Ars antiqua

Ars antiqua, također poznata i pod nazivima ars veterum ili ars vetus je naziv koji savremeni naučnici koriste za evropsku muzičku tradiciju iz vremena srednjeg vijeka. Ovaj u to vrijeme novi muzički stil nastao je između 1170. i 1310. godine, a bio je dio muzičkog stila poznatog po latinskom nazivu ars nova (bosanski: "nova umjetnost", "nova tehnika komponiranja", "novi stil"). Ovaj muzički stil pokriva period Notre Dame škole polifonijskog komponiranja (upotreba višestrukih, istovremenih, nezavisnih melodijskih linija), a to je u narednim godinama dovelo do ranog razvoja moteta, koje se ogledalo u veoma raznolikim horskim muzičkim djelima.

Pojam ars antiqua obično se odnosi na sakralnu (crkvenu) ili polifonijsku muziku, sa izuzetkom sekularne monofonijske muzike trubadura i truvera.

Predstavnici

Pérotin je bio jedan od nekolicine kompozitora iz perioda razvoja muzike poznatog po imenu "ars antiqua", a komponirao je Alleluia nativitas (na slici) u trećem ritmičnom zapisu.

Skoro svi kompozitori iz ovog perioda su anonimni. Od malobrojnih poznatih tu je ime Petrusa de Crucea, koji je komponirao motete u poznom životnom dobu, kao i Adam de la Halle kompozitor i truver. Međutim, najznačajniji i najpoznatiji predstavnici ars antiqua stila komponiranja bili su članovi Notre Dame polifonijske škole:

• Léonin (komponirao krajem 12. vijeka)
• Perotin (Komponirao od 1180 - 1220.)

Razvoj muzičke teorije

Na polju muzičke teorije iz ars antiqua perioda vidljivo je nekoliko poboljšanja u odnosu na prethodnu praksu, većinom u koncepciji i notnog zapisa ritma. U ranoj srednjovjekovnoj muzičkoj eri, notni zapisi su ukazivali na tonove u pjesmama bez ukazivanja o ritmu, na osnovu kojih bi se te notne bilješke trebale pjevati. Najznačajniji muzički teoretičar iz prve polovine 13. vijeka Johannes de Garlandia, koji je napisao "De Mensurabili Musica" iz 1240. godine, raspravu koja je definisala i najpotpunije razjasnila ritmičko bilježenje. Nešto kasnije 1280. godine, njemački muzički teoretičar Franco iz Kölna bio je prvi koji je opisao sistem notnog zapisa u kojem različiti oblici notnog zapisa imaju sasvim različite ritmičke vrijednosti (u djelu Ars cantus mensurabilis). Ova inovacija je imala veliki utjecaj na kasniju historiju evropske muzike. Rana gotika objedinjuje francusku muziku komponiranu u Notre Dame školi do 1260., a visoka gotika svu muziku komponiranu između 1260. i 1320. godine, konvencionalnog početka ars nove. Oblici organuma i conductusa dostigli su svoj vrhunac razvoja u ranoj gotici, a započeli su svoj pad tokom visoke gotike, kada bivaju zamijenjeni motetom.

Literatura

• Anderson, Gordon A., and Edward H. Roesner. "Ars Antiqua [Ars Veterum, Ars Vetus]". The New Grove Dictionary of Music, and Musicians, edited by Stanley Sadie, and John Tyrrell. 29 vols. London: Macmillan Publishers, 2001. ISBN 1-56159-239-0.
• Jacobus of Liège. Speculum musicae, edited by Roger Bragard. Seven volumes in eight. Corpus scriptorum de musica 3. Rome: American Institute of Musicology, 1955–73.
• Gleason, Harold, and Warren Becker. Music in the Middle Ages, and the Renaissance, third edition. Music Literature Outlines, Series 1. Bloomington, Indiana: Frangipani Press, 1981. ISBN 0-89917-034-X.