Cel ima Saturna i Ops, najpoznatije Titane i Centimane, storuke divove. Cel je zatvorio Centimane u podzemlje, pa je Saturn svrgnuo svog oca tako što ga je kastrirao. Saturn je bacio Celove testise u more, a iz njih je izrasla Venera, najljepša božica. Cel je preživio, ali više nema nikakvu ulogu. Rimljani su Cela zmišljali kao nebo, a nisu ga shvaćali u ljudskom obliku, osim kod kastriranja. Od Celovog imena potječe talijanska riječ za nebo.

 
Giorgio Vasari: Kastriranje Urana (Cela), Saturn kastrira svog oca

Umjetnost

uredi

U rimskoj je umjetnosti Cel često slikan. Na mozaicima se prikazuje uz svoju ženu Terru, a imaju četvero djece – četiri godišnja doba. Cel se prikazuje i sa zodijakom, te je on na neki način bog vremena i zvijezda. Giorgio Vasari je naslikao sliku Kastriranje Urana (Cela). Cel nije imao kult. Na mozaicima je Cel prikazan kao snažan čovjek koji drži zodijak.