Amalteja (satelit)
Amalteja (lat. Amalthea) je treći poznati Jupiterov satelit.[1] Po rimskoj mitologiji Amalteja je bila nimfa koja je malog Jupitera hranila kozijim mlijekom. Otkrio ga je Bertnard 9. septembra 1892. godine u Lick-om opservatoriju koristeći 36-to inčni (91 cm) reflektor. Amalteja je posljednji satelit koji je otkriven direktnim posmatranjem (za razliku od fotografije). Amalteja i Himalija su peti i šesti najveći Jupiterovi sateliti ali su samo jednu-petnaestinu veličine Evrope. Amalteja je najcrvenije nebesko tijelo u sunčevom sistemu. Pretpostavlja se da je crvena boja rezultat sumpora koji je došao sa Ioa.
| Amalteja | |
|---|---|
 | |
| Otkriće | |
| Otkrio | Edward Emerson Barnard |
| Datum otkrića | 9. septembar 1892 |
| Osobine putanje | |
| Periapsis | 181 150 km |
| Apoapsis | 182 840 km |
| Srednji poluprečnik putanje | 181 365,84 ± 0.02 km |
| Ekscentricitet | 0,003 19 ± 0,000 04 |
| Orbitalni period | 0,498 179 43 ± 0,000 000 07 d |
| Prosječna orbitalna brzina | 26.57 km/s |
| Inklinacija | 0,374 ± 0,002° |
| Prirodni satelit | Jupiter |
| Fizikalne osobine | |
| Dimenzije | 250 × 146 × 128 km |
| Poluprečnik | 83,5 ± 2,0 km |
| Zapremina | (2,43 ± 0,22)×106</ km3 |
| Masa | 2,08 ± 0,15×10<supp>18 kg |
| Prosječna gustoća | 0,857 ± 0,099 g/cm3 |
| Ekvatorijalna površinska gravitacija | ~0,020 m/s2 |
| Brzina oslobađanja | ~0,058 km/s |
| Period rotacije | Sinhrona rotacija |
| Albedo | 0,090 ± 0,005 |
| Temperatura na površini | prosj: ~120 K maks: 165 K |
Prije se smatralo da veličina i neregularan oblik impliciraju da je Amalteja relativno jako, tvrdo tijelo. Ali, mjerenje njegove mase tokom prošle Galilejeve (svemirska letjelica) orbite govore drugačije. Izgleda da je Amaltejina gustoća približna gustoći vode i pošto vjerovatno nije da je sačinjen od leda najvjerovatnije je gormada šljunka sa mnogo šupljina.
Kao i Io, Amalteja isijava (zrači) više toplote nego što je prima od Sunca (vjerovatno radi strujnih valova koje dolaze iz Jupiterovog magnetnog polja).
Amaltejin promjer je 189 kilometara a udaljenost od Jupitera 181.000 kilometara.
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ "Solar System Moons" (PDF). web.archive.org. Arhivirano s originala (PDF), 4. 3. 2016. Pristupljeno 26. 10. 2023.
Vanjski linkovi uredi
- http://www.seds.org/billa/tnp/ Arhivirano 4. 2. 2005. na Wayback Machine
| Commons ima datoteke na temu: Amalteja (satelit) |