9. vijek p. n. e.

9-ti vijek p. n. e. je započeo prvim danom 900-te godine p. n. e. i završio zadnjim danom 801. godine p. n. e.

Ovaj vijek je bio period velikih promjena u civilizacijama. U Africi, Feničani osnivaju Kartagu. U Egiptu, velike poplave prekrivaju pod hrama u Luksoru, i nekoliko godina poslije, počinje građanski rat.

Ovaj vijek je početak Željeznog doba u Centralnoj Evropi, sa širenjem proto-keltske Hallstatt kulture, kao proto-keltskog jezika.

Pregled

9. vijek p. n. e. je bio period velikih promjena kod mnogih civilizacija. U Africi su Feničani osnovali Kartagu. U Egiptu su velike poplave poplavile pod hrama u Luxoru, a godinama kasnije je izbio građanskih rat.

U isto doba započinje Željezno doba u Centralnoj Evropi, a širi se proto-keltska Hallstattska kultura i proto-keltski jezik.

Događaji

Kralj Jehu od Izraela pada ničice pred Shalmaneserom III od Asirije.

• 895. p. n. e. — Smrt Xiaoa, kralja kineske dinastija Zhou.
• 894. p. n. e. — Kralj Yi od Zhoua postaje vladar kineske dinastija Zhou.
• 892. p. n. e. — Megaklo, kralj Atene, umire nakon vladavine od 30 godina i nasljeđuje ga sin Diognet.
• 891. p. n. e. — Tukulti-Ninurta II nasljeđuje oca Adad-nirarija II kao kralj Asirije.
• 889. p. n. e. — Takelot I nasljeđuje oca Osorkona I kao kralj Egipta.
• 884. p. n. e. — Assurnasirpal II nasljeđuje oca Tukuklti-ninurtu II kao kralj Asirije.
• 879. p. n. e. — Smrt kralja Yija od Zhoua, vladara kineske dinastija Zhou.
• 878. p. n. e. — Kralj Li od Zhoua postaje vladar kineske dinastija Zhou.
• 874. p. n. e. — Osorkon II nasljeđuje Takelota I kao kralj Dvadesetdruge dinastije Egipta.
• 874. p. n. e. — Ahab postaje kralj Izraela (približan datum).
• 872. p. n. e. — Neuobičajeno visok vodostaj Nila poplavljuje pod Hrama u Luxoru.
• 865. p. n. e. — Kar Kalmaneser je osvojen od asirskog rkralja Shalmanesera III.
• 864. p. n. e. — Diognet, kralj Atene, umire nakon vladavine od 28 godina i nasljeđuje ga sin Fereklo.
• 863. p. n. e. — Osnovan grad Bath.
• 860. p. n. e. — Ujedinjeno je kraljevstvo Urartu.
• 858. p. n. e. — Aramu postaje kralj Urartua.
• 858. p. n. e. — Shalmaneser III nasljeđuje Asurnasirpala II kao kralj Asirije.
• 854. p. n. e. — Bitka kod Karkara između asirskog kralja Shalmanesera II i saveza kralja Damaska i manjih država uključujući princa od Tira završava neodlučnim rezultatom. (ili 853. p. n. e.)
• 853. p. n. e. — Bitka kod Karkara između asirskog kralja Shalmanesera II i saveza kralja Damaska i manjih država uključujući princa od Tira završava neodlučnim rezultatom. (ili 854. p. n. e.)
• 850. p. n. e. — Takelot II nasljeđuje Osorkona II kao kralj Egipta.
• 850. p. n. e. - Srednji period Mumun grnčarije počinje na Korejskom poluotoku.
• 845. p. n. e. — Fereklo, kralj Atene, umire nakon vladavine od 19 godina i nasljeđuje ga sin Arifron.
• 842. p. n. e. — Shalmaneser III pustoši teritoriju Damaska; Izrael i feničanski gradovi šalju mu danak.
• 841. p. n. e. — Smrt Lija od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou.
• 841. p. n. e. — Zapisi velikog historičara navode ovu godinu kao prvu otkada se redovno datira historija Kine.
• 836. p. n. e. — Shalmaneser III od Asirije vodi pohod protiv Tabarenija.
• 836. p. n. e. — Građanski rat izbija u Egiptu.
• 827. p. n. e. — Kralj Xuan od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou.
• 825. p. n. e. — Takelot II, kralj Egipta, umire. Krunski princ Osorkon III i Shoshenq III, Takelotovi sinovi, vode borbu za prijestolje.
• 825/824. p. n. e. — Arifron, kralj Atene, umire nakon vladavine od 20 godina i nasljeđuje ga sin Tespije.
• 823. p. n. e. — Smrt Shalmanesera III, kralja Asirije. Nasljeđuje ga sin Shamshi-Adad V.
• 820. p. n. e. — Pigmalion dolazi na prijestolje Tira.
• 817. p. n. e. — Pedubastis I proglašava sebe kraljem Egipta i osniva Dvadesettreću dinastiju.
• 814. p. n. e. — Kartagu osniva Didona (tradicionalni datum).
• 813. p. n. e. — Kartagu osnivaju Feničani.
• 811. p. n. e. — Adad-nirari III nasljeđuje svog oca Shamshi-Adada V kao kralj Asirje.
• 804. p. n. e. — Adad-nirari III od Asirije osvaja Damask.
• 804. p. n. e. — Smrt Pedubastisa I, faraona.
• 800-e p. n. e. — Etrurska civilizacija.
• Početak Željeznog doba u Centralnoj Evropi, širenje proto-keltske Halstattske kultre i proto-keltskog jezika .
• Kultura Adena se pojavljuje na području današnjeg sjeveroistočnih SAD.

Pronalasci, otkrića i pojave

• Prvi zapisi na epigrafskom južnom arapskom pronađeni u Akkele Guzayu
• 800-e p. n. e. — Olmeci grade prve piramide.
• Početak perioda Brahmana u vedskom sanskritu, najvjerojatnije sastavljanje Shatapatha Brahmana, i počeci upanišadskih i vedantičkih tradicija hinduizma.

Poznate ličnosti

• Shalmaneser III, kralj Asirije (858–824. p. n. e.)

Vanjski linkovi

• http://www.chinaknowledge.de/index.html